Geçtiğimiz haftalarda sevgili Diyetisyen ve Fitoterapist Alara Özlü ile "aralıklı oruç" hakkında merak ettiğim ne varsa sormuş ve sizlerle paylaşmıştım. İnsan kendine uygun, bir de kızıyla yaşıt birini bulunca sordukça soruyor. Açıkçası gençlerle gurur duyuyorum. Kendilerinin en iyi versiyonlarını ortaya çıkardıkları kesin.
Sevgili Alara ilebu kez glüten hakkında konuştuk. Gerçekten çok kişi hayatından gluteni çıkarıyor. İşin aslı nasıl, gerçekten glütensiz beslenmek zorunda mıyız? Alara'dan dinleyelim.
Gluten nedir?
Çok moda olan glütensiz beslenmedeki glutenin ne olduğunu biliyor muyuz? Gluten bağırsaklara tutkal-sakız gibi yapıştığı için ismini İngilizcedeki glue (tutkal) kelimesinden almıştır ve bir proteindir. Bağırsaklara sakız gibi yapıştığından bazı insanlarda sindirim problemlerine yol açabilir, intolerans gelişebilir.
Gluten intoleransı ve çölyak arasındaki fark nedir?
Çölyak otoimmün bir hastalıktır. Gluten vücuda alındığında bağırsakta vücudun savunma sistemi aşırı tepki gösterir, sindirim bozulur. Bağışıklık sistemi gluteni yabancı bir madde olarak algılar ve yok etmek için uğraşır; bu da vücut direncini düşürür. Bu hastalarda karın ağrısı, ishal, mide bulantısı, aşırı şişkinlik ve ileri dönemde besinlerin emiliminde bozukluklar meydana gelir. Çölyak genetik bir hastalıktır ve erken yaşlarda teşhis edilmesi yaşamı çok kolaylaştırır. Glüten beslenmeden çıkarıldığında kişi de bu rahatsızlıklar giderilmeye başlar. Gluten intoleransıysa çölyağa göre daha hafif seyreder kişi glutenli gıda tükettiğinde hazımsızlık, gaz, şişkinlik, yorgunluk gibi şikayetlerden yakınır. Çölyak ile glüten intoleransı karıştırılıp beslenmemizden tamamiyle glutenli gıdaları çıkarmak doğru olmayabilir ya da sadece moda olduğu için.. Gluten buğday, arpa ve çavdar içeren gıdalarda bulunur ki bu gıdaların lif oranı da çok yüksektir. Lif oranı yüksek gıdalar aynı zamanda sindirim sistemi için bir hayli faydalı gıdalardır. Gaz, şişkinlik, hazımsızlık gibi problemler sadece glutenden değil yediğiniz başka gıdalardan da kaynaklanabiliyor olabilir. Bunu anlamak için eliminasyon diyeti yaparak neyin siz de bu problemlere yol açtığını bulabilirsiniz (size rahatsızlık verdiğini düşündüğünüz gıdaları sırasıyla diyetinizden çıkarmak).
Nasıl glutensiz beslenirim?
Glutene aşırı hassasiyetiniz olduğu ortaya çıktıysa; buğday,arpa ve çavdarda bulunan bir protein olduğu için bu gıdaları içinde bulunduran bütün ürünleri hayatınızdan çıkarmak gerekir. Paketli gıdaların hemen hemen hepsinde bulunur bu konuda etiket okumak çok işinize yarayacaktır. Başlıca diyetinizden çıkaracaklarınız; buğdaydan yapılmış ekmekler, tam tahıl ekmekler, bulgur, makarna, pizza, pasta, kurabiye, kek, irmik, şehriye, müsliler, hazır çorbalar, bira, votka…
Herkes glutensiz beslenmek zorunda mı?
Zayıflama, sağlıklı olma adına sağlıklı kişilerin bu diyeti uygulaması riskleri beraberinde getiriyor. Bu sebeple glutensiz beslenme herkes için sağlıklı değildir. Her zaman popüler diyetler yapılmadan önce konunun uzmanları ile görüşülmelidir. Diyetler kişiye özel olmalıdır.