Bel ağrısı çeken her 100 hastadan 4'ünde ise bel fıtığı görülüyor. Bugüne kadar gerek ameliyat, gerekse uzun iyileşme süreci nedeniyle hastalar için kabusa dönüşen bel fıtığı, artık modern teknoloji sayesinde kolayca tedavi edilebiliyor. Türkiye'de ilk kez Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi Omurga Merkezi'nde sunulan lokal anestezi ile bel fıtığı ameliyatları sayesinde hastalar minimum girişimlerle, hızla eski sağlıklarına kavuşabiliyor. KadıköyŞifa Ataşehir Hastanesi Omurga Merkezi Direktörü Op. Dr. Hikmet Uluğ, bel fıtığı ve yeni ameliyat şekilleri hakkında en önemli soruları yanıtladı!
Omurga hastalıklarının görülme oranı nedir? Hangi yaş, cinsiyet, meslek gruplarında daha çok görülür?
Bel ağrıları tüm toplumların en büyük sorunlarından bir tanesidir. Tüm insanların %90’ı, hayatının bir döneminde kendisini kısa süreli de olsa çalışma yaşamından alıkoyacak bir bel ağrısıyla mutlaka karşılaşır. Tüm bel ağrılı hastaların %3 - 4’ünde girişim gerektiren bel fıtığı görülür.
Düzenli egzersiz yapmayanlar, aşırı kilolu olanlar, çalışma yaşamlarında ağır fizik yük altında çalışanlar, ailevi yatkınlığı olanlar ana risk gruplarını oluşturmaktadır.
En sık görülme yaşları 40 - 60 yaşlar arasıdır. 60 yaş sonrasında daha çok dejeneratif değişiklikler görülmekle birlikte, ileri yaşlarda uzak fıtıklaşma (ekstraforaminal herniasyon) denen, kanal dışı fıtıklaşmalar daha sıktır. Kanal dışına gelişen bu fıtıklaşmalar genellikle bir üst mesafenini sinirini etkileyerek hastalarda dayanılmaz ve geceleri uyutmayan, istirahate cevap vermeyen bacak ağrılarına neden olabilir.
Omurga hastalıklarının en önemli nedenleri nelerdir? Genetik midir?
Omurga hastalıkları tanım olarak geniş bir yelpazeyi kapsar. Omurgada en sık görülen hastalıklardan birisi bel fıtığıdır. Bel fıtığının ana nedenleri yukarıda sıralanmıştır. Bel fıtığı dışında omurga hastalıkları, doğuştan hastalıklar (skolyoz, kanal kapanma bozuklukları, omur kaymaları), tümörler ve enfeksiyonlar gibi ana gruplara ayrılabilir. Genetik geçişli bazı omurga hastalıkları da sözkonusudur (kanal kapanma bozuklukları gibi).
Hastalık (Bel fıtığı) hangi belirtilerle ortaya çıkar? Ne zaman bir uzmana başvurmalı?
Bel fıtıklarının büyük bölümü dejeneratif değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar. Dejeneratif değişiklikler sonuçta fıtıklaşmaya gitmekle birlikte belirtiler yavaş yavaş artarak ortaya çıkar. Başlangıçta yakınmalar gelip geçici künt bel ağrısı atakları biçimindedir.
1 - 2 günle 1 - 2 hafta süreli bu ağrı atakları aralıklarla birkaç yıl devam eder. Fıtıklaşma eğer halkaları tümüyle yırtar ve çekirdek dışarı çıkarsa aniden kalçada başlayan ve bacağa yayılan keskin ağrı biçiminde bulgular ortaya çıkar. Bu durumda hastalar bel ağrısından çok keskin bacak ağrısı hissederler. Bu durum muhtemelen halka bölümünün yırtılıp basınç etkisinden kurtulması ve basıncın sadece sinire yönelmesiyle ortaya çıkar. Ağrı fıtıklaşma tarafındaki kalçada, baldırda ve hatta ayak ve parmaklarda hissedilebilir.
Sinir basısı aynı zamanda bacakta sinirin yayılım alanında iğnelenme, karıncalanma ve uyuşmalara neden olabilir. Duyu bozukluklarının ortaya çıktığı hastalarda reflekslerde de yavaşlama görülür. Sinir basısının sonucu olarak sinirin idare ettiği kaslarda güçsüzlük ve duyusunu sağladığı alanlarda duyu bozuklukları ortaya çıkar.
Ender olarak da ortaya idrar ve gayta bozuklukları çıkar. İleri derecede büyük fıtıklar spinal kanal içini doldurarak mesane ve bağırsakları idare eden sinirlere bası yapabilirler. Bu bası nedeniyle belde başlayan ağrı her iki bacağa yayılır ve apış arasında hissizlik ya da karıncalanma gelişir. Bası nedeniyle idrar ve dışkılama kontrolü bozulur. Böylesi bir bozukluk acil bir duruma işaret eder.
Lokal anestezi hangi durumlarda, nasıl uygulanabilir? Eski tekniklere göre avantajı nelerdir?
Lokal anestezi endoskopik ameliyatların hastanın yan tarafından uygulanan teknik olan transforaminal ameliyatlarda uygulanabilir. Tüm endoskopik bel fıtığı ameliyatlarının %70’i bu teknikle yapılmaktadır. Lokal anestezi hastayı genel anestezi risklerinden korur, ilave sistemik hastalığı olan yaşlı hastalarda güvenle kullanılabilir, hastanın hastanede kalma ve iş yaşamına dönüş süresini kısaltır.