Balık, karides, kalamar, istiridye, yengeç, ıstakoz, midye gibi deniz ürünleri sağlıklı bir beyin, kalp ve bağışıklık sistemini destekleyen protein, omega-3 yağ asitleri, B12, demir, çinko, magnezyum bakımından zengindirler. Bununla birlikte deniz ürünleri en yaygın gıda alerjenlerinden biridir ve kirletici maddeler ve ağır metaller içerebilirler ve aşırı tüketildiklerinde sağlık problemlerine neden olabilirler.
Ağır metal birikimi
Kabuklu deniz canlıları ve özellikle dip balıkları yaşadıkları çevreden kaynaklı olarak yüksek oranda civa veya kadmiyum gibi ağır metaller içerebilirler. Deniz ürünlerinin aşırı tüketimi sonucu bu ağır metallerin vücutta birikimi organ hasarına ve işitme ve konuşma zorlukları, koordinasyon eksikliği, kas güçsüzlüğü gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çocuklar bu nörolojik toksinlere karşı çok daha duyarlıdırlar. Çocuklarda ağır metallerin birikimi gelişimsel gecikmelere, görme problemlerine, koordinasyon eksikliğine ve bozulmuş işitme ve konuşmaya neden olabilir. Bununla birlikte hamilelik döneminde de kabuklu deniz ürünlerinin ve civa içeriği yüksek balıkların tüketimi bebekte bilişte, motor yeteneklerinde, konuşma ve dil gelişiminde problemlere neden olabilir.
İyot zehirlenmesi
Çok az gıda doğal olarak iyot içermesine rağmen deniz ürünleri iyi birer iyot kaynağıdır. Deniz ürünlerinin aşırı tüketimi tolere edilebilir üst alım seviyesinin aşılmasına ve iyot zehirlenmesine neden olabilir. İyot zehirlenmesinin semptomları, alınan iyot miktarına bağlı olarak hafiften şiddetliye değişir. İyot zehirlenmesinin hafif semptomları ishal, ağızda yanma hissi, mide bulantısı, kusma; ciddi semptomları ise solunum yollarının şişmesi, siyanoz, zayıf nabız ve komadır.
Gıda kaynaklı hastalık
Deniz ürünleri yaşadıkları ortam nedeniyle bakteri, virüs veya parazitlerden kaynaklı gıda zehirlenmelerine neden olabilirler. Aynı zamanda yanlış depolama ve pişirme işlemleri gıda zehirlenmeleri riskini artırır. Bu besinler fazla miktarda tüketildiğinde bakteri, virüs veya parazitlere maruziyet artacağından ciddi sağlık problemleri gelişebilir.
Alerjik reaksiyonlar
Kabuklu deniz ürünleri alerjisi en sık rastlanan gıda alerjilerinden biridir. Kabuklu deniz ürünleri alerjisi genel olarak yetişkinlikte gelişir, ancak çocuklukta da ortaya çıkabilir. Kusma ve ishal, mide ağrısı ve krampları, boğazın, dilin veya dudakların şişmesi, kurdeşen, nefes darlığı alerjik reaksiyon belirtileridir. Kabuklu deniz ürünlerinin aşırı tüketimi alerjisi olan kişilerde, acil tedavi gerektiren yaşamı tehdit eden bir anafilaktik şoka neden olabilir.
Deniz ürünleri ne kadar tüketilmelidir?
FDA, yetişkinlerin haftada iki kez 85–140 gram düşük cıvalı balık yemelerini önermektedir. Somon, uskumru, sardalya ve alabalık omega-3 içeriği yüksek ve civa ile kirlenme olasılığı düşük olan balıklardandır. Haftada yediğiniz kabuklu deniz ürünleri miktarı buna eşitse veya daha azsa sorun teşkil etmez. Hamile kadınların ve çocukların cıva içeren deniz ürünleri alımlarını haftada en fazla iki kez ile sınırlamaları önerilir.