Rahim Ağzı Kanserinden Korunmak İçin Düzenli Smear Testi Yaptırın!
Türkiye’de serviks yani rahim ağzı kanserinin kadınlardaki ölüm nedenleri arasında sekizinci sırada geldiğini belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Remzi Atılgan: Unutulmamalıdır ki; düzenli tarama yapıldığında önlenebilir bir kanser olan rahim ağzı kanseri için en büyük risk faktörü hiç smear testi yaptırmamaktır!
Rahim Ağzı Kanseri Nasıl Oluşur?
Rahim ağzı (serviks); rahim (uterus) ile vajina arasında kalan rahmin en alt bölgesidir. Serviks yani rahim ağzı kanseri uzun yıllar dünyada en fazla görülen kadın genital sistemi kanseri olmuştur. 2002 yılında tüm dünyada yaklaşık 500 bin kadına serviks kanseri tanısı konulmuş ve 200 bin kadın serviks kanserinden dolayı yaşamını yitirmiştir. Rahim ağzı kanseri tüm dünyada kadınlar arasında meme kanserinden sonra görülen en yaygın ikinci kanserdir ve yüzde 83’ü gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkmaktadır.
Ancak smear testi gibi serviks kanseri tarama yöntemlerinin yaygınlaşması ile serviks kanserinin görülme sıklığı giderek azalmaktadır. Kadın vücudunda tarama yapmanın mümkün olduğu, çok erken evrede hatta daha oluşmadan önce tespit edilebilen başlıca kanser, serviks kanseridir. Servikal smear tarama programının kullanılmasıyla birlikte 1940’ta serviks kanserinin insidansı 100 binde 32’den 1980’de 100 binde 8.3’e düşmüştür.
Türkiye’de serviks kanseri kadınlar arasında hem sıklık, hem de ölüm nedenleri arasında 8. sırada gelmektedir. 2002 yılı kaynaklarına göre ülkemizde kadınlarda görülen 27 bin 755 kanser olgusunun bin 364 tanesi (yüzde 4.9 ) serviks kanseridir.
Düzenli olarak smear testi yapılması sonucu serviks kanserinden ölüm oranı yüzde 90 oranında azalmıştır. Serviks kanserinin ortalama görülme yaşı 52’dir. 35-40 yaş ve 60 yaş civarında iki defa pik yapar.
Her Kadına Smear Testi!
• Serviksin en sık görülen kanser türü olan skuamöz hücreli kanser; yıllık tarama ve muayene uygulanabilen bir kadınla karşılaştırıldığında, 3 yılda bir kontrollere gelen kadında 3.9 kat, 10 yılda bir kontrol yapılan kadınlarda 13 kat daha fazla görülmektedir.
• Serviks kanserinin en önemli nedenlerinden biri, neredeyse tümünün kaynaklandığı (yaklaşık yüzde 99’ unda) HPV ( Human Papilloma Virus ) enfeksiyonlarıdır.
• Serviks kanseri taramasında temel olan; yakınması olsun ya da olmasın her kadının smear testi yaptırmasıdır. Smear testi jinekolojik muayene sırasında yapılabilen, ağrısız, ucuz ve etkili bir tarama testidir. Bu işlemin kesinlikle ağrısız bir işlem olduğu unutulmamalıdır.
• Smear testi sayesinde; henüz ortaya çıkmadan kansere dönüşebilecek hücreler tespit edilip, rahim ağzından dökülen doku örnekleri alınarak, kanser öncüsü hastalık veya mevcut olabilecek serviks kanseri çok erken aşamada tespit edilebilir.
Sinsi Virüs HPV’YE Dikkat!
• Servikal kanserin gelişmesindeki ana etken HPV’dir ve insanlar arasında geçiş, temelde cinsel yolla olmaktadır. Diğer ilişkili faktörler 16 yaşından daha önce başlayan cinsel aktivite, seksüel eş sayısının 4’ten fazla olması, genital siğil hikayesi ve aktif veya pasif sigara içiciliği ile squamoz intraepitelyal lezyon tanısı almış olan kadınlardır.
