Vardiyalı işte çalışanların 1 aydan fazladır uykusuzluk ya da aşırı uykululuk hali yaşıyorsa uyku ritimlerinin değişmiş olabileceğini belirten Hisar Intercontinental Hospital Nöroloji Bölümü Uzmanı Dr. Gülümser Kızıltaş Tokmak, vardiyalı çalışanların uyku düzenini korumak için dikkat etmeleri gerekenlerle ilgili açıklamalarda bulundu.
Aşırı uykululuk ya da uykusuzluk halinin gece çalışanların yüzde 30'unda, dönüşümlü yani vardiya usulü çalışanların ise yüzde 26'sında görüldüğünü dile getiren Uzm. Dr. Gülümser Kızıltaş Tokmak; "Bu durum 1 ayı geçmişse mutlaka uzman bir hekime başvurmak gerekir. Çünkü aşırı uykululuk ya da uykusuzluk hali performansta, dikkat düzeyinde, psikomotor yeteneklerde azalmaya neden olarak iş kazalarının artmasına yol açar. Ayrıca mide-bağırsak sistemi ile ilgili sıkıntılar, obezite, sosyal ve evlilik sorunları da görülebilir.
Gündüz uykuları parçalı oluyor
İleri yaş, kadın cinsiyet ve gündüz ışığa maruz kalma süresi uzun olanlarda risk daha yüksektir. Gece çalışanlarda gündüz uykuları daha kısa ve parçalıdır. Sıklıkla sosyal ihtiyaçlar nedeni ile gündüz yeterince uyku uyunamadığı için vücut uyku ritmine uyum sağlayamaz. Dönüşümlü vardiya usulü çalışanlarda; hızlı rotasyonlar uyku yoksunluğunu artırır. Yavaş rotasyonlara (3 haftalık) adaptasyon daha kolay olur. Bu nedenle vardiya dönüşümleri mutlaka 1 haftadan uzun; mümkünse 3 hafta kadar olmalıdır. Faz gecikmesine doğal eğilim nedeni ile saat yönündeki değişikliklere uyum daha kolay olur. Yani öğleden sonra vardiyasını akşam vardiyası; akşam vardiyasını gece vardiyası takip etmeli ve rotasyon bu yönde gitmelidir" dedi.
Dr. Gülümser Kızıltaş Tokmak, vardiyalı çalışanların uyku ritmini düzenlemeleri için yapması gerekenleri ise şöyle sıraladı: "Çalışmaya başlamadan önce 3-6 saat gün ışığından yararlanın. Vardiyanız öncesinde planlanmış kısa şekerlemeler yapın. Vardiya sonrası direkt gün ışığına maruz kalmamak için güneş gözlüğü kullanın. Vardiya çıkışında hemen eve giderek yatın. Uyuduğunuz odanın sessiz ve karanlık olmasını sağlayın. Vardiya öncesi kafein içeren kahve, çay gibi içecekleri tüketin. Gündüz uyku problemi yaşıyorsanız hekiminizin kontrolünde uyku verici ilaçlar kullanın."