Çocuğum yemiyor, hasta mı? Çocuğum yemezse büyümeyecek, hastalanacak! cümle ve ifadeleri ile kendine yer bulan kaygılı ebeveyn tutumları Psikolog, psikiyatrist ve çocuk hekimlerinin sıklıkla karşılaştığı durumlardır. Bununla birlikte yemek saatleri çekişmeli geçiyorsa ve keyifli saatler olmaktan çoktan uzaklaşmışsa işler yolunda gitmiyor demektir.
Bebekler birinci yılın sonunda üç öğün beslenmeye alışırlar. Birinci yılın sonunda ve ikinci yılda büyüme hızının azalmaya başlamasına bağlı olarak kalori gereksinimi azalır. Bazı yiyeceklere ya da tüm yiyeceklere karşı ilgi azlığı ortaya çıkar. Çocuklardaki bu özelliğin bilinmesi ailelerin çocuğu gereksiz yere yemeye zorlamalarını engelleyebilir. 2-5 yaş arasındaki beslenme sorunları genellikle ailelerin yeme açısından aşırı ısrarcı olmasından ve endişelenmesinden kaynaklanmaktadır. Eğer organik bir problem yoksa çocukların iştahını, psikolojik durumlar ve çevresel faktörler etkiler.
Yemek saatindeki farklı tutumlar ve yemek saatinde ortaya çıkan stres olumsuz tepkilere yol açar. Yemek için ayrılan zamanın yetersiz olması aileden diğer kişilerin yemek seçmesi. Yemeğin hazırlanması ve sunumu çocuğun yeme biçimini etkiler. Oturduğu sandalyenin yüksekliği ve rahat olması, masaya olan uzaklığı beslenme açısından önemlidir.
Yemek zamanı neşeli geçmeli, çocuklara iştahı göz önünde tutularak az yediğinde yemesi için ısrar edilmemelidir. Çocuklar yiyecekleri miktarları kendileri belirlerler. Çocuklar beslenme alışkanlığı açısından büyük kardeşten çok etkilenirler. Bir yaşından önce çocuğun beslenme olayına katılmasına müsaade edilmeli. Kendi kendine beslenme çocukların kendilerine olan güvenin artmasını sağlar ve sorumluluk almasında olumlu etkisi olur. Çocuklar 2. yaşta kendi beslenmeleri için mutlaka teşvik edilmelidirler.
Ebeveynler İçin Öneriler
Eğer çocuklar yedikleri şeyi yemenin ve bıraktıkları şeyi bırakmanın bir sakıncası olmadığını bilirlerse daha az şikayet edeceklerdir. Çocukların tabaklarındakinin hepsini yemeleri ve her yemeği tatmaları konusunda ısrar etmeyin. Yemek yemeyi çocuğa yönlendirerek beslenme bozuklukların önüne geçin.
Küçük çocukların yemekleriyle oynamaları, sütlerini dökmeleri ve yiyecekleri yere düşürmeleri normaldir. Yaşlarına uygun davranışlardır. Dökülen şeyleri temizleyin. Bırakın çocuklar yemeklerini parmaklasınlar. Çocuğun bulunduğu yerin altına bir plastik örtü serin, bu basit önlem çocuğa baskı yapmanızı önler.
Bazı aileler eğer yemeği beğenmezlerse çocukların kendilerine sandviç hazırlamalarına izin verir. Her çocuk için özel yemekler pişirmeyin. Bırakın çocuklara kendi hizmetlerini kendileri görsünler. Yedikleri ya da yemedikleri şey hakkında tartışmayın. Yemek yemeleri için uzun süreler beklemeyin, 10-15 dakika yemek için yeterli bir süredir.
Çocuğunuz yaptığınız bir yemekten hoşlanmadığını belirtirse “tamam bunu yemek zorunda değilsin” deyip tabağını kaldırın. Televizyon önünde yemek yemeyin. Çocuklarda yetişkinlerle oturup yemek yemelidir.
Çocuklar yemek konusun da şikayet ettiklerinde bu onları en azından haftada bir akşam ne yenileceği kararı almaya dahil etme zamanı olabilir. Her çocuğun haftada bir kez yemek pişirmesine izin verin küçük çocuklar bile sandviçler hazırlayabilir, bir konservenin kapağını açabilir ve basit bir salata yapabilirler.
Uzman Psikolog Filiz Yakmaz Basılgan