Şişmanların fazla yeme isteğinin ve beslenme biçiminin aile çevresinden edinilen bir alışkanlık olduğu ileri sürülüyor. Fiziki aktivite eksikliği, aşırı televizyon izleme, bilgisayar kullanma gibi çocuğu hareketsizliğe iten alışkanlıklar da çoğu kez aile yaşamı ve yaşanılan ortam ile ilişkili. Şişman aileler tarafından evlat edinilmiş çocuklarda şişmanlığın sık görülmesi ise aile çevresinin etkisini kanıtlayan bir diğer bulgu.
Suadiye Memorial Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Selase Koç Sansar, çocuklarda obezite tedavisi hakkında bilgi verdi ve anne babalara tavsiyelerde bulundu:
Yağ dokusu vücudun yedek enerji deposudur. Yağ dokusunun, vücudun ısı kaybını önlemek, organları fiziki travmalara karşı korumak ve belli oranda vücudu estetik olarak biçimlendirmek gibi görevleri de vardır. Bu dokunun oranı yaşla beraber değişebilmektedir. Yağ dokusu oranının patolojik artmasına şişmanlık yani obezite denir. Şişmanlık ile yüksek tansiyon, diyabet, kalp ve damar hastalıklarının yakın ilişkili olduğu ve bu problemin büyük çoğunluğunun çocukluk çağlarına dayandığı biliniyor.
Çocukluk ve ergenliğe geçiş döneminde şişmanlığın görülme oranı dünyada hızla artıyor. Toplum sağlığının geleceği açısından çocuk doktorlarının her muayenede kilo artışını dikkatle değerlendirip aileyi bilgilendirmesi büyük önem taşıyor. Vücutta yağ dokusunun hacmi, yağ hücreleri sayısı ve büyüklükleri ile ilişkili. Yağ hücrelerinin sayısı, alınan kalori ile bağımlı olarak anne karnında son dönemde ve doğumu izleyen ilk yılda artış gösterir.
Bu durum ergenliğe kadar devam etmekle birlikte hücrelerin artış hızı yaşla azalır. Bu yüzden erken yaşlarda başlayan şişmanlıkta hücre artışı daha fazladır ve daha tehlikelidir.
En yaygın kullanılan şişmanlık indeksi vücut kitle indeksidir (Body mass index-BMA) Erişkinlerde şişmanlık sınırı olarak kabul edilen standart değer 30 kg/metrekaredir. Çocuklarda BMI yaşla değişiklik gösterir. Bu nedenle çocukluk çağı ve ergenliğe geçişte şişmanlık tanımı için geçerli yaşa ve cinse özgü BMI değerlerini bilmek gerekir. Çocuklarda ayrıca boya göre tartıda şişmanlık ölçüsünü belirlemede faydalıdır.
İlk yaşta özellikle ilk 6 ayda şişmanlık sıktır. Çocuğun yürümesi ve hareketlerindeki artış nedeni ile bir yaşından sonra şişmanlık sıklığı giderek azalır. 4-5 yaşlarda ve ergenlik döneminde şişmanlık sıklığında tekrar artış gözlenir. Tüketilenden daha fazla enerji alınması şişmanlığın başlıca nedenidir.
Bu tip şişmanlık “Ekzojen şişmanlık” olarak adlandırılır ve şişmanlıkların büyük çoğunluğu bu gruba girer. Bazı hormonal ve genetik hastalıklarda da şişmanlık görülmekle beraber bunların oranı çok azdır.