Yumurtalıkta oluşan kistlerin zamanla kansere dönüşebileceğini söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Burcu Artunç uyarıyor!
Kasıklarda veya kasıklardan birinde ağrı, karnın alt kısmında dolgunluk ve basınç hissi ya da idrar ve bağırsak şikayetleriniz varsa derhal bir kadın doğum uzmanına muayene olmalısınız!
Yumurtalıklar rahmin her iki yanında Fallop tüpleriyle yakın temasta bulunurlar. Kadın genital organlarının östrojen, progesteron (kadınlık hormonları) ve az miktarda testosteron (erkeklik hormonu ) üreten yapılardır.
Yumurtalıklar ergenlik öncesi dönemde herhangi bir hormonal salgı işlevi göstermezken; ergenlik döneminden itibaren menopoza kadar çeşitli hormonlar üreterek, kadının düzenli olarak adet kanaması görmesini sağlarlar. Yumurtalıkların temel görevi her ay, yapılarında yer alan yumurta hücresini olgunlaştırmak ve olgunlaşma gerçekleştikten sonra bu hücreyi yumurtlama adı verilen işlevle muhtemel bir döllenmenin gerçekleşeceği Fallop tüpü içine vermektir.
Yumurtalık dokusunda her ay devam eden bu döngü, dokuda yumurta hücreleri tükendiğinde ortadan kalkar. Döngü ve böylece adet kanamaları ortadan kalktığında, kadın menopoz evresine geçiş yapmıştır.
Kısaca tanımlamak gerekirse kist, içi sıvı dolu keseciklere verilen genel isimdir. Kistler, çevre dokulardan, sahip oldukları ve kist duvarı denilen bir zarla ayrılırlar. Yumurtalık kistleri, tıbbi literatürde ‘over kistleri’ olarak adlandırılır.
Yumurtalık kistlerine üreme (doğurganlık) çağındaki kadınlarda sık rastlanır ve bu kistlerin çoğu selim tabiatlı, herhangi bir tedavi gerektirmeden kendiliğinden kaybolan oluşumlardır.
Çoğu over kist iyi huyludur ve genellikle 20 – 44 yaş arası kadınlarda görülür. Özellikle muayene ve ultrasonda elde edilen bulgular, ayrıca bazı kan tahlilleri ayırıcı tanıda bize yardımcı olur. Kistler her zaman infertilite (kısırlık) nedeni değildir. Eğer oluşum sebepleri hormonal düzensizlik ise infertilite görülebilir.
Yumurtalık kistleri; yumurtalıklarda her ay düzenli olarak folikül adı verilen ve normal yumurtlama sürecinin bir parçası olan yapıların görüldüğü üreme çağında sıklıkla ortaya çıkar ve bu nedenle fizyolojik sürecin abartılı olarak işlemesi sonucunda ortaya çıkan işlevsel kistleri tümüyle önlemek mümkün değildir.
Doğum kontrol hapları ise yumurtlama sürecini geçici olarak durduklarından, bu ilaçları kullanan kadınlarda işlevsel yumurtalık kistleri çok daha az görülür. Yine bu haplar endometriyozis, polikistik over gibi hastalıkların görülme sıklığını azaltarak kadını yumurtalıklarda oluşabilecek bu tür kitlelere karşı da korurlar. Uzun vadede doğum kontrol hapı kullanımının yumurtalık kanserine yakalanma riskini de etkili bir şekilde azalttığı bilinmektedir.