Uzm.Dr. Orhan Coşkun
Karın şişkinliği genellikle barsakların çalışmalarında bozukluk (düzensizlik) olmasına bağlıdır ve bununda en sık nedeni irritabl barsak sendromu veya spastik kolon denilen durumdur. Bu kişilerde barsak hareketlerinde düzensizlik ve bunun sonucunda barsak çalışması bozulmuştur. Karnın sol üst kenarındaki bölgesinde gaz sıkışması oluşur ve böylece karın üst kısımlarında (özellikle sol üst kısımda) rahatsızlık, adale spazmı, şişkinlik, ağrı (bıçak saplanır tarzda) şikâyetleri meydana gelir. Ayrıca çok yağlı gıda yendiğinde de mide boşalması gecikir ve kişiler şişkinlik ve rahatsızlık hissi duyabilirler. Yiyeceklerin hızlı ve iyi çiğnenmeden yenmesi, asitli içecekler, hareketsizlik de karında şişkinlik şikâyetine neden olur. Divertikülit, inflamatuar barsak hastalığı denilen durumlar (Chron hastalığı gibi) barsak kanserlerinde de karında şişkinlik oluşur. Daha önce karın ameliyatı geçirmiş kişilerde oluşabilecek barsak yapışıklıkları da karında şişkinlik yapabilir. Yani gaz ve şişkinlik yakınmaları basit hazımsızlık nedeniyle olabileceği gibi, enzim eksiklikleri, iltihaplanmalar, yapışıklık, kanser gibi değişik birçok rahatsızlıktan da meydana gelebilir. Bu nedenle bu tip yakınması olanlar, eğer yakınmaları sürekliyse mutlaka bir doktora başvurmalı, tanı ve tedavilerinin doğru bir şekilde yapılması sağlanmalıdır. Yutulan havayı azaltmak için yemekleri küçük lokmalar halinde ve yavaş yavaş yemek gereklidir. Gaz yakınmaları diyet düzenlemesi ile geçmiyor ise antiasitler, sindirim enzimleri, karbon preperatları, barsak çalıştırıcı ilaçlar kullanılabilir.
Kan değerlerinde düşüklük genellikle demir eksikliğine bağlı olmakla berber folik asit, B12 eksikliği, sürekli kan kaybı, kanın damar içinde yıkılması, kemik iliğinde yeterince üretilememesi, genetik hastalıklara bağlı (talasemi gibi) olarak kansızlık olabilir. Demir kan yapımında ve vücutta kullanılan birçok enzimin yapısında kullanılan bir elementtir. Ferritin demir depolarını gösteren bir testtir ve demir eksikliğinde düzeyi düşer. Demir eksikliğinde önce ferritin düşer daha sonra kansızlık gelişir. Tedavideyse önce kansızlık düzelir sonra demir depoları dolar yani ferritin yükselir. Demir eksikliğine bağlı kansızlıkta halsizlik, çarpıntı, nefes darlığı, konsantrasyon bozukluğu, hiçbir şey yapmama isteği, üşüme gibi şikâyetler görülebilir. Tedavide kansızlığın derecesine göre eğer çok düşükse parenteral (damardan tedavi) tedavi ile başlanıp daha sonra ağızdan hapa geçilerek en az 6 ay süreyle ilaç kullanmanız gereklidir. Hem şişkinlik hem de kansızlık yakınmanızı beraber değerlendirdiğimizde endoskopi ve kolonoskopinizin yapılması gerektiğini düşünüyorum. Tanınız ve tedaviniz için bir iç hastalıkları veya hematoloji hekimine başvurmanızda fayda var. Geçmiş olsun.