Göbek Bağı
Yeni doğan bebeklerde göbeğin henüz düşmemiş olması, bu bölgenin sürekli kuru ve temiz tutulmasını gerektirir. Derinin boğumlu olduğu çene altı, çene, yanaklar ve ağız çevresi gibi bölgelerdeki herhangi bir tahrişi önlemek için cildin bu bölgelerini sürekli temiz ve kuru tutmak gerekir. Aksi takdirde tahrişlerin ve ardından da enfeksiyonların ortaya çıkması kaçınılmaz olur.
Bebek Cildinde Zamanla Kaybolacak Lekeler Olabilir
Bebeğin cildinde zamanla kendiliğinden kaybolacak ve hiç tedavi gerektirmeyecek bazı problemler olabilir. Hiç telaşlanmayın. Cilt soyulması, cilt kuruluğu, başta konak, süt döküntüsü (milia), ter bezleri iltihabı (miliyarya), bebeklik sivilcesi, toksik eritem, yanaklarda kırmızı döküntüler, doğum lekeleri (leylek ısırığı, çilek hemanjiyomu, Porto şarabı lekesi, Mongol lekesi) bu tür problemlerdendir. Eğer problemin çok uzadığını hissederseniz doktorunuza başvurunuz.
Bebek, ana rahmindeyken cildinin üzeri mumsu, koruyucu bir madde ile kaplıdır. Bu tabakanın yıkanarak zorla çıkarılmasına gerek yoktur. Son yıllarda birçok yeni doğan ünitelerinde bebek hemen yıkanmamakta, böylece mumsu maddenin koruyucu tabaka özelliğinden yararlanılmaktadır. Zaten bu tabaka kendiliğinden banyolar sırasında yıkandıkça kaybolacaktır. Bu sırada cildin soyulması da mümkündür. Özellikle biraz erken veya biraz geç doğan bebeklerde, cilt soyulması daha da belirgindir. Bunun nedeni çok iyi bilinmemekle birlikte, doğumdan önce, bu bebeklerin cildini kaplayan mumsu koruyucu tabakanın, tüm cildi kaplayacak miktarda olmadığı düşünülmektedir. Cilt soyulması birkaç hafta içinde kendiliğinden biter. Bu dönemde dikkat edilecek en önemli konular, banyosunu yaptırırken yumuşak bir ürün kullanmak ve bebe yağı gibi nemlendirme gücü yüksek bir ürün ile cildini sürekli nemli tutmaktır.
Bebeklerde Aşırı Cilt Kuruluğu
Aşırı cilt kuruluğu bazen de ailesel nedenlere bağlı olabilir. (egzama veya alerjik cilt rahatsızlıklarına yatkınlık gibi). Cilt kuruluğu aşırı ise bebeğe rahatsızlık verir. Banyosunda kullanılan ürün ve bol bebe yağı ile cildi nemlendirerek onu rahatlatmak gerekir. Bu uygulamayla belirtilerin geçmesi gerekir. Aşırı kuruluk geçmez, kaşıntı ve giderek egzama belirtilerine dönüşürse bu, bebeğin rahatsızlığını arttıracaktır. Bu durumda, bebeğin bir sağlık kuruluşuna götürülmesi gerekir. Bebeğe, üzerine sıkı oturmayan bol pamuklu giysiler giydirmek ve onu çok sıcak, çok soğuk ve rüzgarlı ortamlardan, ev bitkilerinden, evcil hayvanlardan, polenlerden ve sigara dumanından uzak tutmak gerekir. Enfeksiyonlara karşı yatkın olabileceği hatırlanarak, cildinde egzama olan bebeklerin, cilt yaraları, uçuk gibi rahatsızlığı olan yetişkinlerden de uzak tutulmasında yarar vardır.
Bebeklerde aşırı miktarda üretilen yağsı maddelerin birikimi sonucu kuru cilt kabukları halinde, şapka gibi kafa derisini kaplayan beyaz, ya da sarımsı-kahverengi tabaka oluşur. Yumuşak tutulduğu ve zorlanarak taranmadığı sürece bebeğe acı vermez. Her gün banyodan önce bebe yağı ile masaj yapılarak konakların yumuşatılması, sonra da bebe şampuanı ile yıkanması ve yumuşak hareketlerle saçın fırçalanması yeterli olacaktır.
Pişik
Pişik bebeklerin karşılaştığı en yaygın ve en karmaşık cilt sorunlarından biridir. Hemen hemen bütün bebekler bir şekilde pişik problemiyle karşılaşırlar. En sık rastlandığı dönem ise 0-18 aylar arası dönemdir. Pişik, bezli bölgede cilt tahrişi ve kızarıklığı şeklinde ve bazen de daha ciddi boyutta bir problem olarak görülür. Bebek cildinin idrarla temas ettiği bezli bölgede meydana gelir. Bazen birkaç faktör bir araya gelerek pişiğin ortaya çıkmasına neden olur. Pişiğin temel nedeni ıslaklıktır. Bezin yarattığı kapalı ortam, sürtünme, idrar ve dışkı ile temas diğer yardımcı etkenlerdir. Ayrıca bebek cildi, yapısı nedeniyle tahriş olmaya yatkındır, bu pişiğin neden en yaygın görülen cilt problemi olduğunu açıklayabilir. İdrar pişiğin en önemli sebeplerinden biridir. İdrarlı bez uzun süre cilt üzerinde kaldığında, idrar bozularak cildi tahriş eden bir maddeye (amonyak) dönüşür. Üst üste tekrarlanan bu olay bir süre sonra pişiğe yol açar. İdrar gibi dışkı da cilt üzerinde uzun süre kaldığında tahrişe yol açar. Dışkı, idrar ile birlikte pişik tehlikesini artırır. Bir kez pişik oluşunca da enfeksiyon tehlikesi artacaktır.
