İnsan ömrünün ortalama üçte birini oluşturan uyku, sağlıklı bir yaşam için büyük önem taşıyor. Kalitesiz uyku gündüz sürekli uyur halde dolaşma, konsantrasyon eksikliği gibi şikayetlere yol açarken; yüksek tansiyon, kalpte ritim bozuklukları, felç veya ani gece ölümlerine de neden olabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Kardiyorespiratuvar Uyku Merkezi'nden Doç. Dr. Yüksel Peker, uyku apnesi ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Yüksek tansiyon tedavisini güçleştiriyor
Yüksek tansiyon hastalarının yarısında uyku apnesi görülmektedir. Tansiyonu kısa zamanda düşmeyen, 3-4 değişik tansiyon ilacına rağmen tansiyonu kontrol altına alınamayan hastaların %80'inde uyku apnesi bulunmaktadır. Sağlıklı uyku sağlıklı bir yaşam için mutlaka gerekli olan bir durumdur. Vücut kendini uyku döneminde yeniler ve uyku fiziksel, zihinsel, psikolojik ve ruhsal sağlığın temel şartıdır.
Uykuda huzursuzluk, horlama ve terlemeye dikkat!
Uykuda solunum durması oldukça sık görülen bir hastalıktır. Uykuda huzursuzluk, horlama, sık sık idrara kalkma, terleme, ağız kuruluğu, reflü ve tanıklı olarak solunum durmaları uyku apnesinin belirtilerindendir. Baş ağrısı, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, depresyon, sabah dinç uyanamama ve aşırı derecede uykulu ve yorgunluk hali ise uyku apnesinin gündüz belirtileri arasında sayılmaktadır.
Uyku apnesi tedavi edilmezse kalp krizi, inme ve depresyona neden olabilir
Günlük hayatta uyku apnesinin sebep olduğu birçok olumsuz durumla karşılaşılabilmektedir. Uykuda ani ölüm, inme, kalp krizi ve kalp yetmezliği, eğer hasta obez ise kilo vermede zorluk, akciğer hastalarında solunum yetmezliği, hormonal olarak ta cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık, kontrol atına alınamayan diyabet bu olumsuzluklara örnek olarak gösterilebilir. Bunun yanı sıra, kişide gündüz sürekli yorgunluk ve konsantrasyon eksikliği olacağı için trafik ve iş kazalarına da neden olabilmektedir.
Evde kardiyorespiratuvar uyku testi ile uyku apnesinin tanısı mümkün
Kardiyorespiratuvar uyku merkezi ile uyku ve kalp sağlığı arasında da bir bağ bulunmaktadır. Bu bağlantıyı somutlaştıran en önemli tetkik uyku testidir. Kardiyorespiratuvar uyku merkezinde ilk olarak hastanın muayenesi yapılır ve hastalık öyküsü alınır. Test cihazı Kardiyorespiratuvar Uyku Merkezi'nde hazır halde, test yapılacak kişiye nasıl uygulanacağı gösterilerek teslim edilir. Test evde, kişinin alışık olduğu kendi uyku ortamında yapılır. Gece boyunca uykuda solunum ve kalp fonksiyonları sensör ve elektrotlarla kaydedilir. Veriler bilgisayara aktarılarak, hasta anket formundaki bilgilerle birlikte uzman doktor tarafından değerlendirilir.
Uyku apnesi ile açıklanamayan ya da ayırıcı tanıda diğer uyku bozuklukları düşünülen hastaların bir gece hastanede yatırılması, polisomnografi ile uyku evreleri ve kalitesi dahil, daha ayrıntılı şekilde değerlendirilmek üzere Uyku Bozukluğu Merkezi'ne yönlendirilmesi uygun olacaktır.
Hastalığın şiddetine göre tedavisi belirlenir
Hafif uyku apnesi olan vakalarda eğer obezite ön planda ise hastaya diyetisyen takibi yapılmalıdır. Üst solunum yollarında belirgin anatomik darlıklar var ise Kulak Burun Boğaz uzmanı tarafından cerrahi girişim yönünden değerlendirilmesi gerekmektedir.
Orta ve ileri derecede uyku apnesi olan vakalarda ise pozitif hava basıncı (CPAP) tedavisi uygulanmalıdır. Tedavi etkisine ve hastanın tercihine göre otomatik ayarlarda düzenleme yapılarak ya da sabit basınçlı cihaza geçilerek hasta takibe alınmalıdır. CPAP cihazı kullanmakta güçlük çeken ya da hafif derece vakalarda ağız içi aparey ile alt çene öne alınarak dilin geriye düşüp üst solunum yolunu tıkaması önlenebilir.