Hemoroid (Basur) Nedir?
Halk arasında Basur olarak bilinen hemoroid; anüs ve rektum hastalıklarının başında yer almaktadır.
Anüs ve rektum; boşaltım sisteminin çıkış kapısı olup, yaklaşık yirmi çeşit hastalığın görülebildiği bir bölgedir.
Hemoroid, anüs içindeki hemoroidal toplar damarların zaman içinde anormal genişleyip kırmızı ve mor torbalar (memeler) şeklinde dışarı sarkması ya da aşınıp delinerek dışkılama sırasında sık sık koyu ve parlak kanamalar yapması; bazen memelerin aniden pıhtı ile dolup şiddetli ağrı, ödem, iltihaplanma, yaralanma ve ağrı yapmasıdır.
Hemoroid (Basur) Sebepleri Nelerdir?
- Hemoroidin ilk sebebi kabızlıktır.
- Kolit, proktit, enterit gibi bağırsak enfeksiyonları.
- Alkol tüketimi, Tahriş edici aşırı acı gıdalar tüketilmesi.
- Yetersiz hijyen.
- Anüs içi hemoroidal damar duvar yapısının doğuştan zayıf olması veya sonradan zayıflayarak torbalanması.
- Prostat büyümesi.
- Aşırı ıkınmak.
- Gün boyu oturmak veya ayakta kalmak.
- Aşırı yorgunluk, karın içi büyük urlar, kronik öksürük ve şişmanlık.
Hemoroid ve Beslenme
1. Düzenli kahvaltı ve tuvalet alışkanlığı kazanılmalıdır.
2. Kahvaltı dahil her öğünde, mutlaka bir tabak çoban salata yiyin.
3. Öğünlerinizde özellikle ıspanak, bamya, pırasa, semizotu, yeşil fasulye gibi sebze yemekleri yemeye çalışın.
4. Her öğünde bir tabak dolusu hoşaf veya erik, incir, üzüm, kayısı gibi meyveler yiyin.
5. Tahıl, mısır ve baklagiller gibi lifli gıdalar ve kepekli ürünler tüketin.
6. Her yemekten sonra oda sıcaklığında bol ılık su için.
7. Her öğün arasında bitkisel çaylar için.
8. Tuvalette aktif, hızlı kanama olunca hemen kalkın ve 10 dakika uzanıp istirahat edin.
Asla Tüketilmemesi Gereken Gıdalar:
- Çay, kola, muz, beyaz ekmek, sandviç, kurabiye, gofret, çikolata, pirinç pilavı, makarna, su böreği vb. gibi posasız ürünleri kısıtlayın. Bunlardan illa da yerseniz, birlikte bol sebze, meyve de yiyin ve bol su için.
- Soğuk içeceklerden uzak durun; içeceklerinizin oda sıcaklığında olmasına dikkat edin.
Erken Dönem Hemoroid Tedavisi Yöntemleri
1. Ilık Su Oturma Banyosu
Anal bölgede cerrahi veya medikal her ne patoloji varsa, tedavide birinci ilke, düzenli ılık su oturma banyosu sıcak torba uygulaması yapmaktır. Ağrı durumuna göre, yaklaşık bir hafta süre ile günde, 3 ila 6 kez 20 - 30 dk. ılık suya oturmalı ve daima ılık su ile taharetlenmeli ve ardından, sıcak su torbası üzerine oturmalı. Böylece ağrı, ödem, şişlik ve iltihabi görüntü bir hayli geriler.
2. Ağrı Kesiciler
Ağrı kesici kullanımı şarttır. Ağrı kesiciler tablet, iğne veya krem şeklinde olabilir. Bunlar anal spazmı yumuşatır; ödemi, şişlikleri ve dolayısıyla ağrıyı hafifletir. Gerekirse ağrıyı tamamen gidermek için bir iki gün süre ile günde tek doz ağrı kesici iğne yapılmalı. Ağrıya asla izin verilmemeli, yoksa ağrı, spazmı ve iskemiyi, o da yeniden hemoroidal şişmeyi getirir.
