Epilepsi nöbetleri, kaynaklandıkları beynin farklı bölgelerine göre çeşitlillik gösterir. Ancak popülasyonda en sık karşılaştığımız epilepsi türü temporal lob epilepsileridir. Temporal lob epilepsileri, ameliyata en uygun olan ve başarı şansı en yüksek epilepsi türüdür. Temporal lob’un yeni bilgilerin beyine kayıt edilmesinde yani kısaca öğrenme işlevinde çok önemli görevleri vardır. Belleğin oluşmasında rolü önemlidir. Yani beynin geçmişte kazandığı deneyimleri depolamak üzere ilk hazırlığın yapıldığı bir bölge olarak da tanımlanabilir.
Epilepsi hastalarında spontan ölüm oranı yüksek!
Bu epilepsi çeşidinde, yüzlerce çeşit nöbet görülebilir. Hastanın nöbet geçirdiği çoğu zaman anlaşılamayabilir. Temporal lob epilepsi nöbetinde hasta, o sırada gerçekleştirdiği işi aynı şekilde devam ettirebilir. Hastanın bir an donup kalmasına ya da bulunduğu ortamdan bilinç olarak uzaklaşmasına neden olan nöbetler de olabilir. Ancak bu kişilerin epilepsi hastası olduğunu bilmeyen çevresindekiler, psikiyatrik rahatsızlığı olduğunu düşünebilirler. Nitekim bu hastalar, kriz sırasında bilinçleri kısmen kapandığı için sosyal sorunlara ve ciddi kazalara yol açabilir, hatta bilinçsiz olarak suç bile işleyebilirler.
Epilepsi hasta popülasyonundaki ölüm oranı, normal popülasyon ölüm oranına göre daha yüksektir. Nöbet sırasında bilinci bir süreliğine kapanan hasta birçok riske maruz kalır. Epilepsi hastaları arasında spontan ölüm de çok yüksektir. Örneğin uyku sırasında nöbet nedeniyle boğularak ölümler görülebilir. Kısacası nöbetler ölümcül değildir ama yarattığı sonuçlarla yaşamı tehdit edebilir.
Kimler epilepsi ameliyatı olabilir?
Cerrahi, epilepsi hastalığı olan herkese ilk basamakta önerilen bir tedavi yöntemi değildir. Bir epilepsi hastasının ameliyat olabilmesi için;
- Uygun sürelerde birden fazla çeşit ilacın tek tek ve veya kombinasyonlar şeklinde uygulanması
- Bu tedaviden istenilen düzeyde yanıt alamaması gerekmektedir.
- Bunların dışında hastanın geçirdiği nöbet sayısı da önemli bir kriterdir.
Bugün Türkiye’de, yıllarca antiepileptik ilaç kullanmasına rağmen nöbeti kontrol altına alınamayan 70 bin hasta bulunmaktadır. Bu hastalar, ameliyat için en uygun grubu oluşturmaktadır.
Ameliyatta başarı şansı yüzde 80
Ciddi bir ekip çalışması gerektiren epilepsi ameliyatları çok az merkezde gerçekleştirilmektedir. Ameliyatlar için deneyimli, eğitimli bir ekibin ve teknolojik alt yapı en önemli unsuru oluşturur.
Epilepsi ameliyatlarında başarı şansı oldukça yüksektir.
Temporal lob epilepsi ameliyatlarının yüzde 80’inde nöbetler tamamen sona erdirilebiliyor. Kalan yüzde 20’sinde ise nöbetler azalıyor ve kontrol altına alınıyor. Beynin diğer bölgelerinde başarı şansı biraz daha düşüyor fakat bu şans her zaman % 50 daha yüksek. Özetle söylemek gerekirse ameliyattan sonra hastaların yaşam kalitesi artmaktadır.
Epileptik odak noktasının riskli bölgede yer alması nedeniyle ameliyat edilemeyen kişilere uygulanan alternatif bir yöntem de “Vagal Sinir Stilümatörü”. Kalp pili gibi küçük bir operasyonla göğüs duvarına yerleştirilen cihaz ile vagus siniri uyarılıyor. Şiddeti ve frekansı hekim tarafından ayarlanan uyarı sinire iletiliyor. Vagal sinir stimülatörü yöntemi sonucu nöbetler sona eriyor ya da anlamlı bir şekilde azalabiliyor. Bu, özellikle çocuklar için çok uygun bir yöntem.
Çocuklara da uygulanabiliyor?
Özellikle akraba evliliklerinin yaygın olduğu toplumumuzda beyin özürlü doğan ve aynı zamanda epilepsi hastası olan çocuk sayısı da oldukça fazla. Çünkü beynin özürlü olması nöbete zemin hazırlıyor. Bu çocukların ev içinde bakımı sırasında sık sık nöbet gelmesi aileleri ruhsal açıdan çok olumsuz etkiliyor.
Nöbetler sadece dalgınlık şeklinde gerçekleşebildiği için- çoğu zaman aileleri tarafından fark edilmiyor. Şiddetli nöbetler olduğunda hekime başvuruluyor. Bu çocukların nöbetleri basit ameliyatlarla kontrol altına alınabiliyor. Çözüm arayan bir başka kitleyi de bu aileleler oluşturuyor.
Prof.Dr. Türker Şahiner
Prof.Dr. Tuncer Süzer