Bebeklerde Tedavi Gerektiren Cilt Rahatsızlıklarının Teşhis ve Tedavisinin Gecikmesi
Bebeğin daha uzun süre sıkıntı çekmesine neden olur. Birkaç günden uzun süren belirtiler görürseniz, hemen doktorunuzu aramalısınız. Tedaviye erken başlamak önemlidir.
Mantarın neden olduğu pişik normal pişikten farklı bir pişik türüdür. Bezli bölgeyi tamamen kaplayan parlak kırmızı renkte ve kabarcıklı görünüşü olan bu pişik türü, pişik kremi kullanarak geçmez. Hemen bir doktora başvurarak önerilen ilaçları kullanmalısınız Pamukçuk ilk aylarda, ağız içi ve dil üzerinde görülen, bir mantarın yol açtığı rahatsızlıktır. Önce beyaz lekeler halinde başlar. Sonra tüm dili ve ağız içini kaplar. Pamukçuk, ağrı yaparak bebeğin beslenmesini de engeller. Bebek emziriliyorsa, annenin meme temizliği ve her tür beslenme araçlarının temizliği bu rahatsızlıkla savaşırken çok önemlidir.
Sebebi çok iyi bilinmeyen ve mikrobik olmayan bazı cilt rahatsızlıkları da özel bakım gerektirir. Bunlar arasında en yaygın olanı "egzama"dır. Egzamanın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, daha çok kalıtımsal faktörler rol oynar. Ailede astım, saman nezlesi, egzama veya benzer rahatsızlıkların olması, bebekte egzama görülme riskini artırır. Egzamalı cildin aşırı kuru, kırmızı renkte, kaşıntılı olduğu gözlenir. Bebeğin yüzü, kulak arkaları, cilt boğumları, koltuk altları, diz ve dirsekleri egzamanın ortaya çıkmasına uygun bölgelerdir. Bebeklerde atopik egzama daha yaygın olarak görülmektedir. Bebek cildi, çevresel faktörlere ve irritan maddelere karşı çok hassastır. Bu nedenle, bebeğin cilt bakım ürünleri ve giysileri özenle seçilmeli, aşırı sıcak, soğuk ve rüzgardan korunmalıdır.
Anne ve Babalara Pratik Öneriler
1. Ciltteki çoğu lekelerin ve izlerin doğumu izleyen bir iki hafta içerisinde kaybolacağını aklınızdan çıkarmayın.
2. Bebeğinizin bulunduğu ortamın hijyenik şartlarına ve bebeğinizin bakımında temizliğe önem verin.
3. Bebeğinizin cilt bakımında kullandığınız ürünlerin hipoalerjik, pH değerleri nötral ve yumuşak formüllü olmasına dikkat edin.
4. Bebeğinizin cildini her zaman bebe yağı veya nemlendirici kremle nemlendirir.
5. Gereken tek şey cildi ılık suyla yıkamaktır.
6. Banyo sırasında alkali sabun içermeyen banyo köpüğü veya yumuşak formüllü bebe sabunu kullanın.
7. Gerçek göz yakmayan formüllü şampuan kullanın. Bebek gözünü kapayamayacağı için gözüne kaçacak şampuan, banyoyu sevmemesine yol açabilir.
8. Alt temizliğinde su ve pamuk veya temizleme losyonu kullanarak tüm kirlilik ve yağsı atıkları bebeğinizin cildinden tamamen temizleyin.
9. Konakları zorlayarak çıkarmamaya dikkat edin.
10. Bebeğin giysilerini deterjan ile yıkamayın. Sabun tozlarını tercih edin. Bol suyla durulayın ve mutlaka ütüleyin.
11. Sık sık altını değiştirerek cildin idrar ve dışkı ile uzun süre temasını önleyin. Yeni doğan döneminde bebeğin gece altını değiştirmeme, böylece uykusunu bölmeyip buna alıştırmamak gibi, bebeğin bakımına yardımcı olan yaşlıların genç annelere önerdikleri, tembellik kokan yaklaşımlar vardır.
6-8 saat gibi uzun süre idrar veya dışkı ile temas eden cilt ileri derecede kızarmakta, üzerine binen bakteri ve mantarlarla her idrar değdiğinde bebek canı çok yanarak uzun süre ağlamaktadır. Bu tip pişiklerin tedavisi uzun süre almaktadır. Bebeğin altı her 2-3 saatte bir değiştirilmeli, her seferinde ılık suyla yıkanarak kurulanmalı, kısa süre altı açık bırakılıp havalandırılmalı, iyice kuruduğu görüldükten sonra bebek yağı ince bir tabaka şeklinde sürülüp kapatılmalıdır.
12. Emici özelliği fazla olan malzemelerden yapılmış bezleri kullanınız.
13. Anne sütü almayan, ek gıdalara geçmiş çocuklarda günlük su gereksiniminin karşılanması, cildin doğal nemini korumakta önemlidir.
14. Bebeklerin cildinde, cildi güneşe karşı koruyan ''melanin'' adlı doğal koruyucu pigmentler henüz oluşmamışlardır. Bu nedenle 1 yaşın altındaki bebeği doğrudan güneş ışığından korumalıyız. Bebeği güneşten korumak için kapalı giysiler giydiriniz, şapka takınız. Korumada aşırıya kaçmak, bebeğin güneşin yararlı ve bebekler için gerekli D vitamini metabolizması üzerindeki etkisinden faydalanmasını önler.