Erken gebelikte en fazla endişe uyandıran şikayet vaginal kanama olmakla beraber, abdominal ağrı, bulantı, kusma, başağrısı, sırt ağrısı, baş dönmesi ve bayılma gibi semptomlara da oldukça sık rastlanır. Vaginal kanama ortaya çıktığında, bu kanamanın öncelikle düşük tehlikesinden mi yoksa ektopik gebelikten mi kaynaklandığının ayırt edilmesi gerekir. Vajinal kanama yapan septik abortus, gestasyonal trofoblastik hastalık gibi gebeliğe bağlı diğer anormal durumlar da mutlaka değerlendirilmelidir.
Erken gebelikte vajinal kanama ve diğer sık görülen komplikasyonlar
Gebelikte en yaygın acile geliş nedeni vaginal kanama, abdominal ağrı, bulantı ve kusma, başağrısı, sırt ağrısı, baş dönmesi veya bayılmadır. Vaginal kanama ortaya çıktığında, bu kanamanın öncelikle düşük tehlikesinden mi yoksa ektopik gebelikten mi kaynaklandığının ayırt edilmesi gerekir. Düşük tehdidi bütün gebeliklerin %20-%30’unda görülür ve bunların %50den fazlası spontan abort ile sonlanır. Vajinal kanama yapan septik abortus, gestasyonal trofoblastik hastalık gibi diğer gebeliğe bağlı anormal durumların da değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
Gebeliğin bulantı ve kusması ile hiperemesiz gravidarum; gebeliklerin ilk trimesterinde ortalama %50-70 insidansı ile en yaygın olarak görülen semptomdur. Bulantı ve kusmanın çok aşırı olduğu hospitalizasyon gereken kadınların belirlenmesi ve bu durumun elektrolit dengesini bozmadan tedavi edilmesi önemlidir.
Önemli noktalar
Gebelikte düşük tehlikesi olduğunda ya da parça düştüğünde, ultrasonik incelemede; rahim içinde plasental parçaların kaldığı ve servikal kanalın açıldığı izlenir. Bu durumda eğer enfeksiyon da mevcutsa ateş, titreme, rahimde hassasiyet ve rahim içinde enfeksiyon (endometritis) da görülebilir.
Erken gebelikte kanama başladıktan ve gebelik kesesi bozulduktan sonra kanda bakılan beta HCG değerinin giderek düştüğü tespit edilir. Beta HCG 'de yetersiz bir yükselme, anormal bir gebelik için oldukça spesifiktir.
Erken gebelikte salgılanan hormonların etkisi ile bulantı ve kusma gibi semptomların olması genellikle hafif derecede fiziksel rahatsızlıklara neden olabilir. Abdominal ağrı, hassasiyet veya ateş gibi bulguların olması halinde gebeliğe bağlı diğer alternatif tanıların da göz önünde bulundurulması gerekir.
İlk defa gebelik sırasında olan başağrıları tam bir araştırma gerektirir. Baş ağrıları ilk defa olduğunda migren tanısı koymadan önce, baş ağrısına yol açabilen daha ciddi nedenlerin ekarte edilmesi gerekir.
Erken gebelikte vajinal kanama için ayrıcı tanı:
Ektopik gebelik (dış gebelik)
Düşük tehdidi – spontan abortus
İmplantasyon Kanaması
Alt genital sistemde kanama (servikal polip, servisit, servikal tümör, erozyon,yabancı cisim, ülseresyon)
İdrar yolları ve gastrointestinal sistemde kanama
Erken gebelikte vajinal kanamada yapılacak tetkikler:
Pelvik muayene, pelvik ultrasonografi, serum BHCG, idrar tetkiki, kan sayımı
Erken gebelikte vajinal kanamada tedavi:
Öncelikle vajinal kanama düşük riskine bağlı olarak rahim içinde kalan fetal ve plasental materyalden ileri geliyorsa, steril şartlarda ve anestezi altında rahim içinin kürtaj ile boşaltılması ve kanamanın kesilmesi gerekir. Dış gebeliğe bağlı bir kanama varsa dış gebelik kitlesinin durumuna göre medikal tedavi ya da operatif tedavi yoluna başvurulmalıdır. Eğer hasta hipotansif, taşikardik, veya ortostatik hipotansiyonu varsa intravenöz sıvılar ile volüm replasmanına başlanmalıdır. Çok fazla kan kaybetmiş ve kan değerleri çok düşmüş ise tip tayini yapılmış ve kroslanmış kan transferi yapılabilir. Hasta Rh-negatif ise Rh-immunglobulin uygulanır. Ciddi vaginal kanama acil jinekolojik müdahale gerektirir.
Gebeliğin doğrulanması:
Vaginal kanaması olan bütün kadınların öncelikle gebe olup olmadıkları mutlaka doğrulanmalıdır. Gebelik için negatif anamnez güvenilir değildir; vaginal kanamalı doğurganlık yaşındaki bütün kadınlara menstruel anamnez ne olursa olsun bir gebelik testi yapılmalıdır.
Kadınlarda adet gecikmesi olduğunda ya da şüpheli vajinal kanama olduğunda, serum BHCG pozitif ise gebelik doğrulanmış olur. Ayrıca idrarda yapılan gebelik testi de gebelik tanısını koymak için oldukça duyarlıdır (%99.4).
Spontan abortus terimleri:
Düşük tehdidi: Vaginal kanama veya abdominal ağrı ile belirti verir. Ultrasonda; canlı embriyo, veya boş gebelik kesesi, servikal os kapalı veya subkoryonik kanama görülür.
Komplet abortus: Vaginal kanama anamnezi verir.Ultrasonda rahim içinde hiçbir materyal izlenmez, servikal kanal kapalıdır, kanda beta HCG seviyesi düşüktür.
İncomplet abortus: Vaginal kanama anamnezi verir. Ultrasonda endometrium kalınlaşmış (kalınlık 5mm den fazladır) ve irregüler olarak izlenir. Servikal os açık veya kapalıdır. Muayenede servikal hareketler ağrılıdır. Kanda beta HCG yavaş yavaş düşer ya da plato çizer.
Kaçınılmaz düşük: Vaginal kanama, servikal kanalda açıklık, servikal external os'dan atılmakta olan gebeliğe ait materyal izlenir.Bu durumda gebelik canlı da düşebilir.
Missed abortus: Ultrasonda kardiyak aktivitesi olmayan embriyo izlenir. Servikal os kapalıdır.
Blighted ovum (anembriyonik gebelik, embriyo izlenememesi): 20mm. den büyük gebelik kesesinde embriyonun gelişmemesi, servikal os açık veya kapalıdır.
Septik abortus: Muayenede uterus hassas, servikal hareketler ağrılıdır. Ultrasonda kavitede kalan enfekte gebelik ürünü nedeniyle endometrium kalınlaşmıştır. Servikal os açık veya kapalıdır. Kötü kokulu servikal akıntı vardır.
Op. Dr. Kutlugül Yüksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.ankarakadindogumcu.com/
Eskişehir Yolu, Tepe Prime, C Blok, 3. kat, No: 45 Ankara
Tel:0312-4258530—4258550