"Pirus; antik çağda M.Ö 318-272 arasında yaşamış Epir kralıdır. Deyim olarak kullanılan Pirus zaferi ve seferlerle tanınır. Güney İtalya'da bulunan Yunan şehri Tarenteum'un Roma tehdidi nedeniyle kendinden yardım istemesi sonucunda Pirus savaşları başladı. İki muharebede de Romalıları mağlup etmiş olsa da büyük kayıplar verdi. Pirus zaferi terimi bu olaylar sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu terim, kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hale gelmesini ifade eder.
KORONAVİRÜS, KANSER HASTALARINDA ÖLÜM ARTIŞINA NEDEN OLDU
Pirus zaferi ve kanserin ilişkisine gelecek olursak... 2018'de kanserden 1 yıl içinde 9.6 milyon kişi öldü ve her yıl yeni tanısayısı18 milyon olarak kaydedildi. Covid-19'un diğer mevsimsel gripler gibi olmadığını çok acı bir tabloyla tüm dünyada gördük. Bu durum onkoloji hastalarını da ciddi şekilde etkiledi. Hastalığa yakalanmanın dışında bu hastalara verilen sağlık hizmetleri de sekteye uğradı. Biz onkologlar viral, bakteriyal ve mantar enfeksiyonlarını çok iyi biliyoruz ve bunlar her zaman için kanser tedavisinin bir parçası olmuştur. Bunlar gibi Covid-19 da bir viral enfeksiyondur ve kanser hastalarında ciddi ölüm artışına sebep olmuştur.
KORONA TEŞHİSİ KONAN KANSER HASTALARINDA GÖRÜLEN BELİRTİLER
Covid - 19 tanısı kanserli hastalarda en sık yorgunluk, ateş, kuru öksürük, iştahsızlık, kas ağrıları, nefes darlığı ve koku alamama gibi belirtiler verir. Bu belirtilerin çoğu aynı zamanda kemoterapiye bağlı yan etkilerde de görülür ve bu da şikayetlerde ayırıcı tanıyı zorunlu hale getirir.
ÖLÜM ORANINDAKİ ARTIŞIN SEBEBİ NEDİR?
Covid -19'danbugün itibari ile ölenlerin sayısı 3.3 milyon olarak haberlere düştü. Peki covid-19'a yakalanan kanser hastalarında ölüm oranı nedir? Kanserli hastalarda ölüm oranında yüzde 25-30 oranında artış olduğu belirtildi. Yapılan bazı çalışmalarda ise koronadan ölen hastaların 5'te 1'ininkanser hastası olduğu tespit edildi. Peki bu artışın sebebi neydi? En önemli sebep kanser hastalarının çoğunluğunun ileri yaşta olması, ek hastalıklara sahip olmaları (Diabet, Hipertansiyon, obezite) ve kemoterapiye bağlı bağışıklık sistemi düşüklüğü. Kanser hastalarında koronaya bağlı çift dalgalı ölüm olabiliyor. Bağışıklığı baskılanmış hastanın koronaya yakalanması nedeniyle ölüm veya covid-19 nedeniyle tedavilerin geciktirilmesi nedeniyle ikinci dalga olabiliyor. Kanser tedavilerinin pandemiden dolayı durdurulması, geciktirilmesi de bu riski artırıyor. Bazı kurumlarda onkoloji doktorlarının covid servislerine eleman eksikliğinden dolayı kaydırılması da diğer bir sebep.
"İLERİ YAŞ ÖLÜMLERİ, İŞİN CİDDİYETİNİ GÖZLER ÖNÜNE SERİYOR"
Covid-19 nedeniyle yatmak zorunda kalanların çoğu kardiovasküler hastalıklar veya kanser hastalarıydı. Dünyada yaşam süresi arttıkça, kanser için genel bir risk faktörü haline gelmiştir. Sadece 2018'de 6.6 milyon 70 yaş üstü yeni kanser tanısı alan hasta sayısı azımsanmayacak bir sayı. Covid-19'dan ölümlerin de büyük oranda ileri yaş hastalarda olması, işin ciddiyetini gözler önüne seriyor. İleri yaşın yanında hematolojik kanserler ve akciğer kanseri, obezite, diabet gibi ek hastalıklar da varsacovid-19 ilişkili ölümler katmerlenerek artıyor.
"PİRUS ZAFERİ, AĞIR KAYIPLAR VERME PAHASINA DÜŞMANA KARŞI KAZANILMIŞ GALİBİYETLERDİR"
Yazının girişinde de belirttiğimiz Pirus zaferi, tüm gücü harcama ve ağır kayıplar verme pahasına düşmana karşı kazanılmış galibiyetlere verilen bir adlandırmadır. Kısa vadede bir zafer olarak görülmesine rağmen uzun vadede sizi zayıf bırakacağından sakıncalıdır. Gerçek zafer en az güç kaybederek kazanılan zaferdir. Pirus'un Roma'ya karşı kazandığı ikinci zaferden sonra söylediği şu söz meseleyi özetler: Romalıları bir kez daha yeneriz ama her şeyimiz biter. Kanser hastaları için covid-19'dan hayatta kalmak, ancak daha sonra tedavi edilmemiş bir kansere yenik düşmek yani Pirus zaferi olacaktır. Sorun şu ki koronadan hayatta kalalım derken kanser tedavisinde gevşeklik göstermemek gerekiyor. Yoksa hastayı koronadan kurtarıp kanserden kaybedebiliriz.
KORONAYA YAKALANAN KANSER HASTALARINA ÖNERİLER
- Kanser hastasıysanız sakın kemoterapiye ara vermeyin.
- Beslenmenize, uykunuza, temizliğinize ve kişisel bakımınıza daha fazla önem gösterin.
- Eğer kanserin erken belirtisini fark ettiyseniz en kısa sürede doktorunuza başvurun, erken tanı şansınızı kaçırmayın.
- Kanser ameliyatlarını, Radyoterapiyi ve kemoterapilerinizi aksatmadan devam edin. Bunları yaparken bağışıklığınızı kuvvetlendirecek yüksek doz c vitamini, D vitamini ve ozon tedavisi almayı unutmayın.
- Uykuya dalmakta zorluk çekiyorsanız bağışıklığınızı artıracak ve sizi uykuya hazır hale getirecek melatonin hormonunu da unutmayın.
- Anınızı mutlu yaşayarak fazla stres ve panik yapmayın, nasılsa hiçbirimiz bu dünyadan canlı çıkamayacağız."