Hirsutizm sadece artmış veya fazla kıl büyümesine denir. Idiopatik olabilir (hipertirikozis) veya androjen stimulasyonuna bağlı aşırı büyüme nedeniyle oluşur. Hipertirikozis ekstremitelerde artmış kıl içerir ve etnik, ırk veya ailesel kaynaklıdır. Bu hirsutizm olarak kabul edilmez.
Nedenler: Ailesel, idiopatik, artmış kıl folikül androjenleri (5a-redüktaz). Artmış androjen yapımı-ovaryen (polikistik over hastalığı, hilüs hücre hiperplazisi/ tümör, arenoblastoma,adrenal artık), adrenal (konjenital adrenal hiperplazi (hirsüt kadınların %10-15’i), Cushing hastalığı, virilizan karsinom veya adenom). İlaçlar (minoksidil, androjenler(danokrin), fenitoin, diazoksid). Diğer (hipotiroidizm, hiperprolaktinemi).
Bulgular ve semptomlar;
- Artmış veya yoğun kıl büyümesi, özellikle çene köşesinde, üst dudakta, ve çene altında. (Çoğu hasta için hirsutizm ergenlikte başlar)
- Menstrüel düzensizlik veya amenore (%60)
- Akne (%40)
Muhtemel virilizan olay için kan testleri ile değerlendirme (prolaktin, dehidroepiandrosteron sülfat (DHEA-S), FSH, tiroid taraması)yapılmalıdır. Adrenal kaynaklı hiperandrogenizm şüphesi olan hastalar 24 saatlik idrarda serbest kortisol bakılarak, adrenokortikotropik hormon (ACTH) stimülasyon testi yapılarak veya gecelik deksametazon süpresyon testi ile taranmalıdır. Dolaşımdaki testosteron genellikle normaldir veya az miktar yükselmiştir (<1.5 ng/ml). Idiopatik hirsutizm olan hastaların %80’inde yüksek 3a-diol-G (5a-redüktaz metaboliti) bulunmaktadır.
Virilizasyon şüphesi varsa klitoral indeks faydalı olabilir. (Klitoral indeks milimetre olarak vertikal uzunluk ile hozrizontal uzunluğun çarpımıdır. Normal sınır 9-35 mmdir, sınır değerler 36-99 arasındadır. 100 mm üzerindeki değerler ciddi hiperandrojenizm anlamına gelir ve acil değerlendirme ve yönlendirme gerektirir) Hirsutizm Ferriman-Gallwey skorlama sistemi ile ölçülebilir.
Traş olma, depilasyon, veya elektroliz önerilir. Aknenin topikal tedavisi yapılır. Obesite varsa kilo verme teşvik edilir. Baskılayıcı tedaviler yeni kıl büyümesini azaltır, ancak bir kez saç folikülü uyarıldı mı büyümeye devam eder. Bu nedenle traş olma, depilatörler, veya elektroliz gerekebilir. Eğer yeni büyümeyi azaltacak diğer tedavilerle kombine edilirse bunlar tatmin edici olur.