Çocuklarda konuşma kabiliyeti daha doğar doğmaz başlar. Hayatlarının ilk 12 ayında bebekler iletişimi öğrenirler ve dillerindeki sesleri keşfederler.
Bebekler konuşmayı öğrenmeden önce iletişime girmeyi öğrenirler.
- Bebeğinize gülümseyin. Gülümseme bir iletişim aracıdır. Gülümsemeniz, sevginizi, kabulünü, mutluluğunuzu ve memnuniyetinizi ifade etmenin en iyi yoludur. - Onunla göz kontağı kurun. Bu bebeğe güven verecektir.
-Verdiği sinyal ve çıkardığı seslerin tümüne karşılık verin. Dudaklarınızın hareketini görmesini sağlayın. Baş ve bedeninizi sık sık onu selamlar gibi öne eğerek onayladığınızı gösterin.
- Onunla şarkı mırıldanır gibi konuşun ve ninni söyleyin. Bu onun ritim duygusunu geliştirecektir. Bunu anne karnında yapmaya başlayabilirsiniz. - Bebeğinizin tüm tepkilerine karşılık vererek iki yönlü sohbete girişin. Bu, onu konuşmaya cesaretlendirecektir.
- Olumlu olmaya ve açık ifadeler kullanmaya özen gösterin. Bebekler sevgi, onay, sevecenlik ve neşe belirten seslere karşı duyarlıdırlar. Bunun yanı sıra yüksek ve alçak tondaki sesleri algılayabilirler.
2 ayın sonundan itibaren önceki dönemlere oranla daha az ağlamaya rastlanırken bebekler cıvıldamalara başlarlar, kumru gibi ses çıkarmaya başlarlar. Sesleri ağızlarıyla oynayarak kullanmayı öğrenirler. Çok erken bir aşamada görülen bu seslendirmelere, dilin temel taşları gözüyle bakılabilir. Cıvıldama gerçek dile yakındır.
3-6 ay dönemine dikkat edilmesi gerekir!Bu dönemde bebek yeni ve farklı sesler üretmeye başlar. Çeşitli sesler çıkararak bebekle konuşun. Ardından çocuğun çıkardığı sesleri dinleyin, onunla aynı anda konuşmayın. Çıkardığı sesleri taklit edin, bebeğinizi yeni sesler çıkarması için cesaretlendirin. 6-9 ay döneminde bebekler hecelemeye başlayarak tek heceli anlamsız sözcükler çıkarmaya başlarlar “ mamama “ , “bababa“ . Bu sesler dillerde, sağır çocuklarda bile aynıdır. Göz kontağı kurmaya devam edin ve ses tonunuzu yumuşak tutun. Bunu zaten bir çok anne dürtüsel olarak yapar. Onun kendi sesini duyması için zaman bırakın.
BÜTÜN GÜN onunla konuşun!Yaptıklarınızı, yapacaklarınızı anlattın. Bebeklerin anlama yeteneği sandığınızdan daha fazladır. " bebeğim benimm hava bugün sıcak, pencereyi açacağım" "Dada da da" " eveet canım birazdan da yemeği hazırlayacağım".... " mamm maa ma" Ne zaman ses çıkarsa dikkatinizi ona yöneltin! Ve ses oyunları yapın. Hayvan seslerini, araç seslerini, çevredeki sesleri çıkartın. Örneğin; " naninaninani aaa duydun mu ? Ambulans geçti" " miav miav nerdeymiş bu kedi? Gel kedicik gel" Bunlari tiyatral bir şekilde yapabilirsiniz. Içinizdeki oyunculuğu ortaya çıkarın!
18 aylık bebklerın en az 50 kelime bilmeleri gerekmektedir. 2 yaşında 2 veya 3 kelimelik cümle kurarbilirler " süt bitti "" baba işe gitti" ... 3 yaşında daha uzun ve daha kompleks cümleler kurarlar. 5 yaşında artık dillerine hakimdirler, hikaye ve hayatlarındaki olayları anlatabilirler. Çocuğunuzu günlük aktivitelerinize dahil edin, mesela alışveriş listesi yaparken , " evde meyve kalmamış ne alsak? Hangi güzel meyveler vardır manavda acaba bir fikrin var mi?... " yeni kelimeler öğrenmesine yardimci olun. Eğer çocuğunuzda iletişim ve-veya konuşmada bir gecikmeden şüpheleniyorsanız bir dil ve konuşma terapistine başvurun.
Uzman Dil ve Konuşma Terapisti
Esra Özer Yıldız