Boyun Fıtığı Nasıl Oluşur?
İnsanlar yaşam boyunca yer çekimi ile mücadele içinde olduğundan ve diğer sebeplerden dolayı, omurga yapısı ve eklemlerde bir veya birkaç bölgede düzensizlikler meydana gelmektedir, bu etki sonucunda tepki olarak omurga yapısında şekil bozuklukları ve yıpranmalar meydana gelir. Omurganın en zayıf kısmında fıtık veya diğer rahatsızlıklar oluşur.
Boyun Fıtığında Risk Faktörü Taşıyor musunuz?
- Boyun omurları arasındaki kıkırdağın dejenerasyonu (yıpranması) var mı?
- Ani ve güçlü boyun hareketleri nedeniyle ağrı yaşadınız mı?
- Başınız öne eğik konumda olarak uzun süreli masa başında çalışıyor musunuz?
- Emniyet kemeri kullanmadan araba kullanımında ani fren sonucu darbe aldınız mı?
- Geçirilmiş boyun travması ve spor yaralanmalarınız var mı?
- Osteoporoz dönemi içerisinde misiniz?
Eğer bu soruların bir ya da bir kaçına cevabınız ‘Evet' ise; Boyun fıtığı riski taşıyorsunuz.
Boyun Fıtığı ile Karıştırılan Rahatsızlıklar Nelerdir?
Fibromyositis:
Sık tekrarlayan boyun ve bel adalelerinin spazmıdır. Halk arasında adale romatizması olarak bilinir.
İmpigman Hastalığı:
Omuz ekleminin sertleşmesi ve kola yayılan çok şiddetli ağrıyla seyreder. Hastalık özellikle geceleri daha şiddetli ağrı yapar.
Sinir Tuzaklanmaları:
Omurilikten çıkarak dağılan sinirlerin kolda belli noktalarda sıkışmasıdır. En iyi bilineni "El-Bilek Kanalı Hastalığı" olup, orta yaşı geçmiş özellikle kadınlarda veya bilek kuvveti gerektiren herkeste geceleri kolun tamamına yayılan ağrı ve uyuşmalardır. Boyun fıtığı ile birlikte olursa çift tuzaklanma denir ve her ikisininde aynı anda tedavisi gerekir.
Tenosinovit:
Koldaki adalelerin kılıfının zorlama veya romatizmal nedenlerle şişmesi sonucu ortaya çıkar. Bölgesel ağrılarla seyreder.
Boyun Fıtığının Kesin Teşhisi Nasıl Konulur?
- Klinik muayene,
- Servikal MR,
- Servikal BT,
- EMG.
Klinik muayene ve Servikal MR mutlaka yapılmalıdır.
EMG sinir tuzaklanmalarını ayırmada gerekirse kullanılır.
Boyun Fıtığının Evreleri
1. Şiddetli boyun ağrısı ve veya kola vuran ağrı.
2. Orta düzeyde sık olarak hissedilen ağrılar.
3. Ağrıyla birlikte kolda kuvvetsizlik veya uyuşma gibi sinir hasarı bulguları.
4. Ağrıyla birlikte kollar ve ayaklarda kuvvetsizlik ve uyuşma.
5. Kollar ve ayaklarda giderek artan güç kaybı ve uyuşma
Boyun Fıtığı Evrelerinin Teşhis ve Tedavi Süreçleri
1 ve 2. evrelerde fizik tedavi, ilaç ve boyunluk kullanımı tedavileri uygulanır.
Bu dönemde hastalığın iyileşmesi, bu tedavilerle yırtılan disk dokusunun içeriğindeki su miktarının istirahat ve ilaçlarla azaltılmasına yöneliktir. Bu süre 1 ay içinde gerçekleşmelidir.
Bu evrelerde uygulanan tedaviye rağmen düzelmeyen hastalar cerrahi tedaviye adaydır.
3- 4 -5. evrelerde ise; omurilik ve sinir dokusunda ki hasar artmadan cerrahi tedavi uygulanır.
Sinir dokusunda yaşanan ileri derecede hasarlar cerrahi tedaviyle düzeltilemez.
Bu nedenle uyuşma, kısmı felç gibi bulgulara rastlanılan hastalarda erken evrelerde yapılan ameliyatlar başarılı sonuçlar verir.
Boyun Fıtığı Tedavisinde Bilinmesi Gerekenler
Çoğu boyun fıtığı ameliyatı cerrahi ameliyatlara ihtiyaç kalmadan tedavi edilebilir.
Boyun fıtığının evreleri dikkatli takip edilerek, erken aşamalarda müdahale edildiğinde, hasta ameliyata gerek kalmadan iyileştirilebilir.