3. Hemoroid Kremleri
Bu kremler antiseptik, damar büzüştürücü, ağrı, ödem ve kaşıntı giderici, yumuşatıcı etkiler taşır.
Krem seçimi; şikayetlerin cinsine, hastalığın derecesine, muayene bulgularına göre değişir.
Yanlış krem kullanımları ile ciddi komplikasyonlara neden olmaktadır. Başta akut yani alevli durumlar olmak üzere; bütün hemoroidlerde; müdahale sonrası bile iyileşme gecikebilir.
Örneğin üzeri zedelenmiş ve bu yüzden kanayan fistül hastalığı olanlarda kortizonlu kremler tedaviyi olumsuz etkiler veya kremlerin bir kısmı; 2 haftadan daha uzun süre kullanılırsa alerjik kaşıntı ve çevrede iltihaplanma yapar.
Yine uzun süre krem kullanmak gerekiyorsa, yan tesiri olmayan, vazelinli, kortizonsuz kremler tercih edilmeli. Akut, tromboze ve müdahaleli hemoroidlerde, genellikle enfeksiyon olduğu için tedaviye antibiyotikli kremler de eklenmelidir.
4. Gaitanın Yumuşatılması
Gaitanın yumuşatılması ve dışkılama sayısının azaltılması, hemoroidlerin ve fissürlerin oluşması veya alevlenmesinde, gıdaların türü, gaitanın sertliği veya yapışkanlığı, kabızlığın veya sık sık dışkılamanın ve bazen da ishalin olumsuz etkileri olduğu için; ishal ve özellikle kabızlık mutlaka düzeltilmeli; tuvalete çıkış programlanmalı ve düzen belirlenmelidir.
Hemoroid Çeşitleri ve Tedavi Yöntemleri
1.Derece Hemoroid
Hemoroid memesinin yukarı konumda kalıp, anüs dışına çıkmayıp ancak anoskop ile içeriye girildiğinde görülebilmesi halinde 1. derece hemoroid söz konusudur.
Kendini sadece kanama ile belli eder. Bu memeler genellikle ağrısız olup, 1 cm'den daha küçük boyutlu, gergin ve ince duvarlı kanamaya hazır iç memeler şeklindedir ve ele gelmezler.
Tedavisi
1. derece hemoroidiler lastik bantla bağlama, sklerozan ilaç enjeksiyonu ve lazer tedavisi gibi tıbbi yöntemlerle tedavi edilebilir ve ameliyat gerekmez. Bazen sadece merhem, uygun diyet, ılık su oturma banyosu ve istirahat yeterli olabilir. Ancak hazırlayıcı sebepler araştırılıp onlar da ayrıca tedavi edilmelidir.
2. Derece Hemoroid
Bunlar dışkılama sırasında tuvalette ıkınınca anüs dışına çıkan ve ele gelen, ayağa kalkınca anal kanal içine çekilip kaybolan, ağrısız, 1 – 3 cm çapında Hemoroid memeleri olup, Genellikle püskürür tarzda veya hızlı damlalar şeklinde kanama yapar. Kanamalar bazen bir iki ay ara verebilir, bazen aylarca, her tuvalet çıkışında az da olsa görülür. Ve zaman içinde mutlaka kansızlık yapar ve bazen da aniden alevlenip büyüyerek anüs dışında kilitlenip kalarak acilleşebilir.
Tedavisi
İkinci derece Hemoroidler yine cerrahi tedavi gerektirmezler. Bağlama, sklerozan ilaç enjeksiyonu ile tedavi edilirler. Ayrıca uygun diyet, büzüştürücü ve antibiyotikli merhemler, ılık su oturma banyoları ve ağrı kesiciler tedaviye eklenmelidir.
3. Derece Hemoroid
İç hemoroid memelerinin kolayca anüs dışına çıkması, sıklıkla pıhtı ve ödemle birlikte ağrı yapması, üzerinde iltihap ve aftlar şeklinde yaraların ve kanlı akıntının olması; içeriye itilmediği sürece anüs dışında kalması veya içeri geç çekilmesi halidir.
