İBRAHİM SÜZER - Pamukkale Üniversitesi (Paü) Tıp Fakültesi Dekanı ve Psikiyatri Anadilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Herken, anne baba tarafından iyi bakılan ve şefkat gören çocuğun gen hasarlanma hızının düştüğünü söyledi.
Prof. Dr. Herken, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şimdiye kadar "genlerde var olanlar değişmez, var olan şey mutlak şekilde ortaya çıkar ve engellenemez" olarak bilinenlerin, günümüzde gelinen noktada doğru olmadığının görüldüğünü söyledi.
Bu konuda Avrupa ülkelerinde fareler üzerinde deneyler yapıldığını ve yavrularına iyi bakanların kortizol düzeylerinin strese maruz kaldıklarında yükseldiği sonucuna ulaşıldığını aktaran Herken, şunları söyledi:
"İyi bakan anneye kötü bakılan yavru, kötü bakan anneye iyi bakılan yavru veriliyor. Doğumdan 12 saat sonra değiştiriliyor. Bir gün sonra iyi bakılan, stresi, kortizolü düşük olan ve metilasyon hızı düşük olan fareler, kötü bakan anneye verildiğinde kortizol düzeyleri ve metilasyon düzeyleri yükselmiş olarak bulunuyor. Diğer yavur fareler için ise tam tersi olduğu görülüyor. Buradan anne babanın iyi bakımının çocuğun stres düzeyini düşürdüğünü anlayabiliyoruz. Anne ve baba tarafından iyi bakılan, şefkat gören çocuğun gen hasarlanma hızı düşüyor."
"Dış etkenler genler üzerinde etkili"
Kötü beslenme, aile içi iletişim bozukluğu, hava kirliliği, radyosyona maruz kalma, doğum kontrol hapı kullanma, bebeğin emzirilme süresi gibi bazı faktörlerin genlerin hasarlanma hızında etkili olduğuna dikkati çeken Herken, buna karşılık genleri sağlam birinin çevresel faktörler negatif seyrettiğinde aile içi, fiziksel veya cinsel travmaya maruz kaldığında ruh dünyasının değiştiğini ve beyninde kalıcı hasarlar oluştuğunu bildirdi.
Anne baba sevgisinin, şefkatin, tutumun, ilginin çocuğu ruhsal hastalıklara karşı koruduğunu vurgulayan Hasan Herken, şunları kaydetti:
"Yani geniniz sağlamken negatif çevresel koşullara, psikolojik, biyolojik ve sosyal yönden kötü şartlara maruz kalırsanız ruhsal hastalık gelişebiliyor. Genlerinizde rahatsızlığa yatkınlık oluşturacak kısımlar varsa bile optimum çevre koşulları, sağlam anne baba tutumları ve dayanışmasıyla bu rahatsızlık ya ortaya çıkmıyor ya da çıkması gecikiyor. Onun için 'genler mutlak belirleyicidir' fikri artık günümüzde geçerli değil. Bunu net bir şekilde söyleyebilirim." - Denizli