Boyun fıtığı tedavisi sürecinde dikkat edilen en önemli nokta hastayı ameliyata mecbur bırakmadan iyileştirmeyi ve hayatını kolaylaştırmayı sağlamaktır.
Boyun Fıtığı Hastalarının Dikkat Etmesi Gereken Kurallar
Otururken Dikkat Edilmesi Gerekenler;
- Çenenizi (yukarı değil) bükerek boynunuzu arkaya doğru çekik tutun.
- Kol destekleri olan sert bir sandalye kullanın.
- Bütün omurgalarınız sandalye arkalığına dayanacak şekilde dik olsun.
Ayakta Dikkat Edilmesi Gerekenler;
- Çeneniz (yukarı değil) bükük ve boynunuzu arkaya doğru çekik tutun.
- Belinizi düz tutmaya çalışın.
- Dizlerinizi bükmeden öne doğru eğilmeyin.
Çalışırken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Tüm gün masa başında çalışıyorsanız; fırsat buldukça belirli aralıklarla kalkıp dolaşın.
- 1–2 Dakikalık boyun fıtığı egzersizleri yapın.
İstirahat Halindeyken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Televizyon izlerken uzanmayın.(Sert bir koltuk veya sandalye kullanın.)
- Okurken başınızı yumuşak bir yastıkla desteklemeyin.
Uyurken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Yüz üstü yatmayın. Yan yatarak uyumanız daha iyidir.
- Baş ve boynunuza yastık yardımıyla normal bir duruş şağlayın.
- Kollarınızı aşağıda tutun.
- Sırtüstü uyumak istiyorsanız yastığınızı baş ve boynunuzun altına gelecek şekilde yerleştirin.
- Boynunuzun gergin durmasından kaçının.
- Gerekli durumlarda ortopedik yastık ve yatak kullanın.
Araba Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Arabada yüksek oturun.
- Koltuğunuzu direksiyon üzerinden bakmak için gerilme gerektirmeyecek konuma getirin.
- Sırtınızı desteklemek için ortopedik destek yastığı kullanın.
Boyun Fıtığı Egzersizleri
İzometrik Egzersizler ( Dik olarak otururken veya ayakta yapılır)
Fleksiyorta direnç: Eller alna koyulur, baş öne doğru itilmeye çalışılırken ellerle engel olunmaya çalışılır, 10' a kadar sayılır ve bırakılır. 3 defa tekrarlanır.
Ekstansiyona direnç: Eller başın arkasına (enseye değil) koyulur ve baş arkaya doğru itilmeye çalışılırken ellerle engel olunmaya çalışılır. 10' a kadar sayılır ve bırakılır. 3 defa tekrarlanır.
Yana Eğilmeye Direnç:
Sağ el yüzün sağ tarafına koyulur ve baş sağa doğru itilmeye çalışılırken sağ elle engel olunmaya çalışılır, 10' a kadar sayılır ve bırakılır. 3 defa tekrarlanır. Aynı hareket sol elle sola doğru tekrarlanır.
Döndürmeye Direnç:
Sağ el başın sağ arka kısmına, sol el sol şakağa koyulur. Sağ omuzun üzerinden bakmaya gayret eder gibi elin direncine karşı baş sağa dönmeye zorlanır. Bu durumda 10'a kadar sayılır. Hareket el değiştirerek aksi yönde tekrarlanır.
Boyun Fıtığında Egzersiz Niçin Önemlidir?
Boyun Fıtığı rahatsızlığı yaşayan veya boyun fıtığı risk faktörü taşıyan hastalar egzersizlere gereken önem, vermezlerse;
- Boyun bölgesi yeterince kan alamaz. Beyin dokusuna yeteri kadar kan ulaşımı sağlanamaz
- Bu durumda kalp beyine kan göndermek için daha çok güç harcar.
- Sindirim sistemi etkilenir ve bozulur. Hazımsızlık ve şişkinlik başlar.
- Bağırsaklarda gaz ve kabızlık oluşur.
- Kollarda uyuşma ve karıncalanmalar başlar.
- Karaciğer fonksiyonunu yerine tam olarak getiremez.
- Böbrekler süzme görevini tam olarak yapamaz.
- Kan dolaşımında aksamalar sebebiyle, kan dolaşımı, bütün sistemi zorlanmaya başlar,
- Genel uyuşukluk baş gösterir,
- Özellikle kol ve bacaklarda kuvvet kaybı ortaya çıkar.
Bütün bunlar zincirleme bir reaksiyon göstererek zaman içersinde vücuttaki bütün sistemi etkiler, vücudun dengesini alt üst eder.