Tanı konulduğu anda olguların yaklaşık %75’i mesaneye lokalize olup %25’i bölgesel lenf düğümlerine veya uzak bölgelere yayılmıştır. . En çoğu değişici epitelyum hücreli karsinomlar (TCC’ler) olmak üzere tüm mesane kanserlerinin %95’i epitelyal malinitelerdir.
Sigara içimi erkek ve kadınlarda olguların sırasıyla %50 ve %31’inden sorumludur. Etyolojik ajanın sigara kullananlarında idrarıyla atılan alfa ve beta naftilamin olduğu düşünülmektedir. Kimyasallar, boya, kauçuk, petrol, deri ve basım işlerinde çalışanlar yüksek bir risk altındadır.
Benzidin, beta naftilamin ve 4-aminobifenildir ve ekspozür ile tümör gelişimi arasındaki latend dönem uzayabilir. Sikloffosfamid alan hastalar da bir risk altındadır. Yapay tatlandırıcıların alınmasının da bir risk faktörü olduğu ileri sürülmüştür
Mesane kanserli hastaların %85-90’ında göze çarpan ilk semptom hematüridir. Mikroskopik veya makroskopik hematüri, sürekli olmaktan ziyade aralıklı olabilir. Sık, acil işeme ve dizüriyle birliktedir. İlerlemiş hastalığa ilişkin semptomlar kemik metastazlarından dolayı kemik ağrısı veya retroperitoneal metastezler veya üreter obstrüksiyonu nedeniyle böğür ağrısıdır.
En sık görülen laboratuar patolojisi hematüridir. Mesane kanserleri çeşitli görüntüleme teknikleriyle saptanabilmesine rağmen varlıkları sistoskopi ve biyopsiyle kanıtlanır. Hematürinin değerlendirmesinde intravenöz ürografi hala en sık kullanılan görüntüleme tekniğidir.
Ancak intravenöz piyelografi yerine giderek artan oranda bilgisayarlı tomografik (BT) ürografi kullanılmaktadır. Tüm batın boşluğu, böbrek parankimi ve üreterlerigörüntülemede daha hassastır. Mesane kanserlerinin tanı ve başlangıç evrenlendirilmesi sistokopi ve transüretal rezeksiyonla yapılır.
Yüzeysel düşük derecede tümörler genellikle tek veya çoğul pipiler lezyon halinde görülürler. Yüksek derecede lezyonlar daha büyük ve daha geniş tabanlıdır. Karsinomain situn düz elitamatöz alanlar ve mukozal şeklinde görünebilir.
Tümör görüntülendikten sonra hastaya anestezi altında muayene ve transülretral rezeksiyon ve kuşkulu lezyonun biyopsisi için randevu verilir. Amaç tümörün tanısı mesane duvarı tutulumunun derecesi belirlemek evrelendirme ve bu tedavi yöntemiyle (TUR-M) tedavi edilebilen düşük evreli lezyonların tam olarak eksizyonudur.