Ülkemizde çalışma koşullarını düzenlemeyi hedefleyen ilk yazılı metin 1865’de yayınlanan Dilaver Paşa Nizamnamesidir. Dilaver Paşa Nizamnamesi ile kömür madenlerindeki çalışma koşulları düzenlenmeye çalışılmıştır. Umumi Hıfzısıhha Kanunu diğer önemli metinlerden biridir. 1930 yılında yayınlanmıştır ve çalışma hayatına sağlık ve güvenlikle ilgili düzenlemeler getirmiştir. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, halen halk sağlığı, iş sağlığı ve güvenliği alanlarında önemli bir yaptırım aracı olarak kullanılmaktadır. Anayasamız, Borçlar Kanunu ve İş Kanunları İş Hukuku, İş Sağlığı, İş Güvenliği, Sosyal Güvenlik alanlarında düzenlemeler içermektedir. Ayrıca İş Sağlığı, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ile ilgili yaptırım gücü ve daha iyi uygulamalar için özendirme işlevi olan Sosyal Sigortalar Kurumu kanunları da gözden kaçmamalıdır. Sosyal Sigortalar Kurumu 1945 yılında iş kazaları ve meslek hastalığı pirimi toplayarak bu alanda sosyal güvenlik ihtiyacını karşılamıştır. Bu yıllarda, meslek hastalıkları ile ilgili var olan bilgi eksiği ve kurumun bu alandaki işlevlerini yerine getirirken diğer devlet hastanelerinden yararlanamaması nedeniyle SSK 1949 yılında ilk hastanesini kurmuştur: İstanbul Nişantaşı Meslek Hastalıkları Hastanesi. SSK sigorta kapsamına hastalık, analık gibi sigorta alanlarını da alınca birçok hastane kurmuş ve söz konusu hastane de hizmet hastanesine çevrilmiştir. 1970’li yıllarda Meslek Hastalığı alanında inceleme ve değerlendirme yapmak üzere SSK tarafından görevlendirilen ve birçok gelişmiş ülke örneğini inceleyen hekimler ülkemizde meslek hastalıkları sorununun büyüklüğünü ve “özelleşmiş hastaneler” kurulması gerekliliğini rapor etmişlerdir. 1978 yılında Ankara ve İstanbul illerinde iki meslek hastalıkları hastanesi kurulmuştur. Hastanelere teşhis, ilgili sigorta alanlarında sigortacılık kararları (maluliyet belirleme, sigortalılık işlemlerine hak kazanma kararı) alabilmenin ve tedavinin yanı sıra “kurumu korumak amacıyla” koruyucu sağlık hizmetlerini, gezici sağlık hizmetlerini ve meslek hastalıkları alanında eğitim hizmetlerini yürütme görevleri verilmiştir. Hastanelerin kurulmasıyla saptanan meslek hastalığı sayısında ve çeşitliliğinde artış yaşanmıştır. Meslek Hastalıkları Hastaneleri, ülkemizde birtakım ilklere imza atmıştır. İlk İş Psikolojisi Laboratuarı, İş Hijyeni Laboratuarı, Toksikoloji Laboratuarı, gelişkin Solunum Fonksiyon Laboratuarı, gezici iş sağlığı laboratuarı olan hastaneler olmuşlardır. Halen bu laboratuarların bir kısmı için devlet hastanelerinde tek olma durumunu sürdürmektedirler. Kuruluş ve gelişme aşamasında hastanelere hizmetleri geçen, hastanelerin bütüncül bilimsel ortamında kendilerini geliştiren ve bilgi birikimlerini çeşitli eğitim alanlarında bugüne kadar ve bazıları halen genç hekimlere ve mühendislere aktaran Haldun Sirer, Çağlar Kırçak, Engin Tonguç, Nazif Yeşilleten, Nazmi Özalp ve Özkan Kaan Karadağ gibi birçok hekimi burada anmak gereklidir. Hastanelerin elde ettiği Türkiye açısından eşsiz veriler bir kısmı yurtdışında da ilgiyle karşılanan ve yayınlanan yüzlerce bilimsel makaleler, yüksek lisans tezlerinde değerlendirilmiştir. Ayrıca hastanelerin, ulaşabildikleri binlerce işyerinde “işin sağlıklı yürütülmesi” fikir ve çabasının başlamasına katkıda bulundukları da rahatlıkla söylenebilir. Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi, 1978 yılında Ankara SSK Ulus Hastanesi bünyesinde kurulmuştur. Hastane 1979-1985 yılları arasında Ankara Konur Sokakta, 1985-2001 yılları arasında İstanbul Yolunda Çalışma Bakanlığı İSGÜM Binası’nda faaliyetini sürdürmüştür. 19.11.2001 tarihinden itibaren Keçiören’de şu an hizmet verdiği binasına taşınmıştır. 14.10.2002 tarihinden itibaren Meslek Hastalıkları Hizmeti yanında, Genel Hastane Hizmetleri vermeye de başlamıştır. Diğer SSK hastaneleriyle birlikte 19.02.2005 tarihinde Sağlık Bakanlığına devredilmiştir. |