Dünya Sağlık Örgütü Küresel Hastalık Yükü 2015 çalışmasına göre, tüm dünyada KOAH kaynaklı ölüm sayısının 3,2 milyon olduğunu dile getiren Göğüş, "KOAH'ın önümüzdeki 30 yılda daha da yaygınlaşacağı ve 2030 yılına kadar KOAH ve ilişkili nedenlerden ölümlerin yılda 4,5 milyonu aşacağı öngörülmekte. Bu öngörüler doğrultusunda her yıl Kasım ayında KOAH ile ilgili bilinçlendirme dünyada ve ülkemizde yapılmaktadır" diye konuştu.
EN KESİN RİSK FAKTÖRÜ SİGARA
Hastaların, '40 yaşıma geldim kolay yoruluyorum, öksürük ve hırıltı 15 gün sürüyor, merdiven çıkarken zorlanıyorum, son dönemde efor kapasitem azaldı' gibi şikayetleri bulunduğunu söyleyen Göğüş, "Bu ve bunun benzeri şikayetlerin olduğu kişilerde KOAH hastalığı saptanmaktadır. Ancak KOAH için ispatlanan en kesin risk faktörlerinden biri de sigaradır. KOAH gelişiminden yüzde 80-90 oranında sigara içimi sorumludur" dedi.
Göğüş, "Sigara içmeyenlere göre içenlerde KOAH gelişme riskinin 9.7-30 kat arttığı, KOAH nedeniyle gerçekleşen ölümlerin erkeklerde yüzde 85'inden, kadınlarda ise yüzde 69'undan sigara içiminin sorumlu olduğu bildirilmiştir" diye konuştu.
30 YAŞINDAN SONRA AKCİĞER KAPASİTESİ AZALMAYA BAŞLIYOR
Otuz yaşından sonra akciğer kapasitesinin her yıl daha da azalmaya başladığının altını çizen Göğüş, "Sigara içenlerde bu oran çok daha fazladır. Sigaranın bırakılması ile akciğer kapasitesindeki bu azalma hızı yavaşlamaktadır. İçilen sigara miktarı ile akciğer fonksiyonlarındaki kayıp arasında güçlü bir ilişki mevcuttur. Aynı şekilde pasif içicilikte de risk artmaktadır; haftada 40 saatten fazla ve 5 yıldan uzun süreli sigara dumanına maruz kalmak KOAH riskini yüzde 50 artırır" ifadelerini kullandı.
HASTALIK RİSKİ MESLEĞE GÖRE DE ARTIŞ GÖSTERİYOR
Uzman Dr. Güler Göğüş, tek risk faktörünün sigara olmadığını, mesleki toz, duman ve gazlara maruz kalmanın da ciddi bir risk faktörü olduğunu dile getirdi. Göğüş, "Maden ve metal işçiliği; odun, kağıt imalatında çalışanlar, çimento, tahıl ve tekstil işçiliğinde iş yeri ortamında organik-inorganik toz, duman ve gazlara maruz kalma sonucunda KOAH sıklığı artar. Hele bu insanlar sigara da içiyor ise hastalığın ciddiyeti iyice artmaktadır. Ülkemizde özellikle ısınma ya da yemek pişirme amacıyla çalı, çırpı ya da tezek yakmak ve bunların dumanına maruz kalmak KOAH gelişimine neden olmakta ve bu kadınlarda sık görülmektedir. Tandır yapan kadınlarda KOAH gelişiminin sıklığı da fazladır. Kentlerdeki hava kirliliği hem KOAH'a hem de bu hastalığın artış göstermesine neden olmaktadır" diye konuştu.
GENETİK FAKTÖRLER ÖNEMLİ
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Güler Göğüş, KOAH hastalığında genetik faktörlerin önemli olduğunu belirtti ve sözlerine şöyle devam etti:
"Hastaların yaklaşık yüzde 1'inden az bir kısmında, genetik olarak alfa 1 antiripsin adlı proteinin eksikliği sonucu KOAH gelişir. Bu kişilerde sigara kullanımı hastalığın gelişimini hızlandırır ve hastalık 30'lu 40'lı yaşlarda ortaya çıkar. Kalıtsal olan bu eksiklik, KOAH gelişimine neden olduğu bilinen tek genetik bozukluktur. Düşük sosyoekonomik koşullarda yaşayanlarda akciğer fonksiyonları daha düşük olduğundan KOAH gelişimi hızlıdır. KOAH da bazen diyete bağlı faktörlerden de bahsedilmektedir ama bu kesin değildir. A, C, E vitamini eksikliği ve alkol kullanımı KOAH gelişiminde rol oynayabilmektedir."