İkiz Bebek Oranları
Yardımcı üreme teknikleriyle ikiz doğumlar dört kat artmıştır. Tüp bebek tedavilerindeki çoklu embriyo transferiyle gebelik oranları artmakta; ancak bunun sonucunda da çoğul gebelikler yükselmektedir. İkiz gebelikler, tek yumurta ikizi (monozigotik) veya çift yumurta ikizi (dizigotik) olarak sınıflandırılırlar.
Tek döllenmiş yumurtadan tek yumurta ikizi gelişmesi sıklığı yaklaşık 1000 gebelikte 3.5’tir. Tek yumurta ikizleri aynı cinsiyeti, kan grubunu ve benzer fiziksel özellikleri taşır. Diğer tarafta çift yumurta ikizi gebeliği iki farklı yumurtanın döllenmesiyle oluşur.
Çift yumurta ikizi kardeşler aynı anne babadan farklı zamanlarda olmuş iki kardeş kadar birbirlerine benzerler. Çift yumurta ikizi sıklığı anne yaşı, ırk, kalıtım, doğum sayısının artmasıyla değişir. Kendileri çift yumurta ikizi olan kadınların ikiz bebeğe sahip olma olasılığı 1/58’dir.
Tüm ikiz gebeliklerin üçte biri tek yumurta ikizi, üçte ikisi çift yumurta ikizleridir. Çoğul gebeliğin kesin tanısı ultrasonla konur. Son adet tarihinden itibaren altıncı haftada rahim içerisinde iki gebelik kesesi ayırdedilebilir.
Erken dönemde iki kese hatta iki fetus saptanmasına rağmen daha sonraki kontrollerde fetus sayısının bire indiği durumlar da görülebilir. Değişik yayınlarda bu oran yüzde 13-20 arasında bildirilmektedir.
Gebelik kaybı riski nedir?
Çalışmalar ikiz gebeliklerde düşük olasılığının üç kat fazla olduğunu göstermiştir. Tek yumurta ikizliği, düşük riskinin daha fazla olduğu bir durumdur. Ultrasonla 10. haftada canlı olduğu saptanan tekiz bir gebeliğin düşük riski yaklaşık yüzde 1’dir.
Çift yumurta ikizlerinde bu risk yüzde 2, tek yumurta ikizlerinde ise yüzde 10’dur.
İkiz gebeliklerde erken doğum İkiz gebeliklerin yüzde 50’sine yakını 37 haftadan önce sonlanır.
Bu, rahmin fazla gerilmesinden kaynaklanır. Hamilelik süresi de bebek sayısıyla ters orantılıdır, bebek sayısı arttıkça süre kısalır. Tek bebek doğumunda ortalama hamilelik süresi 38.4 hafta, ikiz hamilelikte bu süre 35 haftadır.
İkizlerde yüzde 24 oranında 32. hafta öncesi erken doğum gözlenir. Erken doğum sonucunda bebeklerin yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde kalmaları gerekebilir. İyi bir yenidoğan bakım ünitesinde bebeklerin yaşam şansı yüksek olmakla birlikte, erken doğan bebeklerde bazı komplikasyonların görülme sıklığı çok daha fazladır.
Sonuç olarak, ikiz gebeliği olan anne adayları, gebelik sırasında çok yakın takibe alınmalıdır. Gebeliğin son dönemlerine kadar anne adayları iki haftada bir takip edilmeli, gebeliğin son döneminde ise her hafta gerekli kontroller yapılmalıdır.
Bazı özel durumlarda gebelik takibi daha sık periyotlarda bile yapılabilir. Gebelik sırasında görülme olasılığı artan yüksek tansiyon, diyabet, kansızlık gibi komplikasyonlar erken dönemde tanınmalı ve tedavi edilmelidir. Doğum, yenidoğan yoğun bakımı olan bir merkezde yapılmalıdır. İkiz bebeklerin, yenidoğan döneminde beslenme sorunları veya sarılık açısından yakın gözlem altında tutulmaları da büyük önem taşır.
İkiz Gebelikler Riskli mi?
- Gebeliğin düşükle sonuçlanma riski
- Prematüre doğum
- Bebeklerde anomali (Sakatlık riski)
- Gebelik sırasında preeklampsi (Gebelik zehirlenmesi)
- Gebelik diyabeti • Kansızlık • Plasenta yerleşiminin getireceği sorunlar (Halk arasında “son” ya da “eş” olarak da adlandırılan, bebeğin beslendiği geçici organ)
- Sezaryene gereksinim
- Doğum sonrası kanama
- Düşük doğum ağırlığı
Herkese Sağlık Dergisi
Prof.Dr. İpek Akman