İlkokullarda yaptıkları taramalarda her 100 çocuktan 5'inde gizli idrar yolu enfeksiyonu tespit ettiklerini söyleyen İdrar Yolları Enfeksiyonlarından Korunma ve Mücadele (İYEM) Derneği Başkanı Prof. Dr. Sevgi Mir, bu durumun ileriki dönemde kronik böbrek hastalığı ve transplantasyon oranlarını arttırdığını belirterek farkındalık için ailelere eğitim verdiklerini anlattı.
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji Anabilim Dalı'nda uzun yıllar araştırma yapan ve idrar yolu enfeksiyonu taşıyan çocuk sayısının artması üzerine dernek kurmaya karar veren Prof. Dr. Sevgi Mir, İYEM'in öncelikli amacının farkındalığı arttırmak olduğunu dile getirdi. Çocukluk yaş grubunda, diyalize gitme evresindeki böbrek hastalıklarının Türkiye'deki en büyük nedeninin idrar yolu enfeksiyonu olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mir, enfeksiyon sayısının azaltılmasıyla kronik böbrek hastalığı, diyaliz, transplantasyon sayılarının da aşağı çekileceğini vurguladı. İdrar yolu enfeksiyonunun önlenebilen bir hastalık olduğunu vurgulayan Mir şunları söyledi:
"Ülkemizde erken yaştan itibaren tanınamayan idrar yolu enfeksiyonları ne yazık ki çok sık. Hastalık gizli seyrettiği için böbrek yetmezliğine kadar gidebiliyor. İdrar yolu enfeksiyonu erken yakalanırsa korunabilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bu bir toplum sağlığı sorunudur. Dünya istatistiğine göre 100 yeni doğandan 3'ünde idrar yolu enfeksiyonu olabiliyor. İlkokullar düzeyinde yaptığımız taramada yüzde 4.6 idrar yolu enfeksiyonu olduğunu tespit ettik. Bu büyük bir rakam. Yani 100 kişiden 5'i gizli idrar yolu enfeksiyonu yaşıyor. O çocuklar hasta olsa ailesi doktora götürecek. Ama belirti göstermeyebiliyor. Türkiye'deki değerler bize yakışmayan derecede yüksek. 20'nci yüzyılda ülkemize yakışmayan bir hastalık grubu bu. Rusya'da binde bir, Amerika'da binde 0.5 oranında görülüyor. Çünkü o ülkelerde çocuklar doğumlarından itibaren belli aralıklarla idrar kültürü yapılarak izleniyor. Bizde ise ihmal ediliyor."
ERKEK ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA
Dernek olarak duyuru ve bilgilendirme toplantılarına ağırlık verdiklerini kaydeden Prof. Dr. Sevgi Mir, anne-baba okulları açarak çocukların ne kadar su içmeleri, ne sıklıkla tuvalete gitmeleri, nasıl temizlenmeleri gerektiği ile ilgili bilgi verdiklerini anlattı. Yanlış bilgileri de düzeltmeye çalıştıklarını ifade eden Dr. Mir, "İdrar yolu enfeksiyonu erkek bebeklerde daha fazla görülüyor. Kızlarda görülme nedeni ise iyi temizlik yapılmaması. Bezin en az 2.5 saatte bir açılması gerekir. Erkek bebeklerin sünnet olması gerekli çünkü sünnet derisi idrar yollarında tıkanıklığa neden olabiliyor. Bol su içilmeli ve sık tuvalete gidilmeli. Sağlıklı bir insanın günde en az 7,8 kez tuvalete gitmesi lazım. İdrar kesesi tam boşaltılmalı ve her sağlıklı insan belli aralıklarla idrar kültürü yaptırmalı" dedi.
HIZLI SONUÇ VEREN ÇUBUKLAR
İdrar yolu enfeksiyonu görülme sıklığının son 15 yılda, 5- 15 yaş grubunda aşağı çekilebildiğini belirten İYEM Derneği Başkanı Prof. Dr. Sevgi Mir, bu gruptaki çocukların, kronik böbrek hastalıklarının yüzde 60'ından idrar yolu enfeksiyonları sorumlu iken bu oranın yüzde 35'lere inmeye başladığını açıkladı. Daha ufak yaş gruplarında ise diyalize giren böbrek hastalıklarının yüzde 50'sinde idrar yolu enfeksiyonunun etkili olduğunu savunan Mir, hastalığın ileri dönemde böbreğin iflas etmesine yol açabileceğini ifade ederek, "Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu risktir. İdrar kültürünün sonucu 48 saatte çıkıyor. Daha hızlı sonuç veren aletlerin kullanımını yaygınlaştırarak doktorun teşhis koymasına yardımcı olabiliriz. İdrarı incelemeye yarayan daldırma çubuklarını böbrek hastalığı olan ailelere dağıtmak istiyoruz. Hedefimiz anaokulları. Önümüzdeki dönemde Ege Üniversitesi Güçlendirme Vakfı'na bağlı anaokulunda 70 çocuk ve ailesi eğitim alacak. Çocukların idrarına bakılacak ve resimli oyunlarla doğru tuvalet alışkanlığı hakkında bilgi verilecek" diye konuştu.
- İzmir