Aytekin KALENDER RİZE-DHA DOĞU Karadeniz Bölgesi'nde, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) küresel çapta acil durum ilan ettiği Brezilya'daki Zika virüsü salgınına neden olan 2 Aedes türü sivrisinekler tespit edilmesinin ardından Türkiye genelinde harekete geçildi. Sağlık Bakanlığı'nın koordinesinde, TÜBİTAK desteği ile yürütülecek projeyle, 4 üniversiteden, 15 kişilik uzman heyet, Türkiye genelinde kritik noktalarda, 3 yıl süreyle sivrisinek türü taraması gerçekleştirecek.
Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Zooloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doçent Doktor Mustafa Akıner öncülüğündeki ekip, 3 yıl önce, Doğu Karadeniz Bölgesi'ni kapsayan Aedes türü sivrisineklerle ilgili araştırma projesi hazırladı. RTEÜ Rektörlüğü, Avrupa Birliği'nin (AB) çeşitli fonları ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından desteklenen projelerle Rize, Trabzon ve Artvin'de saha çalışması yapan ekip, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) küresel çapta acil durum ilan ettiği Brezilya'daki Zika virüsü salgınına neden olan 2 Aedes türü sivrisinek tespit etti. Sağlık Bakanlığı'nın koordinesinde oluşturulan ekip, sivrisinek türleri ile ilgili kontrol ve ilaçlama mücadelesi başlattı. Etkin mücadele ile sivrisinek popülasyonlarının hızla yayıldığı tespit edilen alanlarda yüzde 80'e yakın oranda yayılma durduruldu. Sivrisineklerde yapılan virüs taramasında ise Zika ve benzeri virüs türüne rastlanmadı.
TÜRKİYE GENELİ TARANACAK
Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Aedes türü sivrisineklerin tespit edilmesinin ardından bu kez Türkiye geneli tarama yapılması için harekete geçildi. Sağlık Bakanlığı Vektörel ve Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı ile Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü koordinesinde, TÜBİTAK desteği ile yürütülecek projeyle, Rize Recep Tayyip Erdoğan, Hacettepe, Kafkas ve Adnan Menderes üniversitelerinden oluşan 15 kişilik uzman heyet, Türkiye genelinde kritik noktalarda sivrisinek türü taraması gerçekleştirecek. Mart ayında başlayacak olan ve 3 yıl sürecek çalışma ile İstanbul, Ankara, Bursa ve Antalya başta olmak üzere Karadeniz, Trakya, Ege ve Akdeniz bölgelerinde de çalışma yürütülecek. Çalışmada sığınmacıların geldiği özellikle sınır bölgeleri ise öncelikli olarak araştırılacak.
'TEDBİRİ ELDEN BIRAKTIĞIMIZDA RİSKLİ SONUÇLAR ÇIKABİLİR'
RTEÜ Fen Edebiyat Fakültesi Zooloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doçent Doktor Mustafa Akıner, Zika virüsü salgınına neden olan sivrisinek türü ile ilgili Türkiye genelinde tarama yapacakları TÜBİTAK destekli proje hazırladıklarını belirterek Doğu Karadeniz'de rastlanan tür nedeniyle bu konunun daha detaylı araştırılmasının gerekliliğinin ortaya çıktığını söyledi. Proje kapsamında ülke genelinde genel durumun tespit edileceğini kaydeden Akıner, 'Bu projede olası tehlike arz edebilecek alanların araştırılması ön plana çıktı. Hem ülkemizin batı sınırında hem de denize kıyısı bulanan, büyük ticaret hacmine sahip olan bölgelerde araştırma yapacağız. Projenin resmi tüm işlemleri tamamlanarak başlama noktasına geldi. Mart ayı itibariyle bölgemiz başta olmak üzere tüm Türkiye genelinde bir araştırma yapmaya başlayacağız. Araştırma konumuz bu canlı türüyle daha efektif nasıl mücadele edebiliriz olacak. Yüzde 80 oranında mücadelede başarıya ulaşmış olsak da daha sonradan herhangi bir sıkıntıyla karşılaşabileceğimiz gerçeğini değiştirmiyor. Tedbiri elden bıraktığımız anda riskli sonuçların ortaya çıkabileceğini biliyoruz. Bu nedenle sınır alanlarında ve göçmen akımının çok olduğu alanlarda bu türlerin var olup olmadığı, varsa virüs taşıyıp, taşımadıklarını araştıracağız dedi.
'3 YIL SÜRECEK'
Son dönemde Suriye'den ülkeye sığınmacıların geldiğini hatırlatan Akıner, açıklamasını şöyle sürdürdü 'Gelen misafirlerimizin ne tip hastalıklar ile geldiklerini bilmiyoruz. Bu nedenle bu tür bir çalışmanın yapılması elzem hale gelmiştir. Biz ülkemize gelen herkesi bağrımıza basan bir toplumuz. Bu nedenle hem onları hem de kendi vatandaşlarımızı herhangi bir riske girmeden korumak amacıyla, bakanlık tarafından desteklenen ve bizimde elimizden geldiğince halk sağlığını gözeterek bir çalışma yapmaktayız. Proje yaklaşık olarak 3 yıl sürecek. Bu süreçte özellikle Karadeniz, Trakya, Ege ve Akdeniz bölgelerini içeren ve ülkemizdeki büyükşehirleri de kapsayan çok geniş bir araştırma yapılacak. Bu araştırma olası bir virüs tehlikesi olup olmadığını, eğer tehlike varsa bununla nasıl mücadele edebileceğimizi gösterecek
PROJEYE KATKI VERENLER
Projenin TÜBİTAK'ın katkıları ile yürüdüğüne ifade eden Akıner, 'Bunun yanında RTEÜ Rektörü Profesör Doktor Hüseyin Karaman'ın büyük katkısı var. Yine Sağlık Bakanlığı Vektörel ve Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanı Seher Topluoğlu ve Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Başkan Yardımcısı Hasan Irmak'ın ciddi destekleri varö ifadelerini kullandı. ZİKA VİRÜSÜ
Zika virüsü, hamile kadınlara bulaşması halinde bebeklerde nörogelişimsel bozukluğu ifade eden mikrosefaliye neden oluyor. Ateş, gözlerde kızarma, kusma, döküntü, baş, kas ve eklem ağrısı gibi belirtileri bulunan hastalığın özgün bir tedavisi ve önleyici aşısı bulunmuyor.