Amniyon Sıvısı Miktarı Bebek İçin Hayati Önem Taşır!

VKV Amerikan Hastanesi Kadın Sağlığı Ünitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Senai AKSOY amniyon sıvısı ve amniyosentez hakkındaki tüm soruları cevaplandırıyor!                                  

Bebeğin hamilelik boyunca içinde yüzdüğü berrak ve steril sıvıya amiyotik sıvı denir. Bu sıvı anne karnında bir yandan bebeğin rahatça hareket etmesini sağlarken bir yandan da dışarıdan gelebilecek darbe ve enfeksiyonlara karşı korur. Ayrıca 37 derecede sabit kalarak fetüsü yazın sıcaktan, kışın soğuktan korur.

Hayatın üçüncü haftasından itibaren embriyonun üstünde çok küçük bir boşluk olarak ortaya çıkar. Kademeli olarak büyüyerek fetüsün etrafındaki su kesesi oluşur. Bu keseyi dolduran amniyotik sıvı esas olarak keseyi oluşturan zarlardan ve dördüncü aydan itibaren böbreklerin çalışmaya başlaması ile fetüsün idrarından oluşur.

Amniyotik sıvının büyük bir kısmı %97 – 99'u su ve mineral tuzlarından oluşur. Bunun yanı sıra amniyosentez yapıldığında incelenen fetüsün deri hücreleri, bakteri öldürücü özelliği olan proteinler, fetüsün derisini kaplayan beyaz salgı olan verniks ve hatta tüyler geri kalan kısmı oluşturur.

Bebek Bu Suyu Yutabilir mi?

Evet, bu tamamen normaldir. Amniyotik sıvı fetüs tarafından yutulur ve idrar olarak atılır. Bu da sıvının sürekli yenilenmesini sağlar. Dördüncü aydan itibaren fetüs tarafından yutulan amniyotik sıvı sindirim ve solunum sisteminde bol miktarda bulunur. Bu sıvının bir kısmı idrara dönüşürken bir kısmı da bağırsak tarafından emilerek kana geçer. Bu da plasenta yardımıyla annenin organizmasına taşınır.

Amniyotik Sıvının Miktarı Değişir mi?

Sıvının miktarı bebeğin kilosunun artması ile birlikte yükselir. Yedinci gebelik haftasında 20 ml olan sıvı miktarı, 30. – 32. haftalar arasında tepe noktası olan 1 litreye ulaşır. Sonrasında 38. haftaya kadar biraz azalır 800 ml olarak doğuma kadar sabit kalır. 

Ultrasonda bebeğin etrafında görülen siyah kısımlar amniyotik sıvıdır. Hamilelik başlangıcında fetüs bu sıvının içinde serbest yüzerken sonlara doğru ağırlığının artması ile amniyotik sıvı bebeğin etrafından cepçikler olarak görünür.

Sıvı miktarının normal olması bebeğin sağlıklı olduğunu gösteren önemli bir belirtidir. Fazla miktarda amniyotik sıvı olabilir. Amniyotik sıvı miktarında dönem dönem değişiklikler olabilir.

Bu durum gebeliğin gelişimi açısından bir sorun yaratmaz. Sıvı miktarının rahim boyutlarına göre fazla arttığı durumlarda 2 litre veya daha fazlası durumlar endişe vericidir. Bu duruma polihidramniyos adı verilir. Bu durum sıvının fazla üretilmesine bağlı olabileceği gibi, fetüs tarafından yetersiz üretime de bağlı olabilir. Anneye bağlı sebeplerden en sık rastlanılanları diyabet ve kan uyuşmazlığıdır.

Bu durumda sıvının fazla salgılanması söz konusudur. Bazen de bebeğin yutmasına engel olan yemek borusu ve mide çıkışındaki darlıklar da sıvının emilmesini engelleyerek hidramniyosa neden olabilir. Hidramniyos rahimde fazla gerilmeye neden olarak doğum sancılarını başlatarak erken doğuma yol açabilir. Bu riski engellemek için bazen ilaç tedavisi yeterli olmakta. Ancak bu tedavinin yeterli olmadığı durumlarda sıvının bir iğne yardımıyla boşaltılması gerekmekte.

Tersine sıvı miktarı az olabilir. Amniyon sıvısını azlığına oligohidramniyos denir. Bu durum bebeğin sağlığını ciddi anlamda tehdit eder.  Oligohidramniyos bebekte anomalilere özellikle böbrek anomalilerine veya plasenta yetmezliklerine bağlı olabilir.

Bazen de su kesesinin farklı edilmeden açılması veya kesenin sızdırması ile ortaya çıkar. İçinde bulunulan döneme ve nedene göre gebeliğin devamı konusunda karar verilir. Erken dönemde ortaya çıkan oligohidramniyos bebeğin akciğer ve ekstremite gelişimi ciddi olarak etkileneceğinden gebeliğin sonlandırılması gündeme gelebilir.

Geç dönemde ortaya çıkan oligohidramniyos genellikle plasenta yetmezliğine bağlı olduğundan çoğu zaman bebeğin hayatta kalabileceği dönem geldiği andan itibaren doğumun gerçekleştirilmesi düşünülebilir.