Çocuğun ilk iki yıldaki beslenmesi, fiziksel ve zihinsel sağlığı için çok önemli olan 'demir eksikliği', vücudun tüm sistemlerini etkilemekte ve eksikliği durumunda sistemik ve klinik rahatsızlıklara neden olmakta.
Çocuklardaki demir eksikliği yetişkinlerden farklılık göstermekte.
Kansızlık olarak ortaya çıkan demir eksikliği, soluk ten, uykusuzluk, öfke nöbetleri şeklinde kendini gösteriyor. Çocuklardaki demir eksiliğinde varsa, çocuk toprak ve buz yemek isteyebilir. Bebek ve çocuklarda beslenme yetersizliğine bağlı olarak gelişen demir eksikliğinde, ek besinlere geç başlama, inek sütüne erken başlama, aşırı inek sütü tüketimi gibi etkenler çok önemli olumsuz etkilerdir.
Teşhisi nasıl konur?
Demir eksikliği, tam kan sayımı, demir ferritin, total demir bağlama kapasitesi ölçümü testleri ile konur. Demir eksikliğini destekleyici hap ve şuruplar, 2 yaştan küçük çocuklara sabah kahvaltısından yarım saat önce verilmelidir. 2 yaşından büyük çocuklara ise, 2 doz biçiminde vermek uygun olmaktadır. C vitamininden zengin portakal suyu ile içilen takviyeler emilimi artırır.
Okul öncesi ve 7-12 yaş döneminde demir eksikliği az görülse de dengeli beslenmeye önem verilmelidir. Ergenlik döneminde özellikle genç kızların adet dönemlerinde demir bakımından zengin gıdalara ağırlık verilmelidir. Hamilelik sırasında yeterli ve düzenli beslenme ile alınan demir takviyeleri bebeğin demir depolarını besleyecektir.
Demir eksikliğinde
Zeka gelişimi ve koordinasyon bozulur.
Dikkat ve algılama azalır.
Büyümede gerilik görülür.
Enfeksiyonlara duyarlılık artar.
Tırnak, deri ve mukoza değişiklikleri ortaya çıkar.
Halsizlik, iştahsızlık, huzursuzluk başlar.
Demir eksikliğinden korunma
Anne sütüne devam eden bebeğe 3 aydan itibaren demir takviyesi yapılmalıdır.
Ek gıdalara başlandığında demir yönünden zengin gıdalara ağırlık verilmelidir.
3 ve 6 yaşta bir tam kan sayımı yapılmalıdır.
2 yaştan önce çay tüketimi kesinlikle yapılmamalıdır. Daha sonrasında çay alışkanlığı verilmemelidir. Çay demirin vücutta emilmesini azaltıyor.
Yumurta yenilirken yanında taze sıkılmış portakal suyu içilmelidir.
Geçirilen enfeksiyon hastalıklarından sonra demir deposu azalacağından beslenmeye ayrıca dikkat edilmelidir.
Demir deposu yiyecekler
Kırmızı et ve karaciğer
Kurubaklagiller, soya fasülyesi, mercimek
Yumurta
Kuru kayısı, kuru üzüm
Pekmez
Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzeler
Fındık, fıstık, susam, tahin