Tedavisi
Tedaviye duruma göre önce tıbbi ve konservatif yöntemlerle başlanır; çok az vakada cerrahi eksizyon gerekir. Bunlarda en ideal yöntem lastik bant veya lazer uygulamasıdır.
4. Derece Hemoroid
Yıllarca süren kronik kabızlık hallerinde eski iç ve dış hemoroidlerin topluca aşağı sarkması, tuvalette veya koltukta çok oturma sonucu, memelerin büyük, ağrısız, sulu, ıslak kitleler halinde anüs dışında çepeçevre yerleşip temelli kalmasıdır. Kronikleşmiş 4.derece hastaların, iyi temizlenememe ve sürekli mukuslu ve iltihaplı akıntılar, kaşıntılar ve az fakat sık sık kanama sorunları vardır. Memelerin üzerine oturunca ağrı hissedilir.
Tedavisi
Pek çoğu iyi bir tıbbi tedavi, kabızlığı önleyici bol posalı diyet, düzenli tuvalet alışkanlığı gibi tıbbi ve hijyenik tedbirlerden kısmen yarar görürler. Bir kısmında lastik bant veya skleroterapi, lazer uygulaması yeterli olabilir; ancak çoğunda cerrahi tedavi gerekmektedir. Cerrahiye engel varsa, ömür boyu, konservatif tıbbi yöntemlere devam eder ve daima bol su, bol sebze, bol meyve tüketilmesi gereklidir.
Hemoroid'le (Basur) İlgili Merak Edilen Sorular ve Cevaplar
Neden Anüste Meydana Gelen Ağrılı/Ağrısız Şişliklere Hemoroid veya Fistül Teşhisi Konuluyor?
Nedeni şu ki, başta rektum kanserleri, hemoroidler, fisürler ve fistüller olmak üzere, neredeyse bütün anüs ve rektum hastalıklarında, bir şekilde kanama, akıntı, kaşıntı, ağrı, şişlik, kabızlık veya sık tuvalete çıkıp da rahatlayamama gibi ortak şikâyet ve semptomlar vardır.
Oysa muayene ve bulgular belki 20 çeşit farklı hatalığa işaret eder. Rektum kanserinden kolite kadar geniş bir hastalık grubunun belirtileri gözlenir. Hemoroid bu hastalıkların sadece birisidir, ancak en sık rastlananıdır.
Proktolog Nedir, Kimdir?
Kalın bağırsak, anüs, ve o bölge hastalıkları ile ilgilenen , bunun özel eğitimini almış, tıbbı araç ve gereç ve donanıma sahip olan .Gerektiğinde anında müdahale de bulunabilecek genel cerrahi uzmanıdır.
Hemoroid ve Anüs Kanseri Nasıl Ayırt Edilir?
Anüs kanserlerinin ve diğer hastalıkların, özellikle erken dönemde, hasta veya ailesi tarafından ayırt edilebilmesi neredeyse imkansız gibidir. Şikayet ve belirtilerin doğru yorumu ancak özel araç gereçlerle ve bazı tahlil ve tetkiklerden sonra; bir proktoloji veya genel cerrahi veya bir gastroenteroloji uzmanı doktor tarafından yapılabilir. Teşhiste benzer yöntemler olabilir tabii, ama tedavide uzmanlık gerektiren farklılıklar çoktur.
Hemoroid Tedavisinde Ameliyat Riskli midir?
Aslında önemsenecek bir risk yoktur. Ancak psikolojik yönü, fiyatı, ağrısı ve nadiren ameliyat kanaması olabilir.
Hemoroid Hastalığında Ölüm Riski Var mıdır? Kanser Yapar mı?
Hayır, öldürmez. Oysa hemoroid ve fissür ve diğer bütün anorektal hastalıklar ve kıl dönmesi ile ilgili hastalıklar, ehil ellerde, tedavi şansı çok yüksek olan hastalıklardır.
Hemoroid kanser yapmaz ama kanser ve diğer hastalıklarla çok karışır.