Damar sertliğinin tanısında kullanılan MR ve BT cihazları ile tüm vücut damarları birkaç dakika içinde görüntülenebiliyor.
Periferik (kalp dışı) damar hastalığı, atardamarlardaki tıkanma ya da daralma sonucu, bacaklara, kollara, beyne ya da böbreklere kan gitmemesi nedeniyle bu organlarda ortaya çıkan hastalıklar olarak tanımlanıyor.
Bu hastalıkların en önemli nedeni damarlarda daralmaya neden olan ateroskleroz, yani halk arasında damar sertliği de denilen- damar iç yüzeyinin kolesterol ve yağlarla kaplanması.
Tutulan damara bağlı olarak yürümeyle ve hareketle artan bacak ağrıları, böbrek fonksiyon bozuklukları, yüksek tansiyon, unutkanlık, ellerde, kollarda güç kaybı veya felç şeklinde ortaya çıkabiliyor.
Peki damarlar içinde ne oluyor da periferik damar hastalıkları meydana geliyor? Anadolu Sağlık Merkezi Radyoloji Uzmanı Dr. Kutlay Karaman bu sorunun yanıtını şöyle veriyor:
“Vücudumuzun her yanını saran ve kanı taşıyan damarlarımız, içindeki basınca dayanabilecek güçte elastik boru sistemi gibi bir yapıdır.
Bu yapının, kanın gezdiği yüzeyden dışarı doğru olan üç tane katmanı var. Zaman içinde, bu katmanlarda sebeplerini ve risk faktörlerini bilebildiğimiz bir takım değişiklikler oluyor. Bunlara aterosklerotik plak diyoruz. Bu plak zaman içinde kanın gezdiği lümen adı verilen dış yüzeye doğru büyüyor ve lümende daralmaya yer açıyor.
Bu durumu bir borunun içinin kireçlenmesi gibi düşünebilirsiniz. Ve bu kireçlenme nerede meydana geliyorsa oradaki organlara giden kan akımı azaldığı için o organlarda hastalık ortaya çıkıyor. Başlıca beyin atardamarları, böbrek atardamarları ve bacak atardamarlarına ait hastalıkları periferik atardamar hastalığı olarak sayabiliriz.
Ateroskleroz nedeniyle damarlarda kan akışının azalması, kalp dışındaki her organda farklı belirtilerle ortaya çıkıyor ve yaşamı tehdit edebilecek sonuçlara neden oluyor. Örneğin, bacak damarlarında meydana gelen aterosklerozun neden olduğu kan akışı azalması belirli bir seviyeye ulaştığında kişilerde önce yürüyüşle ve egzersizle ortaya çıkan kramp tarzında ağrılar oluyor.
Daha önce uzun yürüyüşlerde bile yorulmayan hasta şimdi 500 metrede bir dinlenme ihtiyacı hissediyor. Bu, tıkanma kritik seviyeye gelinceye kadar devam ediyor. Bazen bu süre içinde damar tamamen kapanabiliyor. Bu durumda ayak parmaklarında bir takım renk değişiklikleri, dokuda kayıplar, tırnakta değişiklikler ve bacak kaybı meydana gelebiliyor.