Kalp kapak hastalığı nedir?
Kalbimizde mitral, aort, pulmoner, triküspit olmak üzere dört adet kapakçık bulunmaktadır. Bu kapaklar tek yönlü kan akımının yapılmasında önemli rol oynar ve aynı zamanda kan dolaşımının doğru ve rahatça ilerlemesini sağlar. Kalp kapak hastalığı, kalp kapak yapısının bozularak işlev yapamaz hale gelmesi sonucu oluşmaktadır. Hastalığın ortaya çıkmasında yaş faktörü önemli bir etken olduğundan 40 yaşından sonra mutlaka kalp checkup'ı yapılmalıdır.
Kalp kapağı hastalığının belirtileri
Göğüs ağrısı,
Kalp ağrısı,
Zor nefes alma,
Fiziksel hareket yaparken zorlanma,
Ateş basması,
Çarpıntı hissi,
Bayılma hissi,
Yorgunluk ve halsizlik,
Felç,
Ritim bozuklukları vb.
Doğuştan olabileceği gibi sonradan da oluşabilir
Birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkan kalp kapak hastalıklarının sebepleri aşağıdaki gibidir;
Doğuştan kalp kapak hastalığı: Bireylerde en sık tespit edilen anormallikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anormalliklerden biri kalp kapakçığı içinde 2 aort damarı olmasıdır. Bu kişilerde zamanla aort darlığı ya da yetersizliğinin olduğu görülmektedir. Diğer bir anormallik ise diğer kapaklarda doğumsaldır. Doğuştan kalp hastalıkları;
Bebeğin anne karnındayken kalbin normal gelişim sürecini tamamlayamamasından kaynaklanabilir,
Akraba evliliği,
Anne veya babanın doğumsal bir kalp rahatsızlığının bulunması,
Bebeklikte radyasyona maruz kalınması,
Annenin diyabet olması yada diyabetik bir hastalık geçirmesi,
Hamilelikte aktif veya pasif sigara kullanımı,
Çevresel yetersizlikler ve çeşitli genetik hastalıklar,
Romatizmal Ateş: Ülkemizde ciddi kapak hastalıklarının önde gelen sebeplerindendir. Ancak bu durum 20–30 yıl sonra hissedilir. Kadınlarda en sık mitral kapak darlığına, erkeklerde ise aort kapak yetersizliğine yol açar.
Mitral Kapak Hastalığı: Mitral Kapak alanı normalde 4-6 santimetrekaredir. Mitral kapak 2,5 santimetrekare altında olursa belirtiler baş göstermeye başlar. Bu durumda önce fiziksel hareketle ortaya çıkan nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkar. Mitral darlığında sol kulakçıkta kan akımı yavaşladığı için pıhtı oluşabilir ve bu pıhtı dolaşım yoluyla vücuttaki kol, bacak, beyin ve benzeri organların damarlarını tıkayabilir. Ayrıca genişleyen sol kulakçık nedeniyle ritim bozuklukları meydana gelebilir.
Kalp Kapağı Kireçlenmesi: Daha çok yaşlılarda görülür. Kapak yaprakçıklarının kalınlaşması ve kireçlenmesi nedeniyle kapakçıklar yeteri kadar açılmaz. Bazı hastalarda ameliyat tedavisi gerektirecek düzeye gelebilmektedir.
Kapak Enfeksiyonu :Genellikle eskiden kapak operasyonu geçiren bireylerde görülen ciddi bir rahatsızlıktır. Başlıca belirtileri; ateş, halsizlik, eklem ağrılarıdır. Bu hastalıktan korunmak için hastalar diş çekimi ve cerrahi girişimlerin öncesinde antibiyotik almaları gerekir.
Pulmoner Kapak Hastalığı: Romatizmal nedenli olanı çok nadir görülür. Genellikle doğuştan olur. Kanın akciğer damarından sağ karıncığa geri kaçmasıyla oluşur. Çabuk yorulma, nefes darlığı gibi belirtiler gösterebilir. İleri aşamalarda kalp yetersizliği bulguları oluşabilmektedir. Ayaklarda şişme, karaciğerde büyüme, boyun damarlarında belirginleşme oluşabilecek belirtiler arasında yer alır.
Aort darlığı ve yetersizliği: Genç yetişkinlerde daha sık görülür. Romatizmal ateş sonucu da aort darlığı oluşabilmektedir.Tedavi aşamasında; hipertansiyonu olan hastalara uygun antihipertansif ilaçlar verilmektedir. Semptomu olmayan hastalara ise özel bir medikal tedavi uygulanmaz. Semptomlu hastalarda ise gerekli durumlarda tıbbi cerrahi uygulanır.
Kalp kapağı hastalıklarının cerrahi tedavi yöntemleri
Kalp kapağı değişimi,
Biolojik veya mekanik kalp kapağı takılması,
Kalp kapağı onarımı,
Balon yöntemi,
Tedavi sürecinde hastanın şikayet ve sorununa yönelik olarak tedavi yöntemine karar verilir. Kalp kapak hastalıklarında takip süreci büyük önem taşımaktadır. Belli aralıklarla düzenli olarak yapılan ekokardiyografi en önemli takip aracıdır. Tedavi sürecinde hastaya göre ilaç ve uygulamalara başvurulmaktadır. Kapak hastalıklarının kalp üzerindeki olumsuz etkileri ilaçla büyük oranda engellenebilmektedir.
Sonradan oluşabilen kalp kapağı hastalıklarından korunmak için
Şekerli gıdalardan, sigara ve alkol kullanımından uzak durulmalı,
Stresli ortamlardan uzak durulmalı,
Kolesterol seviyesi kontrol altına alınmalı,
Tuz ve margarin tüketimi azaltılmalı,
Düzenli spor yapılmalı,
Düşük doymuş yağ, sodyum içeren besinler tercih edilmeli,