Uzm.Dr. Faruk Akçay
Gül Hastalığı (Pityriasis Rosea)
Pityriasis rosea her yaşta görülebilen, fakat sıklıkla 10-35 yaşlara arasında rastlanılan döküntülü bir deri hastalığıdır. Döküntü bir kaç hafta veya yıl sürebilir. Genellikle hastalık kalıcı bir iz bırakmaz, fakat esmer kişilerde zaman içinde gerileyen kahve renkli lekeler kalabilir.
Hastalığın Diğer Bulguları Nelerdir?
Bu hastalık göğüs veya sırtta geniş pembe bir leke şeklinde başlar. Bu lekeye madalyon belirtisi denir. Sıklıkla bu leke halka şeklini alıp orta kısmı solar, bu nedenle de mantar sanılıp mantar ilaçları uygulanabilir. Bu döküntü mantar enfeksiyonu olmadığı için bu kremler faydalı olmaz. Bir kaç hafta içinde çok sayıda pembe döküntü meydana gelir, hatta bazen yüzlerce döküntü gövde kollar ve bacaklarda görülür. Döküntü boyunda, nadiren yüzde görülebilir. Bu döküntüler madalyon döküntüsünden daha küçüktür ve yine mantar hastalığı ile karıştırılabilirler. Döküntüler ovaldir ve sırtta çam ağacına benzer şekilde dağılırlar. Bazen hastalık çok şiddetli ve yaygın olabilir. Hastaların yarısında kaşıntı vardır, özellikle sıcakta kaşıntı artar.
Ara sıra halsizlik ve ağrı gibi diğer bulgular görülebilir. Bu döküntü genellikle 6-8 haftada geriler. Fakat bazen daha uzun da sürebilir. Fiziksel aktiviteler ve sıcak banyo döküntüyü arttırabilir. Bazı olgularda döküntü geriledikten bir kaç ay sonra tekrarlayarak bir kaç ay sürebilir.
Hastalığın Nedeni Nedir?
Hastalığın nedeni belli değildir. Sebebi bir bakteri veya mantar enfeksiyonu değildir. Ayrıca bir alerjik reaksiyon da değildir. Herhangi bir iç hastalıkla ilişkisi yoktur.
Bir virüsün bu döküntüye neden olabileceği düşünülebilir. Diğer viral enfeksiyonlardaki gibi hastada halsizlik ve yorgunluk bulunabilir. Fakat hastalığın virüs enfeksiyonu sonucunda oluştuğu ispatlanmamıştır. Diğer virüs enfeksiyonlarının aksine Pitriasis rozasea kişiden kişiye bulaşmaz.
Tanı Nasıl Konulur?
Tanı dermatolojik muayene ile konulur. Pitriasis rosea genellikle sırtı, boynu, göğsü, karnı ve kol ve bacakların üst bölümünü etkiler. Döküntü farklı kişilerde farklı biçimlerde görülebildiğinden bazen tanıda zorluk çekilebilir. Döküntünün sayısı ve boyutları kişiden kişiye değişir, ara sıra döküntü vücudun farklı alanlarında, örneğin vücudun alt kısmı ve yüzde görülebilir. Gövdede ki mantar enfeksiyonu ile karıştırılabilir. Bazı ilaçlara karşı olan döküntülerde pitriasis roseaya benzeyebilir. Dermatoloji Uzmanınız tanı koymak için bazı kan testleri isteyebilir, gerekirse biyopsi yapabilir.
Tedavi Nasıl Yapılır?
Kaşıntıyı gidermek için ağızdan alınan veya sürülebilen bir takım ilaçlar kullanılabilir. Nemlendirici losyonlar yazılabilir. Sıcak olmayan ılık banyolar yapılması tavsiye edilir. Döküntüyü arttıracak fiziksel aktivitelerden kaçınılması önerilir.
Bazen kortizon gibi antienflamatuar tedaviler kaşıntıyı baskılamak için verilebilirler. Hastalar bu hastalığın önemli bir hastalık olmadığı konusunda bilgilendirilmelidir.
Unutulmamalıdır ki pitriasis rosea sık rastlanılan bir hastalıktır ve genellikle hafif geçirilir. Bir çok hasta tedavi ihtiyacı duymaz.
Genel Bakış
Pityriasis rosea çocuklarda ve genç yetişkinlerde yaygın olan bir cilt rahatsızlığıdır. Genellikle göğsünüzde, karnınızda veya sırtınızdaki büyük bir leke olarak başlar, daha sonra yayılır. Pityriasis rosea nedeniyle oluşan kurdeşen çoğu zaman vücudun ortasından etrafa yayılır ve şekli sarkık çam ağacı dallarına benzer. Kurdeşen belirdiği zaman Pityriasis roseanın kendine has bir görünümü vardır, erken evrelerinde, Pityriasis roseayı, halka kurdu veya egzama gibi başka cilt bozuklukları ile karıştırabilirsiniz. Pityriasis roseanın nedeni çoğu zaman belirsizdir, ancak bir virüsün sonucu olabilir ve genellikle altı ila sekiz hafta içerisinde kendi kendine geçer. Bu arada siz de rahatsızlığı hafifletmek için gereken adımları atabilirsiniz.
Belirtiler ve Semptomlar
Pityriasis roseanın karakteristik özellikleri arasında aşağıdakiler yer alır;
İlk Aşama:
Pityriasis rosea genellikle sırtınızda, göğsünüzde veya karnınızda, haberci leke adı verilen, büyük, hafif kalkık, döküntülü bir leke ile başlar.
Seyir:
Haberci lekeden birkaç gün veya birkaç hafta sonra, genellikle sırtınızda, göğsünüzde veya karnınızda daha küçük, ince, döküntülü noktalar, çam ağacı şeklinde belirir. Ender olarak, kollarınız, bacaklarınız veya yüzünüzde de daha küçük noktalar meydana gelebilir. Kurdeşen kaşıntılı olabilir.
Renk:
Pityriasis roseaya bağlı kurdeşen çoğu zaman döküntülü ve pembe renktedir, ancak deriniz daha koyu renkte ise, gri, koyu kahverengi, hatta siyah olabilir.
Diğer Belirtiler ve Semptomlar:
Pityriasis roseaya yakalanan kişilerin yaklaşık yarısında, burun akması boğaz ağrısı, öksürük veya burun tıkanıklığı gibi üst solunum yolları enfeksiyonu belirtileri veya semptomları görülür.
Nedenleri
Pityriasis roseanın nedeni tam olarak bilinmese de, altında yatan sebep, insan herpes virüsünün belirli türleri gibi (HHV6 veya HHV7) bir virüs enfeksiyonu olabilir.