İshale ne iyi gelir? İshal nasıl geçer?

Mevsimsel değişikler sebebiyle çocuklarda ve yetişkinlerde en sık görülen rahatsızlıkların başında ishal geliyor. Vücuttan her zamankinden daha fazla sıvı kaybedilmesiyle meydana gelen ishal, önlem alınmazsa ciddi rahatsızlıklara sebep olabiliyor. Peki ishale ne iyi gelir? İshal nasıl geçer? İshali ne keser? İshali ne geçirir?

İshal, insanlarda mevsimsel değişiklikler nedeniyle en sık görülen sağlık problemlerinin başında geliyor. Özellikle sıcak havalarda daha çok artan ishal, çocuklar ve yetişkinleri etkisi altına alarak görülme sıklığı artabiliyor. Vatandaşlar internette "İshale ne iyi gelir? İshal nasıl geçer?" gibi aramalar yapmaya başladı. Biz de sizin için araştırdık. Peki ishale ne iyi gelir? İshal nasıl geçer? İshali ne keser? İshali ne geçirir?


İSHAL NEDİR?

İshal, dışkılamanın normalden daha cıvık olma durumudur. Yirmi dört saatte üçten fazla sulu dışkılama veya anne sütü alan bebeklerde her zamankinden daha sık ve sulu bir şekilde dışkılama yapılmasıdır. Bağırsak hareketlerinin bozulması sonucu sürekli tuvalete gitme isteğinin olması, cıvık dışkılama ile birlikte seyreden şikayetlerden biridir. Çok ağır ishal vakalarında günde 13-14 litre kadar sıvı kaybedilebilir. Sulu veya cıvık dışkılama, acil ve sürekli olarak tuvalete gitme ihtiyacı, büyük tuvaleti tutamama, susuzluk, kusma bulantı, halsizlikle karın bölgesinde gaz şikayeti de ishalin en büyük belirtilerinden sayılmaktadır. İshalle birlikte çocuklarda kusma, karın ağrısı ateş de olabilir. Pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilen ishal, çoğunlukla çevresel etmenlerle gelişir.

Yaz döneminde sıklıkla karşılaşılan yaz ishali, en çok 0-5 yaş grubundaki çocukları etkiler. Anne sütü alan bebeklerde 6-7'den fazla, anne sütü almayan çocuklarda ise 3'den fazla sulu dışkılama, ishal olarak kabul edilmektedir. Sık tuvalete gitme durumunda, dışkılama sulu değilse kişi ishal olarak kabul edilmez.


İSHAL BELİRTİLERİ NELERDİR?

İshal belirtileri, rahatsızlığın şiddetine göre sıralanmaktadır. Eğer kişi az miktarda bir sıvı kaybetmişse daha çok susuzluk olarak kendini gösteren şikayetler, orta derece bir sıvı kaybında ise ağızda kuruma, huzursuz ruh hali ve idrar miktarında azalma gibi belirtiler izlenebilir. Vücudun yüzde onluk kısmında bir sıvı kaybı yaşanıyorsa, belirtiler daha şiddetli ortaya çıkar. Buna göre en sık görülen ishal belirtileri ise şunlardır;

• Sıvı dışkılama,

• Acil dışkılama isteği ve büyük tuvaleti tutamama,

• Fazla dışkılama,

• Susuzluk,

• Bulantı ve kusma,

• Ateş yükselmesi,

• Halsizlik,

• Karın bölgesinde ağrı ve gaz


Yaz aylarında ortaya çıkan bakteriyel enfeksiyonlar genellikle; ateş, kusma, mide bulantısı ve karın ağrısı şikayetleriyle ortaya çıkmaktadır. Vücuttaki ateş bazen 39 derecenin üzerine çıkabilmektedir. Bu dönemde çocuklar için asıl tehlikeli olan durum, ishal ve kusmadır. İshal ile birlikte kusma, vücutta ciddi oranda sıvı kaybına yol açmaktadır. Bu nedenle ailelerin, çocuklarındaki ishal ve kusmanın şiddetine dikkat etmesi çok önemlidir. İshale kusma eşlik ettiğinde, çocuk yeterince beslenemediği ve sıvı alamadığı için vücudundaki gerekli sıvı miktarı da dengelenemez. Önlem alınmadığında ise vücuttan fazla miktarda sıvı kaybı ile birlikte akut böbrek yetmezliğine yol açabilecek ciddi problemler ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple çocuklara bol su ve ayran, meyve suyu gibi içecekler verilerek kaybedilen sıvının tekrar alınması sağlanmalıdır.

İshal mikrobu, insandan insana özellikle de bir çocuktan diğerine kolaylıkla bulaşabilir. Genellikle, tuvalet temizliğini tam olarak öğrenememiş küçük çocuklar arasında hızla yayılabilir.Çocuklar ve yetişkinler tuvalete gittikten hemen sonra ellerini doğru bir şekilde yıkayıp mikroplardan arınmalıdır.


İSHAL TEDAVİSİ: İSHALE NE İYİ GELİR? İSHALİ NE KESER?

