Hipertansiyondan ölümlerin başında; inme, böbrek yetmezliği, kalp krizleri ve yetmezlikleri geliyor.
İleri yaş hastalığı olarak bilinen hipertansiyonun görülme yaşı dünyada ve Türkiye’de giderek düşüyor. Özellikle aşırı kiloların kan basıncı üzerindeki olumsuz etkisi nedeniyle, 13-14’lü yaşlarda hipertansiyon görülme sıklığı artıyor.
Gençler arasında yaygınlaşan bu hastalığın en önemli nedenlerinden biri de, aşırı miktarda tuz kullanımı.
Tuz, Türkiye’de dünyaya göre çok yüksek miktarda tüketiliyor, bu değer ortalama kişi başı 18 gramdır. Günlük kullanım 6 gram (1 tatlı kaşığı) ile sınırlı. Ancak; bir porsiyon iskenderde 8 gram, bir tabak etli kurufasulyede 8.6 gram, bir dilim pizzada 5.5 gram tuz bulunuyor.
Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Özlem Batukan Esen, tuz tüketiminin hipertansiyonu tetikleyici etkisi ve genç yaşta yüksek tansiyon nedenleri hakkında şu bilgileri verdi:
Dünya Sağlık Örgütü’nün kayıtlarına göre dünyada 1.5 milyardan fazla insanda hipertansiyon bulunmakta ve her yıl 7 milyon insan yüksek kan basıncı ve bundan kaynaklanan hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Yüksek tansiyon kaynaklı ölüm nedenlerinin başında; inme, kalp krizi, kalp yetmezliği ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklar gelmektedir.
Günümüzde tuz tüketimin artması, hareketsiz yaşam, aşırı kilo, stresli yaşam şartları yüksek tansiyona zemin hazırlayan en önemli faktörler arasında yer almaktadır. Özelikle 13-14’lü yaşlardan itibaren alınan aşırı kilolar, hareketsizlik ve stres, genç yaşlarda tansiyon hastası olma riskini artırmaktadır. Obezitenin, dünyada en önemli sağlık problemlerinden biri olmasıyla, yüksek tansiyon daha küçük yaşlarda görülmeye başlamıştır. Dünyada 1 milyardan fazla insan şişmanlık sorunu yaşamaktadır. Bunların 300 milyonu da sağlıksız obezite sınırında olduğu için hipertansiyon ve diyabet hastasıdır. Çocuklar da obeziteden en çok etkilenen yaş grubudur. Dünyada 6 çocuktan biri aşırı kilo sorunu yaşamaktadır.
Türkiye’de 20-40 yaş arası yetişkinlerin yaklaşık % 30’u hipertansiyon hastası. Hipertansiyonun özellikle 30-35 yaşları arasında giderek artan bir sağlık sorunu haline gelmesindeki en önemli nedenler ; hareketsiz yaşam, stres ve aşırı kilolara karaciğer yağlanmasının eşlik ettiği santral obezitedir. Bu sorun, doğrudan yüksek tansiyonla ilişkilidir. Gençler arasında kafein ve sigara tüketiminin aşırı derecede artması da, yüksek tansiyon yaşının düşmesinde etkili olan bir başka nedendir.
Türkiye’de tansiyon sorununun giderek artması ve hipertansiyon yaşının düşmesinin en önemli nedenlerinden biri de tuz tüketimidir. Her alanda tuz tüketiminin minimum seviyede olması gerekir. Tuzu azaltmanın yanında daha az katı yağ ve hamur içeren yiyecekler tercih edilmelidir. En doğru ve sağlıklı beslenme tarzı, tuz tüketim alışkanlığından yoksul olanıdır.
Günlük minimum tuz gereksinimi 1 tatlı kaşığı yani 6 gramdır. Bu miktar, tüm gün tüm besinlerden alınması gereken tuz miktarıdır. Bu miktarın dışına çıkmak, yüksek tansiyona zemin hazırlamaktadır.
Örneğin; Sabah kahvaltıda yenen bir porsiyon sucuklu yumurta, tek başına bir günlük tuz ihtiyacını karşılar. Çünkü sucuklu yumurtadaki tuz miktarı, 5.5 gramdır. Fast food tarzı beslenmeyi alışkanlık haline getirenler ve et ağırlıklı beslenenler bu riskle karşı karşıyadır.