Konya Medicana Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı. Opr.Dr. Ümit Yar, diz eklemleri ve kıkırdak sorunları ile tedavi yöntemleri ve hastalara öneriler hakkında bilgi verdi.
Diz Eklemi Kıkırdağının Özellikleri ve Hastalıklarının Sınıflandırılması Diz eklemi, alt ekstremitenin en fazla yüke maruz kalan eklemlerindendir. Yüksek bir hareket açıklığına sahip olması, günlük ve sportif aktiviteler esnasında etkin olarak kullanılmasından dolayı yıpranmaya ve yaralanmaya daha yatkındır. Diz eklemi kıkırdak patolojileri primer ve sekonder olmak üzere iki ana başlıkta incelenmektedir. Primer eklem kıkırdak dejenerasyonu ilerleyici kıkırdak kaybı ile birlikte reaktif olarak kıkırdak üretimi, eklem kenarlarında osteofit oluşumu, subkondral skleroz ve kistlerin eşlik ettiği klinik tabloyu tanımlamaktadır.
Eklem ağrılarından kurtulun
Opr. Dr. Ümit Yar, Aşırı hareket, çok az kilo ve ağırlığın bir tarafa yüklenmesi gibi nedenlerle ortaya çıkan eklem ağrıları yaşlılarda olduğu kadar gençlerde de görülüyor. Rahatsızlık başında fark edilirse spor ve egzersiz yapılarak düzeltilebiliyor. Eklemleri etkileyen hastalıklar, artrit ve artroz olmak üzere iki tipte görülüyor. Artrit, iltihaplı eklem rahatsızlıkları için kullanılmakta, bir çok türü bulunmaktadır. En yaygın şekli ise 'romatoid artrit'dir.
Dr. Yar, Artroz, iltihabi bir hastalık değildir. Kemiklerin aşınıp yıpranması sonucu oluşur. 60 yaşın üzerindekilerde sıklıkla görülen, 45 yaş altında nadiren görülen artroz hastalığını Türkiye'de yaklaşık 5 milyon kişiyi etkileyen, eklem yıpranmasına bağlı bir hastalıktır. Eklem ağrıları yaşam sevincini yok eder. Sportif hobilere imkan vermez ve bazen her adımı sıkıntılı yapar. Ancak ağrılardan dolayı hareketlerini kısıtlayan, yani eklem ağrılarına teslim olan bir kimse kendine iyilik yapmaz. İltihabi olmayan bu eklem hastalığının nedenleri, aşırı kilo, çok az hareket, ağırlığın bir tarafa yüklenmesi, doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan eklem kusurlarıdır.
Hasta egzersiz ve fizik tedavi yapmalı
Bilinçli egzersiz hastalığın seyrini yavaşlatabilir. "Fazla hareket fakat zorlama yok". Opr.Dr. Ümit Yar, Çünkü hareket eklemin beslenmesini ve metabolizmasını destekleyen biyolojik uyarıdır. Eklem kıkırdağına olan hafif baskı damarları olmayan kıkırdak dokusunun besin almasını sağlayabilir. Temposu, basıncı aynı kalan hareketler eklemlere ve eklem metabolizmasına yararlıdır. Tüm sıçrama ve mücadele biçimindeki sporlar eklemlere zarar verir.
Eklem ağrıları olan kişiler için fazla güç gerektirmeyen, ritmik, akıcı ve yumuşak hareketler -örneğin yokuş olmayan yolda bisiklet kullanma, yüzme, yürüme, dans etme- yararlıdır. Su, vücut ağırlığını taşıdığı için ve eklemlerin hareketini kolaylaştırdığı için, yüzme egzersizi özellikle idealdir. Tenis, basketbol, voleybol, futbol gibi ani ve yön değiştirici hareketlerle birlikte olan spor türleri eklem kıkırdağının aşınmasına yol açar. Hedefli güçlendirme ve germe egzersizleri eklemleri koruyan kasların etkinliğini artırarak eklemleri güçlendirir.
Yar, Hasta eklemlere yük bindirmeksizin yaptırılan özel hareketlerle eklem çevresindeki kaslar güçlendirilerek bunların destek fonksiyonları geliştirilir. Masaj, yerel kan dolaşımını iyileştirir. Eklemlerin hareket yeteneğini azaltan kısılmaları giderir, gevşeme sağlar. Sıcak uygulamaları ya da aktif artrozda soğuk uygulamaları ağrıyı yatıştırır. Elektrik ve ultrasonik tedavileri, dolaşımı ve metabolizmayı iyileştirir.