Anadolu Sağlık Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Semih Akı, osteoartritin boyun, bel, kalça, diz, el bileği, ayak bileği ve el parmakları gibi çok sayıda bölgeyi tuttuğu için toplumda yoğun şekilde görüldüğünü söylüyor.
Yaşa, cinsiyete ve ırka göre osteoartritin görülme sıklığı değişiyor. Örneğin kalça ve diz osteoartriti 65 yaş üstünde daha sık görülüyor. Diz osteoartriti ise erkeklerde 45 yaş altında daha sık görülürken, kadınlarda 45 yaşın üstünde sıklık artıyor.
Osteoartritin birkaç evreden oluştuğunu söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı , hastalığın seyrine ilişkin şu bilgileri veriyor;
Hastalığın ilk evresinde kıkırdakta şişme ve ödem meydana geliyor. Vücut bunlara tepki olarak iyileştirici hücreler gönderiyor. Ancak bu hücrelerle birlikte kıkırdaktan bazı maddeler de salınıyor. Bu maddeler kıkırdağa zarar veriyorlar ve kıkırdakta yıpranma ve erime meydana geliyor.
Hastalığın son evresinde ise kıkırdak iyice incelerek eklem aralığı daralıyor. Başlangıç evresinden itibaren bu durum hastanın aktivitelerini sınırlandıran bazı şikayetlere neden oluyor. En son evrede ise kıkırdak tamamen inceldiği için hasta şikayetleri artıyor.
Anadolu Sağlık Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanının verdiği bilgiye göre, osteoartritin nedeni tam olarak bilinmiyor. Ancak oluşumunda birçok faktör rol oynuyor ki bunların başında genetik geliyor. Sorunun temelinde yer olan kıkırdak yıpranmasının nedenleri ise eklemlere göre farklılık gösteriyor.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanını , osteoartritin nedenlerine ilişkin şu bilgileri veriyor;
Diz osteoartritinde mekanik yıpranmanın nedenlerinden bir tanesi aşırı kilodur. Kilo fazlalığı olan kişiler her hareket ettiklerinde eklemler birbirine daha yakın olduğu için daha fazla sürtünme ortaya çıkıyor. Bu da mekanik strese neden oluyor. Böylece kıkırdakta yıpranma başlamış oluyor.
Bir diğer neden; tekrarlayan mikrotravmalar, yani yanlış kullanım. Özellikle sporcularda gözlenen eklemin aşırı zorlanması veya sürekli çömelme, aşırı merdiven inip çıkma gibi dizi gereğinden fazla kullanmalar hasarlanmayı artırıyor.
Dış etkenlere fazla maruz kalındığında osteoartrit 25-30’lu yaşlarda da ortaya çıkabiliyor. Ayrıca, hastalığın seyrinde ve gelişim hızında, yapılan iş, vücudun kullanım şekli, günlük yaşam tarzının çok hareketli ya da daha durağan olması gibi birçok faktör etkili oluyor.
Nasıl Önlenir?
Osteoartiriti engellemek için;
- Kiloyu azaltın
- Tekrarlayan travmalardan uzak durun
- Dikkatli hareket edin ve bilinçli davranın
- Mümkün olduğunca çömelmeyin, eğilmeyin, ani hareket yapmayın
- Uzun süre aynı pozisyonda kalmayın
- Düzenli egzersiz yapın.
- Tedavinin Temel Amaçları
- Ağrının ve diğer şikayetlerin kontrolü
- Eklem fonksiyonlarının korunması
- Kas gücünün artırılması ve mobilizasyon
- Eşlik eden hastalıkların tanı, tedavisi
- Tedaviye bağlı yan etkilerin kontrolü
- Hasta ve ailesinin eğitimi.
- Risk Faktörleri
- Yaş
- Cins
- Coğrafya ve etnik köken
- Aile hikayesi ve genetik faktörler
- Aşırı kilo
- Uzun süreli hareketsizliğe yol açan meslekler
- Eklem travması.