Diz Kireçlenmesinde Yeni Umut

Kişinin kendi kanıyla iyileşmesine imkân veren PRP tedavisi de bu potansiyeli kullanan yeni yöntemlerden biri…Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç.Dr.Cengiz Bahadır yöntemle ilgili önemli bilgiler verdi.

PRP tedavisi nedir ?

PRP İngilizce "Platelet Rich Plasma" ifadesinin baş harflerinin kısaltması olup, "trombositten zengin plazma" anlamına gelmektedir. PRP tedavisi başlangıçta anti-aging'e yönelik kozmetik amaçlı bir tedavi olarak geliştirilmiş ama sonraları kas iskelet sistemi hastalıklarında da iyileştirici etkisi fark edilerek bu alanda kullanılmaya başlanmış yeni bir yöntemdir. Bu yöntemde ilaç hastanın kendi kanından hazırlandığından doğal bir tedavi yöntemidir.
PRP enjeksiyonu bir tür semptom baskılayıcı uygulama olmayıp hastalığın kendisini tedavi etmeye yönelik bir yöntemdir.

PRP nasıl elde edilir ?

Hastadan damar yolu ile yaklaşık 20 cc kadar kan bu iş için özel olarak hazırlanmış pıhtılaşma önleyici ilaç ihtiva eden tüpe alınır. Alınan kan özel santrifüj işleminden geçirilir. Santrifüj işleminden sonra kanın trombosit dışındaki hücreleri tüpün dibine çöker ve üzerinde trombosit hücrelerinden zengin sarı renkli bir plazma sıvısı kalır. Bu üstte kalan sıvının dip kısmında trombositlerin daha yoğun olduğu bölgeden her milimetre küpünde yaklaşık 1 milyon trombosit hücresi olan plazma enjeksiyonun uygulanacağı enjektöre çekilir. Son olarak enjeksiyon yapılmadan önce bu plazmaya trombositleri aktive edecek ilaç (kalsiyum klorür) eklenir. PRP artık kullanıma hazırdır ve bu aşamadan sonra bekletilmeden uygun teknikle dize enjekte edilir.

PRP vücutta nasıl etki eder ?

Trombosit temelde kanın pıhtılaşmayı sağlayan hücresi olup içerisinde büyüme faktörü ve bazı doğal koruyucu maddeler içerir. PRP yöntemi ile trombositten zenginleştirilmiş plazmaya eklenen ilaç ile trombositler aktive edilir. Böylece trombositlerin içerdikleri iyileştirici faktörlerin açığa çıkması sağlanır. Trombositten zenginleştirilmiş plazma sıvısı doğal bir ilaç gibi etki gösterir. Yaralanmanın ve zedelenmenin olduğu tendon kıkırdak gibi yapıların hücrelerini uyararak o bölgedeki iyileşmeyi hızlandırır. PRP 'nin özellikle diz kireçlenmelerinde görülen kıkırdak zedelenmeleri ve aşınmaları üzerine iyileştirici etkisi gösterilmiştir. Bu gibi durumlarda PRP yavaş ortaya çıkan ama daha uzun süreli tedavi sağlayabilmektedir.

PRP nasıl uygulanır ?

Diz kireçlenmelerinde diz eklemi içine birer ay arayla üç kez uygulanır. Tenisçi dirseği, aşil tendiniti, omuz tendon yırtılmaları gibi durumlarda ise genelde birer ay arayla 2 enjeksiyon uygulanmaktadır. Halk arasında horoz ibiği yada kıkırdak iğnesi olarak bilinen Na- hyalurinat enjeksiyonları ile beraber kısa zaman aralıkları ile uygulanabilir. Bununla beraber yakın ara ile yapılan kortizon enjeksiyonu PRP tedavisinin iyileştirici etkisini azaltır.

PRP hangi hastalıklarda kullanılır ?

PRP tedavisi en sık diz kireçlenmelerinde, dizde kıkırdak hasarlanmalarında, erken yaşta ortaya çıkan kıkırdak aşınmalarında kullanılmaktadır. Bununla beraber tenisçi dirseği, omuz tendon romatizmaları ve yırtıkları, aşil tendiniti ve sporcularda rastlanan diğer tendinitlerde de kullanılmaktadır.

PRP tedavisinin iyileştirici etkisi ne zaman başlar ?

Enjeksiyondan sonra birkaç hafta içinde yavaş başlar ve iyileşme süreci 3 ay ile 12 ay arasında devam eder. Bu nedenle PRP enjeksiyonları sonrası kortizon enjeksiyonlarında olduğu gibi hızlı bir ağrı azalması olmaz. Özellikle diz kireçlenmerinde PRP enjeksiyonu sonrası ağrı yavaş yavaş azalır ve aylar içinde geçer. Bununla beraber kortizon uygulamalarında görülen 6 ay-1 yıl sonra şikayetlerin tekrarlaması, PRP tedavisi sonrası sık gözlenen bir durum değildir. PRP tedavisi mutlaka diz egzersizleri ve kilo verme programları ile desteklenmelidir. Ayrıca fizik tedavi ile beraber uygulandığında sonuçlar daha da başarılı olmaktadır.

PRP uygulamasının yan etkisi var mıdır?

PRP yönteminin yan etkisi yoktur. Yalnızca yapıldığı bölgede geçici bir ağrı ve hafif şişme yapabilir. Bu etki bir kaç gün içinde kendiliğinden geçer ve herhangi bir zararı yoktur. Bu durumda buz uygulama ve kısa süreli ağrı kesiciler kullanılabilir.

Bu doğal tedavi yöntemi ile ilgili veriler henüz çok fazla olmasa da sonuçlar umut vaat etmektedir. PRP tedavisi ile ilgili devam eden araştırmalar olumlu sonuçlar vermekte ve uygulama alanları giderek artmaktadır. Bizim kendi kliniğimizdeki uygulamalarımızdan kazandığımız tecrübelerimiz, PRP tedavisinin yaşlanan toplum ile birlikte çağımızın en önemli sağlık sorunlarından biri haline gelen diz kireçlenmelerinin tedavisinde geleneksel yöntemlere güçlü bir alternatif olduğunu göstermektedir.