Üniforma Rahatlığı ve Çeşitliliği Bir Tık Uzakta… Osteoartrit (kireçlenme) ağırlık taşıyan eklemlerin yaşlanmaya bağlı olarak aşınmasıdır. Kireçlenme kıkırdaktan başlar, kıkırdak altındaki kemiği, eklem kapsülünü ve eklem çevresindeki bağları etkiler.
Hatta ağrıdan dolayı kullanılamayan kaslarda incelmeler ve sertleşmeler olur
Konya Fizikon Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Uzmanı Dr. Nagihan Yararoğlu, Diz vücudun en fazla ağırlık taşıyan ve dolayısıyla kireçlenmeden en fazla etkilenen eklemlerinden biridir. Diz ekleminde üç adet kemiğin eklem yüzeyi vardır. Femur (uyluk kemiği), tibia (kaval kemiği) ve patella (diz kapağı kemiği). Tibia femurla, femur patella ile eklem yapar. Tibia ve femur arasında iç ve dış eklemler vardır.
Kireçlenme daha çok iç kısmındaki eklemlerden başlar ve diğer eklemleri etkiler. Ancak genellikle dizdeki üç eklem birlikte etkilenir.
Diz eklemlerinin içinde iki adet bağ vardır (ön ve arka çapraz bağlar ). Ayrıca eklemin iç yanında ve dış yanında kuvvetli bağlar vardır. Eklem yüzlerinin uyumunu sağlamak için iki adet menisküs vardır.
Yararoğlu, Gonartroz orta ve ileri yaşlarda görülür. 50 yaşın üzerinde kadınlarda daha sık görülür. Hastalık daha erken yaşlarda da görülebilir. Hastalar genellikle kiloludurlar. Daha önce geçirilen eklem operasyonları, travmalar, spor yaralanmaları, iltihaplı romatizmalar, doğuştan gelen bazı bozukluklar en önemli sebepleridir.
Gonartozlu bir dizde neler olur?
Gonartrozda en erken değişiklik eklem kıkırdağında olur. Kıkırdakta incelme sonucu eklem aralığı daralır. Kıkırdak altındaki kemiklerde de incelmeler ve yıpranmalar olur. Ayrıca eklem kenarlarında kemiksi çıkıntılar (osteofit ) oluşur. Eklem kalınlaşmış olarak görülür. Eklem çevresi kaslarında ağrı sebebiyle kullanılmamaya bağlı incelmeler olur.
Hastanın şikâyetleri nelerdir?
Yararoğlu, Eklemlerde ağrı ve tutukluk hastalığın ilk belirtisidir. Hastalık bazen hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir. Bazen de hastalık belirtileri olduğu halde röntgen filmleri normal olabilir. Hastalık ilerledikçe eklem hareketleri kısıtlanır yürümek ve merdiven inmek-çıkmak zorlaşır. Bazen topallama olabilir. Eklemin düzeni bozulur, bacaklarda eğilmeler olabilir. İlerlemiş ve rehabilite edilmemiş dizlerde dizi doğrultmak, ya da bükmek zor ve ağrılı olabilir.
Eklemde sürtünme sesi, şişlik, kaslarda erime, eklem hareketinde ağrı , eklem hareket kaybı en sık rastlanan muayene bulgularıdır. Ayrıca değişik derecelerde deformiteler (şeki bozukluğu) olabilir
Nasıl teşhis edilir ?
Hastanın şikayeti, muayene ve röntgen filmleri genellikle yeterlidir. Bağlar ve menisküslerin durumunu değerlendirmek için MR gerekebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Dr. Nagihan Yararoğlu, Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, ağrıyı dindirmek ve hastayı fonksiyonel halde tutmaktır. Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler kullanılabilir. Topikal romatizmal ilaçlar diz kireçlenmesinde faydalıdır. Şişman hastaların zayıflaması ve sürekli ağrısı olan hastaların baston kullanması önerilir.
Kireçlenmenin fazla ilerlemediği ve kıkırdağın kısmen korunduğu hastalarda kıkırdak besleyici eklem içi enjeksiyonlar yapılabilir (viskosüplemantasyon). Deformiteleri ( şekil bozuklukları ) gidermek için diz korseleri kullanılabilir. Artroza bağlı oluşan şişkinliklerde (sinovit) bu sıvı boşaltılır ve soğuk (buz) uygulaması yapılır. Eklem içi kortizon enjeksiyonu gerekebilir. Son zamanlarda PRP tedavisi ile de iyi sonuçlar alınmaktadır. PRP (Platelet Rich Plasma) trombositten zengin plazma anlamına gelir.
Doğal yoldan kas-iskelet sistemi yaralanmaları (menisküs yırtığı) ve kireçlenmede ve hastalıklarının iyileşmesini hızlandıracak umut verici bir çözümdür. Hastanın kendi kan hücresi olan trombositlerin sayısı arttırılarak hastanın dizine enjekte edilir. Bu kan hücreleri büyüme faktörü adı verilen faktörler salgılar. Büyüme faktörleri hasarlı dokuların kanlanmasını arttırır ve hasarlı dokuları onarır . Birkaç enjeksiyonla hastanın ağrısı geçer. Ozon tedavisi de diz kireçlemesinde kullanılan tedavi yöntemlerindendir.