AFAD Deprem Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, obrukları tetikleyen unsurların duyarlılık haritasıyla belirlendiğini söyledi.
Tatar, bir otelde düzenlenen "Obruk Alanlarının Tespit Edilmesi Projesi Sonuç Tanıtım Toplantısı"nın açılışında, Konya'da obrukların ön plana çıktığını söyledi.
Obrukların dikkatle izlenmesi gerektiğini ifade eden Tatar, "Çok değerli çalışmalarla obruk duyarlılık haritası oluşturuldu ama esas iş bundan sonra başlıyor. Obruk oluşumlarının birçok faktörü var. Onları tetikleyen bir takım unsurlar var. Bunların ciddi bir bölümünün faylar boyunca geliştiğini görebiliyoruz. Tarım ve hayvancılıkla ilgili yapılması gereken birçok farklı çalışma var. Bir anlayış değişikliğine ihtiyaç var. Bu obrukların insan hayatını tehdit etmemesi, yerleşim yerlerini tehdit etmemesi gerekiyor ama ne yazık ki artık yavaş yavaş yerleşim alanlarına yakın kesimlerde de obruk oluşumlarının olduğunu biliyoruz, görüyoruz." diye konuştu.
Tatar, projenin ikinci aşamasında tehlike ve risk haritalarının oluşturulacağını, bu risklerin de imar planlarına aktarılmasının büyük önem taşıdığını dile getirdi.
AFAD bünyesinde Afet Risk Azaltma Kanunu çalışması yürütüldüğünü hatırlatan Tatar, şöyle devam etti:
"Bu çalışmada belli bir noktaya eriştik. İnşallah yeni yasama döneminde Sayın Bakanımıza da arz ettikten sonra Afet Risk Azaltma Kanunu'nu da Meclis'imize sunmak istiyoruz. Tabii bunun içinde farklı farklı afet türlerine karşı risk azaltma ile ilgili, riskin finansmanıyla ilgili bir takım maddeler var. Büyükşehir Belediyeler Kanunu'muzda aslında şehirlerimizi daha dirençli hale getirmek, imar planlamaları ve risk azaltma konusunda önemli maddeler var. Bölgede obruk oluşumuna neden olan kayaların tabanı 250 metre civarında bir derinlikte. Dolayısıyla çok rahatlıkla bir takım jeofizik yöntemlerle bunların sınırlarını, derinliklerini, etki alanlarını saptamamız mümkün."
Konya Valisi Vahdettin Özkan da insanların, fiziksel ve doğal afetlere karşı geleceğe güvenle bakma ihtiyacı olduğunu belirtti.
Özkan, "İlimizde de bütün dünyada da doğal afetlere karşı dirençli reflekslerin oluşturulması, dirençli şehir ve toplumların oluşturulması yönünde seferberlik var." dedi.
"Yapay zeka ile obruk duyarlılık haritası modeli üretildi"
Konya İl AFAD Müdürü Yıldız Tosun ise obrukların yer altında oluşan karstik boşlukların yer altı suyu seviyesinin de düşmesiyle tetiklenerek meydana gelen çöküntüler olduğunu hatırlattı.
Obrukların hem doğal güzellikler oluşturduğunu hem de jeolojik açıdan ilgi çekici olduğunu ifade eden Tosun, "Obruklar, insan hayatı ve tarım faaliyetleri için ciddi tehlikeler oluşturabilmektedir. Bu nedenle obruk alanlarının tespit edilmesi, izlenmesi ve önlenmesi büyük önem taşımaktadır." ifadesini kullandı.
Tosun, proje kapsamında obruk oluşabilecek alanlarda duyarlılık haritalarının oluşturulduğunu ve eylem planlarının hazırlanacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Proje sürecinde saha çalışmalarında elde edilen 41 parametreyle dünyada kaya düşmesi ve heyelanlarda kullanılmış, ülkemizde ise ilk defa bu projede kullanılan yapay zeka ile obruk duyarlılık haritası modeli üretilmiştir. Elde edilen parametrelerden yapay zeka yöntemiyle 28 parametre anlamlı çıkmış ve haritamız nihai halini almıştır."
Konya Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman Nuri Çelik de projenin üniversiteleri bünyesindeki Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin katkılarıyla yürütüldüğünü belirterek, emeği geçenlere teşekkür etti.