LENFÖDEM: Lenfödem lenfatik sistemin obstruksiyonu ve disfonksiyonu sonucunda, interstisiyel boşluklarda aşırı miktarda sıvı birikimi ile karakterize bir hastalıktır.
İki Şekilde Gelişim Göstermektedir.
1. Primer
LENFÖDEM ;primer lenfödem de kişi lenf sistemi yetersiz olarak doğar ancak hiç belirti vermeden uzun süre kişi hayatını ödemsiz olarak devam ettirebiilir.Örnegin her hangi bir travma sonrasi kişide lenf ödem gelişebilir.
2. Sekonder Lenfödem
Lenfödemin en sık rastlanan tipi herhangi bir operasyon sonucu örnegin meme cerrahisi sonrasında lenf nodullerinin alınmasına baglı gelişen lenf ödem Komplex boşaltcı fizyoterapi iki fazdan oluşur;
Boşaltım Fazı: Bu faz dört evreden oluşur ve boşaltım fazı bittikten sonra uygulanır haftada bir - iki defa manuel lenf drenajı - cilt bakımı - egzersiz - kompresyon çorabı manuel lenf drenajı: MLD özel eğitim isteyen tekniktir.
Amacı ödemli bölgeden lenf sıvısını alıp vücudun diğer bölgelerine akışını ve transportunu kolaylaştırmaktır. Özel el tutuş şekilleri vardır. Cilde nazik ve ritmik bir basınç uygulayarak lenfatik konjesyonu azaltır ve lenf akışını sağlam nodüllere yönlendirir. Bu teknik derinin tam altındaki yüzeyel lenf damarlarına hafif basınç uygulanması ile yapılır.
Lenf drenajı ile,kol ve bacaklardaki sıvı vucudun saglam yerlerindeki lenf nodullerine aktarılır ancak drenaja önce merkezden başlanır sonra kol ve bacak en son parmaklara ulaşılır,her drene edilen bölge tekrarlanarak nodule tekrar aktarılır.Örneğin, göğüs cerrahisine baglı sağ lenf nodulleri alındıysa ve sağ kolda lenfödem gelişti ise burdaki sıvı sol koltuk altı lenf ve sağ kasık lenf nodullerine aktarılır.
Bölgeye göre süre değişmekte olup ortalama bir saat sürmektedir. Hasta ilk gun seansa başlamadan önce değerlendirilir,gerekli ölçümler yapılır ve kaydedilir. Her bir seans ortalama bır saat surer,seansta hastaya 45 dakika süren manuel lenf drenagı uygulanır,özel bir kremle cilt bakımı ve bandajlama yapılır,hastaya uygun ev egzersizleri verilir,bandaj bir sonraki seansa kadar tedavi bölgesinde kalır tedavi süresi hastaya göre değişmekte olup ortalama 10-15 seans surmektedir.
Tedavi uygun yapıldıgı takdirde başarı oranı yuksektır. Koruma fazında,boşaltım fazının sonunda hastanın uygun çorap ölçusu alınır ve hastaya koruma fazında yapacakları konusunda bilgilendirme yapılır,hasta hergun cilt bakımını ve egzersizlerini yapar. Kompresyon çorabı hergun dikkatli bir şekilde,aksatılmadan giyilmesi gerekir.
Hastaların en çok sordukları sorular,yazın bu çorabı giyebelecekmiyim,basıncı beni rahatsız edermi,kolum yada bacagım tekrar şişermi,bu soruları şu şekilde açıklanabilir çorapta uygun hava boşlukları olduğu için sıcaklık olarak rahatsız etmez,çorap ekstremiteyi (kol-bacak)koruyacagı için uygun basınçta olması gerekir ancak bu basınca hastalar bir süre sonra alışmaktadır,çorap hergun duzenli bir şekilde giyilip egzersizler ve cilt bakımı yapıldıgı takdirde tekrar şişmeyecektir.