Memorial Antalya Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bölümü’nden Uz. Dr. Humen Can Elmi, “Çocuklarda görülen başlıca davranış bozuklukları, bunların altında yatan etkenler ve alınabilecek önlemler hakkında nasıl bir yol izlemeniz gerektiği” hakkında bilgi verdi ve anne babaların en çok merak ettiği soruları yanıtladı.
Çocuğunuzla Doğru İletişim Kurun
Anne babanın çocuk büyütürken yaptığı en önemli yanlışlardan biri, çocukları için en iyisini istemeleridir. Ailelerin çocuklarından beklentileri onların gelişimsel basamaklarına uygun olmalıdır. Bu basamakları bilmeden çocuğu cezalandırmak ya da ödüllendirmek doğru değildir.
Ailelerin çocuklarıyla aralarındaki iletişimsizlik ve yanlış iletişim kurma çabası, çocukların ileri yaşlarda kişilik bozukluklarına ya da psikiyatrik rahatsızlıklara zemin hazırlayabilir.
Ailelerin çocuk büyütürken çocuk psikiyatri uzmanından yardım alması, çocukları ile olan ilişkilerine yardımcı olur. Çünkü çocuk psikiyatri, yalnızca çocuğun değil, ailenin ve okulun da doktoru rolündedir. Çocuğun kendisi ile birlikte içinde bulunduğu ortamı da değerlendirerek, problemleri aşma yolunda yol gösterir.
Unutmayın ki Çocuklar Erişkinlerin Küçük Formu Değildir
Erişkinlerde var olan bütün duyguların çocuklarda bulunması beklenemez. Çocukların ailelerinden beklentileri, yaşları ile birlikte değişir. Ergenlikte özerklik anlamında ailesinden uzaklaşmayı seçen çocuklar, ilkokul ve öncesinde sürekli ailesi ile zaman geçirmek isteyebilir.
Ailelerin çocuklarından beklentilerini belirleyebilmesi için, çocuklarının gelişim basamaklarını bilmesi çok önemlidir. Örneğin; 4 yaşındaki bir çocuktan vicdanı duygular beklemek yanlış olacağı gibi; 5 yaşındaki bir çocuğun ölüm kavramını anlayacağını düşünmek de yanlış olur.
Disipline Olmamış Ve Hiperaktif Çocuk Ayrımı Önemlidir
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite sorunu olan bir çocuk, her ortamda bu rahatsızlığı gösterir, ancak disipline olmayan çocuk genelde böyle değildir. Sınıf içi davranış ve öğrenme sorunu problemi yaşayan çocuklardaki sorunların, her çocukta kendine özgü bir seyri vardır.
Ailenin yapısından beslenme tarzına, okula gidiş gelişindeki arkadaşlarından, öğretmenine kadar değişebilecek küçüklü büyüklü birçok etken çocukları olumsuz etkileyebilir. Durumu değerlendiren uzman kişi, bu listenin içerisinde çocuğun durumuna en çok etki edenleri belirten bir öncelik sıralaması yapmalıdır.
Hiperaktivite Anne Babanın Çocuğa Yaklaşımı Sonucu Gelişmez
Genelde ilkokulla birlikte fark edilen bu sorun; aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Çocukta rastgele, amacı olmayan bir hareket artışı ortaya çıkmaktadır. Çocukta, yalnızca “hareket olsun” diye yapılan eylemler gözlemlenir.
Aileler, çocuklarında gözlemledikleri bu davranışlar sonrası mutlaka bir uzman yardımı almalıdır. Çünkü bu sorun, çocukların sadece okul hayatına değil; arkadaş ilişkilerine ve duygusal gelişimine de zarar vermektedir. Hiperaktivite ve dikkat eksikliği, %70 oranında erişkinlerde de devam eder.
Tedavide önemli olan, çocuğun sorununu bilmek ve kendisinden beklentileri ona göre belirlemektir. Aileler hiperaktivite sorunu olan çocukları yüzünden kendini suçlamamalıdır. Çünkü hiperaktivite, anne babanın çocuklarına karşı davranışları nedeniyle gerçekleşen bir sorun değildir.