• HPV virüsü; rahim ağzına yerleşip oradaki normal hücreleri kanser hücrelerine dönüştürmek için belirti vermeden kalabilir ve kanser oluşması için yıllarca sürebilecek olan bir süreci başlatır. HPV enfeksiyonu önlenmesinde kondom gibi bariyer yöntemi kullanılması, tek eşliliğin tercih edilmesi yararlı olabilmektedir.
İlk Belirti Kanama
• Düzensiz aralıklı vajinal kanama (genellikle lekelenme şeklindedir), cinsel ilişki sonrası vajinal kanama, kötü kokulu, ince, et suyu şeklinde akıntı en sık belirtilerdir.
• Bu belirtilerin olduğu kadınlar vakit kaybetmeden bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalıdırlar. Erken tanı, tedaviden yüksek başarı sağlanmasında ve sağ kalım oranlarının yükselmesinde önemlidir. Tedavinin başarısı, hastalığın teşhis anındaki yayılma oranına ve belirlenen evreye bağlıdır. Rahim ağzında sınırlı kalan erken evre kanserde tedavi başarısı yüksektir.
HPV Aşısı Var
• Serviks kanseri sorumlusu olduğu düşünülen HPV‘ye karşı geliştirilmiş aşılar mevcuttur. Bu aşılar HPV’nin 16 ve 18 tiplerine karşı yaklaşık yüzde 100 koruyuculuk sağlamaktadır. 9-26 yaş arasında (henüz cinsel ilişki başlamamışken) yapılması en idealdir. Ancak cinsel ilişki başladıktan sonra aşının yararının daha az olacağı düşünülmektedir. Aşı koldan uygulanmaktadır. 6 ay içinde 3 doz yapılmaktadır. Aşı yapılsa dahi yıllık smear testi kontrolleri aksatılmamalıdır.
• Ne zaman ve hangi sıklıkta smear taraması yaptırılmalıdır? Amerikan Kanser Derneği’nin (ACS) ve Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Koleji’nin (ACOG) önerilerine göre; tarama amacıyla ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonra veya en geç 21 yaşında smear alınmaya başlanmalı ve daha sonra yılda bir alınmalıdır. Üç yıl üst üste sonuç normal çıkmışsa riskli grupta olmayan kişiler için işlem 30 yaşından sonra daha seyrek 2-3 yılda bir yapılabilir. Kadında 60-70 yaşları arasında anormal bir smear sonucu olmamışsa ve 3 tane en az normal smear sonucu varsa, 70 yaşında smear alımına son verilir. Buna göre; 35 yaşından itibaren taramaya başlanarak her 5 yılda bir smear alınmalı ve 65 yaşına kadar devam edilmelidir. Son iki testi normal olan 65 yaşındaki kadınlarda tarama kesilebilmektedir.
Rahim Ağzı Kanseri Önlenebilir
• Kötü huylu olmayan bir nedenden dolayı (miyom gibi) histerektomi ameliyatı (rahimin tamamiyle alınması) geçirmiş hastalara smear testi yapmaya gerek yoktur. Ancak ameliyatta rahim tam olarak alınmamışsa rahim ağzı bırakılmışsa, smear testi yine her yıl yapılmalıdır.
• Smear alınmasından önceki 2 gün süresince cinsel ilişkide bulunulmamalı, vajinal ilaç, krem, sprey, pudra ya da tampon kullanılmamalı, vajinal duş yapılmamalıdır.
• Kan, smearın değerlendirilmesini engelleyebileceği için, adet zamanında smear alınması uygun değildir.
• Son olarak belirtmek gerekirse; rahim ağzı kanseri, tarama programları uygulanırsa, smear testleri düzenli olarak yaptırılırsa, daha ortaya çıkmadan önlenebilecek olan bir kanserdir. O halde unutulmamalıdır ki, rahim ağzı kanseri için en büyük risk faktörü hiç smear testi yaptırtmamaktır.
Medical Park Elazığ Hastanesi
0424 444 44 84