Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi Varis Merkezi ve Damar Cerrahisi Direktörü Op. Dr. Mustafa Kemal Çalık, geçmişi çok eskilere dayanan, ilk kez M.Ö.1550 yıllarında Ebers papirüslerinde rastalanan varis ve güncel tedavi şekilleri hakkında bilgi veriyor.
Toplumda yaş gruplarına göre %5 - % 55 sıklıkta görülen varisin, Türkiye’de etkilediği düşünülen kişi sayısı yaklaşık 10 milyondur. Bu varisli toplum kesiminin bir çoğu ya farkında olmadıkları için veya çözümünün olmadığı kanaatinde olduklarından tedavi arayışı içinde değillerdir.
En azından kozmetik/psikolojik veya diğer uçta ağrı, şişme, gece krampları, yorgunluk, yanma-kaşıntı, ciltte renk değişikliği, kanama, tromboflebit, bacakta ülserler gibi yaşam kalitesini etkileyen yakınmalarla gündelik yaşamlarını sürdürmeye çalışırlar. Toplumda sadece yaşlı hanımlarda görülür düşüncesinin yanlış olduğu, ergenlik çağında başlayabilen ve erkeklerde de olmak üzere her yaş gurubunda ve cinsiyette rastlanıyor olmasının bilinmesi tedavide geç kalınmaması açısından çok önemlidir.
Varisde Tanı Yöntemleri
1. Varis hastalarında hastanın özgeçmişi, geçirdiği hastalıklar, ailesinde varisin mevcudiyeti, yakınmaları ve muayene bulguları tanıda oldukça önemli yer tutar. Muayene sırasında yapılacak Trendelenburg ve Perthes Testleri varisleşen damar sisteminin temel bölgelerini belirler.
2. Muayene sonrası yapılan el dopleri (continuous wave) tetkiki ve Renkli Dopler Ultrasonografi ile her hastaya özgün Varis Haritasının çıkartılması varisde %99’lara varan teşhis olanağı sağlar. Bu tetkikler hasta konforunu bozmaz, ağrılı ve girişimsel yöntemler değildir.
Varisde Tedavi Yöntemleri
Varisin değişik tedavi seçenekleri olmasına rağmen, konusunda uzmanlaşmış kişiler tarafından veya hastanın sahip olduğu değişik varis tiplerine uygun tedavi yöntemleri, hastaya özel ve kombine uygulanmadığında (Hibrid Tedavi) sonuçlar tatmin edici olmamaktadır.
1. Klasik Varis Operasyonu(Stripping/Ligasyon): Günümüzde nadiren kullandığımız bir yöntem olup aşağıda açıklayacağımız diğer tedavi yöntemlerinin kullanılamadığı ileri evre varislerde, kozmetik cerrahi yöntemlerle varisli damarların devre dışı bırakılmasıdır. Hasta ameliyat olduğu gün evine gidebilir ve normal yaşantısına 3–4 günde dönebilir.
2. Mikro Flebektomi: Orta, büyük varis pakelerinin (düğümlerinin) lokal anestezi ile 2-3mm açıklıktan çıkartılması yöntemi olup, hasta 2–3 saat içinde taburcu olabilir.
3. Skleroterapi: Spider ven, telenjiektazi gibi ince ve orta kalınlıktaki varislerde, sklerozan (damar kurutucu) ilaçların çok ince iğnelerle damar içine verilerek varislerin kurutulması yöntemidir. Yöntem ağrısız olup, 15–30 dakikalık işlem sonrası normal yaşantısına dönebilir.
4. Lazer Terapi: a) Ekzo-Lazer: Küçük orta boy (kılcal ) yüzeysel varislerde (kozmetik ve tedavi amaçlı) hasta memnuniyeti sağlayacak güvenli ve etkin bir tedavi yöntemidir.
Ekzo-Lazerin (Yüzeyel Lazer) Avantajları Nelerdir?
- Varisli damara özgün lazer türü ve dalga boyu (ND:YAG 1064nm)
- Ciltteki varis dışı dokular tarafından düşük emilim; Yan etki olasılığını düşüren bir özellik
- Her cilt tipinde (hassas ve koyu ciltler dahil) uygulanabilirlilik.
- Energy Feedback Control (EFC): Sabit enerji verebilme özelliğidir. Her lazer atışından sonra otomatik kontrol mekanizmasıyla enerji kaybına engel olarak etkili tedavi olanağı sağlar
- Variable Square Pulse (VSP): Hız, etkinlik, güvenlik ve hasta konforu sağlar.
- Hızlı uygulanabilirlik
- Kırmızı (telenjiektazi, spider vein) ve mavi (retiküler) yüzeyel varislerde etkili transdermal tedavi .
- Anestezi gerektirmeyen, hasta tarafından iyi tolere edilebilen girişim olanağı sağlar.
- Ekonomiktir.
Endovasküler Lazer Ablasyon (EVLA;Damar İçi Lazer Tedavisi)
Daha önceleri klasik operasyonla (Stripping, Ligasyon) ekarte edilebilen ileri derecede yetmezlik mevcut olan toplar damarların bir çoğu günümüzde EVLA tedavisiyle kolayca ortadan kaldırılabilmektedir.
- Genel anestezi yok (Lokal uyuşturma ile yapılıyor)
- Hastane yatışı yok
- Girişimden 30-60 dakika sonra normal yaşama geri dönüş
- Kısa işlem süresi (45 dakika)
- Güvenli
- Ağrısız
- Etkili (%95–97)
- Başarılı kozmetik sonuçlar
- Cerrahi girişimden daha ekonomik
Damar İçi Lazer Tedavisi(Endo-Lazer) sonrası hastaya varis çorabı giydirilir ve hasta normal yaşantısına bir saat sonra dönebilir. Öylesine hasta konforunu ön plana çıkaran bir yöntemdir ki öğlen arası 2 saatini ayıran hasta öğleden sonra işinin başına dönebilmektedir.
Varisli hasta eğitimi ve koruyucu hekimlik: Her hastalıkta olduğu gibi, hastalık gelişmeden veya yakalandığı aşamada koruyucu önlemleri hastaya benimseterek hastalığın yaşamlarını etkilemesini önlemektir.
Yaşam kalitesini etkileyen bir hastalık olan varis, konusunda uzman hekimlerce aynı çatı altında günümüz güvenilir ve etkin teknolojilerini her hastada kişiye özel kombinasyonlarla (Variste Hibrid Tedavi) uygulanmasıyla artık çözümü olan bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir.