Çalışan, okuyan ve üreten tüm kadınlarda önemli bir işgücü kaybı ve devamsızlık nedeni olan sancılı adet görme (dismenore), kadınların nerdeyse yarısında görülmektedir. Bu ağrılar adet başlangıcından genellikle bir gün kadar önce başlar, adetin ilk günü şiddetlenir ve 2-3 gün içinde azalarak kaybolur. Bel ve kasıklara, bazen de bacaklara vurabilen kramp tarzında bir ağrıdır. Çoğu zaman ağrıya; bulantı, kusma, ishal veya kabızlık, baş ağrısı, sık idrara çıkma, depresyon ve sinirlilik eşlik edebilir. Halk arasında sıklıkla dile getirilen “şiddetli adet sancıları evlenince geçer” kanısı son derece yanlıştır.
Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Gürkan Zorlu, ağrı şiddetinin çok değişken olduğunu, metabolik, hormonal ve psikolojik faktörlerin ağrı algı şiddetinde de farklılıklara yol açtığını belirtti.
Şiddetli Adet Sancısı Ciddi Bir Hastalığa da İşaret Ediyor Olabilir
Adet sancısı her zaman kişi için iyi olan rahim kasılmaları sonucunda oluşmaz. Tedavi edilmesi gereken (ikincil yani sekonder dismenore) sorunlarda ağrıya yol açar. Endometriozis, rahim ağzında darlık, rahim tümörleri, polipler, rahimin farklı bir pozisyonda olması (özellikle arkaya dönüklük) rahim ve komşu organların iltihabi hastalıkları, spiraller, yumurtalık kistleri, karında yapışıklıklar, psikolojik nedenler bunlar arasında sayılabilir. Ağrının bir hastalığa bağlı olup olmadığı jinekolojik muayene ile anlaşılabilir.
Bu Bir Kader Değil
Tanıda, minimal invaziv cerrahi yaklaşım ve operasyondan çok, dikkatli klinik yaklaşım ve deneyim çok önemlidir. Patolojik örnekleme gerekebilir bazen klinik tecrübe daha fazla yönlendiricidir. Adet sancıları bir kader olmamalı ve dikkatlice gözden geçirilip hastaya en iyi yaklaşım seçilmelidir. Bu olgularda çok yüksek oranda laparoskopik tanı gerektiğinden olguların değerlendirmesi donanımlı bir hastanede yapılmalıdır.
Adet Sancılarını Azaltmak İçin Kişisel Önlemler:
- Adet kanamasından önce ve kanama sırasında kahve, çay, kola gibi kafeinli maddelerden uzak durmak
- Uzun süre ayakta durmaktan kaçınmak
- Karın bölgesine masaj yapmak
- Spor yapmak
- Psikolojik motivasyon
- Adet sancısı başlamadan ağrı kesici ilaç almak
- Kas gevşetici ilaç almak
- Doğum kontrol hapları gibi yumurtlamayı engelleyen ilaç kullanmak
- Progesteronlu spiral kullanmak
- Vitamin B6 dozu yüksek multivitamin kullanmak
- Kalsiyum ve magnezyum içeriği yüksek besinler kullanmak
- Akupunktur
- Meditasyon
- Çevre değişikliği
- Cerrahi: Kapalı ameliyat ile rahim sinirinin kesilmesi (LUNA)