Günümüz teknolojisi ile artık anne karnında dahi teşhis edilebilen çarpık ayak sorunu, genellikle doğumdan sonra fark ediliyor. Çarpık ayak sorunu mutlaka erken dönemde tedavi edilmeli. Erken dönemde ameliyatsız tedavi edilebilen çarpık ayak sorununun tedavisi geciktirildiği takdirde zorlaşıp kemiklerde şekil bozukluğuna, hatta sakatlıklara yol açabiliyor. Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Şeref Aktaş, çarpık ayak sorunu hakkında bilgi veriyor.
Doğuştan çarpık ayak ne demektir?
Latincesi "konjenital pes equinovarus deformitesi" olarak bilinen doğuştan çarpık ayak deformasyonu, çocuklarda ayakta içe doğru çarpıklık olarak tanımlanır. 1000'de 1 oranında görülen bu deformasyon erkeklerde daha sık rastlanıyor. Olguların bir kısmında diğer aile bireylerinde de bu sorunun varlığı tespit ediliyor. Çarpık ayak tek taraflı veya çift taraflı görülebilir. Pes ekinovarus erkek çocuklarda daha sık görülmektedir. ve ailede çarpık ayak sorunu varsa bebekte görülme riski iki katına çıkar.
Çarpık ayak erkek çocuklarda daha çok görülüyor
Bu deformasyon ayağın ön tarafında içe doğru dönme, topukta yumuşama ve beraberinde içe dönme ile birlikte ayağın orta kısmından içe doğru sapma olduğu görülüyor. Deformasyon olan ayak diğer ayağa göre daha küçük olup aynı taraftaki baldır daha incedir. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle beraber; neden olarak genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu sorumlu tutulmaktadır.
Çarpık ayak tanısı nasıl konulur?
Doğuştan çarpık ayak deformasyonunun tanısını, ileri ultrasonografi tetkikleri ile anne karnında veya hemen doğum sonrasında klinik olarak koymak mümkündür. Doğuştan çarpık ayak deformiteli hastaların mutlaka doğuştan (gelişimsel) kalça çıkığı açısından da değerlendirilmesi gerekmektedir.
Çarpık ayak erken dönemde ameliyatsız tedavi edilebiliyor!
Hastalığın tedavisinde hemen doğumu takiben haftalık alçı değişimleri tedavisine başlamak son derece önemli. Tedaviyi uygulayan hekim çocuğun ayağına Ponseti tekniğine göre her hafta değişen alçılar uygular. Çocuk ortopedisti, her hafta alçı pozisyonunu değiştirerek aşama aşama düzelmeyi sağlar. Bu işleme ayak tam olarak düzelinceye kadar devam ettirilir. Ayağın tam olarak düzelmesi, 4-6 adet haftalık düzeltici alçı ve sonrasında 4 haftalık bir alçı uygulaması ile 8 – 12 hafta içinde sağlanır. Alçılama tedavisi bitip ayak iyileştikten sonra çocuğa 2 yaşına kadar Ponseti cihazı giydirilir. Çarpık ayak (Pes Ekinovarus Deformitesi) için çocuk mutlaka 8-10 yaşa kadar düzenli kontrol altında olmalı. Çarpık ayak sorunu görülen çocuklarda erken yapılan tedavi sayesinde cerrahiye duyulan ihtiyaç azaldığı gibi deformitede, mükemmel düzelme sağlanabilmektedir.