Kabızlık toplumun yüzde 20’sinde görülen ve önemsenmesi gereken bir hastalık. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülen bu sorun kişilerin günlük yaşam kalitesini etkiliyor. Acıbadem Hastanesi Bakırköy Gastroenteroloji Hepatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nadir Kaya günde 3 ila haftada 3 kez dışkılamanın normal kabul edildiğini belirterek şunları söylüyor: “Bunun dışındaki hallerde kabızlıktan söz edilir. Dışkılama bozukluğu yaşandığında hastaların gecikmeden bir uzman başvurması gerekir.”
Nedenleri
Tıp dilinde konstrpasyon olarak adlandırılan kabızlık az, sert ve kuru dışkılama olarak tanımlanıyor. Hastalar genellikle zorlu ve ağrılı dışkılamadan, karında şişlikten ve huzursuzluktan yakınıyorlar. Hamilelikte, çocukluk çağında ve 65 yaş üzerinde sık görülen kabızlığın nedenlerini Prof. Dr. Kaya şu şekilde sıralıyor:
- Posalı, düşük lifli diyet
- Düzenli egzersiz yapmama
- Yatıştırıcı, depresyon önleyici ilaçların demir preperatların ve idrar söktürücülerin kullanılması
- Yeterli sıvı tüketmeme
- Seyahat sırasında yeme alışkanlıklarının değişmesi
- Bazı hastalıklar (lupus, multiple skleroz)
Kabızlığın en sık görülen nedeni hatalı beslenme alışkanlıkları ve yeterli miktarda su içilmemesi. Bu sebeple kabızlık şikayeti yaşandığında sebze, meyve, kepek ağırlıklı beslenme yapılması ve bol sıvı tüketilmesi gerekiyor.
Ancak kafein içeren kola, kahve gibi içeceklerin kabızlığı arttırdığı biliniyor. Bu açıdan bu içeceklerden uzak durarak sık sık su içilmesinde yarar var. Spor yapmak kabızlık probleminin de çözümünde etkili. Düzenli egzersiz yapma barsak hareketlerini hızlandırıyor.
Prof. Dr. Kaya kabızlık sorunu yaşayanlara bir öneride bulunarak şunları söylüyor: “Günlük dışkılama zamanının değişmemesi gerekir. Belli bir tuvalet zamanı belirlenmeli ve bu hiçbir zaman ve hiçbir koşulda değişmemelidir. Barsak hareketleri o zamana göre kendisini ayarlamaktadır.”
Kabızlık sorununun görülme sıklığı yaşla beraber artıyor. Bu yaşlarda kabızlık önemli hastalıkların da habercisi olabiliyor. Prof. Dr. Kabızlık şikayeti olan 50 yaş üzerindeki kişilerin derhal doktora başvurması gerektiğini belirterek şöyle devam ediyor: “Yaşı 50 üzeri olan ve kabızlık şikayeti ile doktora başvuran kimselerde kolan kanseri olasılığı mutlaka düşünülmelidir.”
Tanı için genellikle fiziksel inceleme yeterli oluyor. Ayrıca radyolojik veya endoskopik inceleme de yapılıyor. 50 yaş üzeri tüm hastalarda ise tanıda ilk seçenek kolonoskopi olarak karşımıza çıkıyor. Prof. Dr. Kaya tedavi konusunda şunları söylüyor; “Tedavide yüksek lifli diyet, bol sıvı, egzersiz, aynı saatte tuvalet alışkanlığı edinme önerilmelidir. Yaşam biçimini düzenlemek kabızlığı genellikle önlemektedir. Tüm önlemlere rağmen kabızlık düzelmiyor ise yumuşatıcı ilaçlar almak gerekebilir.”