Bu öksürüklerin soğuk havalardan kaynaklandığını ve geçici olduğunu düşünerek hata yapmayın. Kış mevsiminde ortaya çıkan öksürükler belki de başka hastalıkların belirtisi olabilir. Memorial Ataşehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, kronikleşen öksürükler hakkında bilgi verdi.
Kronik öksürüğün oluşmasında en önemli sebep sigaradır. Ne yazık ki; sigara içenler, öksürüğü belirli bir süre sonra kanıksamakta ve bunu bir hastalık belirtisi olarak kabul etmemektedir. Bu da, kronik bronşit gibi pek çok hastalığın tanısında gecikmeye neden olmaktadır. Oysa “normal” öksürük yoktur. Özellikle 3 haftayı geçen her öksürük, mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
Çoğunlukla sigara içenler tarafından sıradan ve normal olarak kabul edilen öksürük, aslında pek çok farklı hastalığın habercisi olabilir. Havayolları, akciğer zarı, yutak, gırtlak, burun, sinüsler, dış kulak kanalları, kalp zarı, yemek borusu, mide ve diyafram adlı solunum kasında, öksürük refleksini başlatan alıcılar (reseptörler) bulunmaktadır. Dolayısıyla, bu organların hastalıkları, öksürüğe sebep olabilir. Öksürük, havayollarında bulunan yabancı maddeleri dışarı atmaya yönelik bir reflekstir.
Öksürükler; 3 haftadan kısa süreli (akut) ve 3 haftadan daha uzun süreli olabilmektedir. Akut öksürüğün en sık nedeni, özellikle virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Bundan başka farenjit, sinüzit, bronşit, zatürre ve saman nezlesi gibi hastalıklar da öksürüğe neden olur. 3 haftayı geçen öksürüklere “kronik (süregen) öksürük” adı verilmektedir. Bu tür öksürükler, akciğer grafisi çekilerek değerlendirmeyi hak eder. Akciğer filmi, öksürüğe neden olabilecek zatürre, tüberküloz (verem), akciğer kanseri gibi hastalıkların saptanmasında yardımcıdır.
Kronik öksürüğün diğer sebepleri arasında, astım, bazı tipik olmayan enfeksiyonlar, tüberküloz (verem), reflü (mideden yemek borusuna asit kaçması), tümörler, akciğerlere yabancı cisim kaçması, tiroid bezinin büyümesi, akciğer/kalp zarı/diyafram hastalıkları, hatta kalp yetmezliği bulunabilir. Kimi tansiyon ilaçları, öksürüğü tetikleyebilir. Bu ilaçları kullanan hastaların yaklaşık %10 ile 20’sinde inatçı öksürük görülmektedir. Öksürük, ilaca başladıktan sonra haftalar içinde olabileceği gibi, 1 yıl sonra bile öksürük başlayabilir.
Öksürük krizlerinin altında mikrobik bir hastalık yatıyorsa, enfeksiyon tedavisi, reflü için asit giderici tedavi, astımda nefes açıcı tedavi gibi nedene yönelik tedaviler uygulanır. Sonuç olarak, 3 haftayı geçen her öksürüğün mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerektiği akılda tutulmalıdır.
Bunların dışında, özellikle bazı solunum yolu mikrobik hastalıkları sonrasında, bazen haftalarca (7-8 haftaya dek) uzayan kuru öksürük görülebilir.
Bu tür bir öksürükte, Göğüs Hastalıkları Uzmanı hekiminiz tarafından bronş genişletici tedavi önerilebilir. Öksürüğe neden olan hastalığın tanısında akciğer filminden başka, eğer hekim gerekli görüyorsa, solunum fonksiyon testi, sinüs filmi, reflü düşünülüyorsa endoskopi gibi tetkiklerden yararlanılabilir.