Tonsillektomi Endikasyonları

Palatin tonsillerin enfeksiyöz veya inflamatuar hastalıkları özellikle çocukluk çağında geçirilen hastalıkların önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Medikal tedaviye yanıtsızlık veya tonsiller hipertofiye bağlı semptomların ortaya çıkması ile tonsillektomi seçeneği kaçınılmaz hale gelmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde 1950'li yıllarda gerçekleştirilen tonsillektomi sayılarının yılda 1.4 milyona kadar ulaştığı, daha sonra bu sayının 1979 yılında 500.000'e indiği bilinmektedir. 1986 yılında ise bu sayının azalmasına rağmen hala 287.00 olduğu bildirilmiştir. İskoçya'da 1977 yılında tonsillektomi sayısı 12.447 iken 1990 yılında 12.652 olarak bildirilmiştir (4).İdeal olarak, herhangi bir cerrahi prosedür önerilmeden önce sorunun objektif bir şekilde değerlendirilmesi gereklidir. Bir cerrahi girişim hasta ve hekimin subjektif kararlarına dayandırıldığı oranda etkinliğini yitirir. Aslında tonsillektomi, büyük oranda çocuğun ebeveynlerinin değerlendirmelerine dayandırılarak gerçekleştirilen operasyonların başında gelir. Oysa hekim, bunlardan etkilenmeden objektif bir karar vermek durumundadır. Geçtiğimiz 30 yıl içerisinde tonsillektomi endikasyonları daha belirgin hale gelmiştir. Tonsillektominin kesin endikasyonları disfaji, solunum güçlüğü, klinik olarak anlamlı obstrüktif uyku apne ve alveolar hipoventilasyon veya kor pulmonale'dir. Malignite ve kontrol edilemeyen tonsiller kanama gibi nadir görülen durumlar da, tonsillektominin kesin endikasyonları arasındadır. Paradise ve ark. (1984) rekürren tonsilliti olan çocuklardaki boğaz enfeksiyonlarının sıklığının, tonsillektomiyi takip eden ilk iki yıl içerisinde anlamlı derecede azaldığını ortaya koymuşlardır (14). Son 3 yıl içerisinde her bir yılda en az 3, son iki yıl içerisinde her bir yılda en az 5, ve son bir yılda en az 7 kez tonsillit atağı geçirmiş olmak şeklinde tanımladıkları rekürren tonsilliti, tonsillektomi endikasyonu olarak kabul etmişlerdir. Her bir atağın mutlaka doktor tarafından tanımlanması gerekmektedir çünkü yaptıkları çalışmada ailelerden alınan anamnezin yanıltıcı olabildiği ortaya çıkmıştır. Daha önce bir kez peritonsiller abse geçiren bir hastanın ikinci bir peritonsiller atak geçirme çok yüksektir ve tonsillektomiden fayda göreceği öne sürülmüştür. Obstrüktif uyku apnesi, büyüme ve gelişme geriliği, kor  pulmonale ve konuşma bozukluklarına neden olan tonsiller hiperplaziler de tonsillektomi endikasyonları arasında yer alır. Literatürde tonsillektomi endikasyonları arasında adı geçen diğer durumlar kalp kapağı hastalıkları, tonsillolitiazis ve medikal tedaviye rağmen streptokokkal taşıyıcılık durumunun devam etmesidir. Bununla beraber Amerika Otolarengoloji - Baş ve Boyun Cerrahisi Akademisi [The American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (AAO-HNS)], yılda 3 ve daha fazla sayıda tonsillit atağının varlığını tonsillektomi endikasyonu olarak belirlemiştir. Maloklüzyon veya disfajiye yol açan hipertrofi, halitozis veya tek taraflı tonsiller hipertrofi de endikasyonlar arasındadır. Tonsillektomi kararının verilmesinde bireysel parametrelerin değerlendirilmesi önerilmiştir. Burada ebeveynlerin veya çocukların tercihleri, korkuları ve hastalığı ne oranda tolere edebildikleri; hastalık nedeniyle eğitimi aksayan çocuğun okul performansındaki değişiklikler, hastanın sağlık bakım hizmetlerine ne derece ulaşabildiği, hastalığın tedavisi ve işgücü kaybının birlikte getirdikleri maliyet artışı, ko-morbid hastalıklar ve perioperatif komplikasyonlar göz önünde bulundurulmalı ve bu veriler değerlendirilerek operasyona karar verilmelidir.