İshale ne iyi gelir sorusuna cevap olarak hasta olan kişinin genel durumu iyiyse, bulantı ve kusması yoksa 1 litre kaynatılmış soğutulmuş suya 1 çorba kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı sofra tuzu ve 1 çay kaşığı karbonat konularak karıştırılıp elde edilen karışımın sık aralıklarla içilmesi önerilir. Daha ağır durumlarda olan hastalar ağızdan beslenemiyorsa, ateş ve uzun süren ishal (24 saatten fazla) varsa, mutlaka hastane şartlarında damar yolu ile sıvı ve elektrolit takviyesi yapılmalı, dışkı incelemesi yapılarak ishal tedavi planlaması yapılmalıdır.

İshal süresince doğru beslenme çok önemlidir. Bu dönemde yağlı ve lifli yiyecekler tüketilmemesi gerekir. İshale ne iyi gelir sorusuna cevap olarak patatesin ve muzun, potasyum kaybını önlemek açısından en önemli gıdalar olduğu söylenebilir. İshale iyi gelen yiyecekler arasında çorba, haşlama, püre, makarna ve pirinç bulunur. Bunların tüketimi, ishali kesmek için faydalıdır. İshal tedavisinin en önemli kısmı sıvı ve elektrolit kaybını önlemektir.

İshal tedavisinde en önemli noktalar, vücudun ishal nedeniyle kaybettiği sıvı ve tuzları mümkünse ağız yoluyla geri alması, beslenmenin sürdürülmesi ve vakit kaybetmeden doktora başvurulmasıdır. Çocuklarda görülen ishal tablolarının büyük çoğunluğu hafif-orta derecede ishal vakalarıdır. Ev şartlarında çoğunlukla kontrol altına alınıp tedavi edilebilir. İlk olarak alınması gereken önlemler şunlardır:

• Hafif ishalde;

İnatçı kusma ve ateşin olmadığı hafif ishal vakalarında bol bol su içmek ishale iyi gelmektedir. Eğer bir bebek ishale yakalandıysa anne sütü alımına özen gösterilmelidir. Kontrollü şekilde susuzluk bulguları izlenmelidir.

• Orta ishalde;

Orta derecedeki ishal vakalarında huzursuzluk ve susuzluk kendini daha çok belli eder. Eğer çocuk 6 aylıktan büyükse eczaneden alınabilecek ishal kitlerinden faydalanılarak ishalin önüne geçilmeye çalışılır.

• İleri ishalde;

İnatçı ve kronik bir ishal durumunda mutlaka doktora başvurulmalı ve gerekli tetkikler yaptırılarak hastalık kontrol altına alınmalıdır. Doktor muayenesi sonrası ishal tanısı için bazı testler istenebilir. Bunlar;

• Dışkı kültürü ile bakteri ve parazit gibi enfeksiyon etkenlerinin aranması,

• Bazı hastalıkları dışlamak için kan testleri,

• Gıda tahammülsüzlüğünü ortaya koymak için açlık testi,

• Bağırsaklarınızın bir bölümünü doğrudan gözle incelemek için sigmoidoskopi veya kolonoskopi gibi endoskopik muayeneler olarak sıralanmaktadır.


İSHALE İYİ GELEN YİYECEKLER NELERDİR?

İshale iyi gelen yiyeceklerden bazıları şunlardır;

• İshal olan kişi pirinç ve pirinç suyu gibi düşük lifli bağlayıcı gıdalar tüketmelidir.

• Sindirimi kolay olan muz, kaybedilen potasyumu vücuda geri kazandırır.

• Her gün bir yemek kaşığı kepek ile de ishalden kurtulabilirsiniz. (Fakat ekmeklerin üzerindeki bulunan işlenmiş kepek değil, işlenmemiş kepek tüketilmelidir.)

• Elma sirkesi doğal bir antiseptiktir. Bu yüzden sindirim yolunun ve bağırsakların temizlenmesinde büyük rol oynar.

• Böğürtlen de ishale iyi gelen yiyeceklerden biridir. Dilerseniz suyunu içebilirsiniz veya yiyebilirsiniz. Böğürtlen suyunun içerisine bir çay kaşığı yenibahar atarak yarım çay bardağı içebilirsiniz.

• Bakterilerden kaynaklanan ishal için bal oldukça faydalıdır. Sıcak suya birkaç yemek kaşığı bal karıştırarak gün içinde bunu tüketebilirsiniz.

• Yemeklerden sonra bir bardak zencefil çayıiçebilirsiniz. Bu çay, vücudunuzun kaybetmiş olduğu suyu alır ve bağırsakların düzene girmesini sağlar.

• Bir tencere patates çorbası hazırlayarak gün boyunca çorbadan birkaç kase içebilirsiniz. Patates, bağırsakların düzenlenmesine katkı sağlayacaktır.

• Bol bol su içmek ishal için çok önemlidir.

• Kemik suyu çorba hem sıvı alımı sağlar hem de sindirimi düzenler.

• Probiyotik yiyecekler ishali kesen yararlı bakteriler içerir.

• Lif bakımından zengin olan tatlı patatesin kaynatılarak tüketilmesi ishalin azalmasında fayda sağlar.

• Lif ve magnezyum bakımından zengin olan havuç suyu da tüketilebilir.


İlgili Sağlık Konuları