Uzm.Dr. Orhan Coşkun
Muhtemelen bu yakınmanızın sebebi gastrittir. Gastrit mide mukozasının tahriş olmasıdır. Gastrit akut veya kronik olabilir. Kronik gastritin en sık görülen nedeni helikobakter pylori adında bir bakteriye bağlıdır. Bu bakteri spiral şekilli, ağız yoluyla alınarak midede yerleşen ve burada gastrite neden olan bir bakteridir. Gelişmekte olan ülkelerde genellikle çocukluk çağında alındığından tedavi edilmediğinde mide mukozasında hayat boyu süren bir kronik iltihaba sebep olur ve bunun sonucunda midede gastrit, ülser, lenfoma ve kanser gelişimine neden olabilir. Türk toplumunun yaklaşık %90'ı bu bakteri ile enfektedir. Mide mukozasını örten mukus tabakasının altında yerleşerek yaşamını sürdürür. Bu bakteri salgıladığı toksinler ve vücudun ona karşı oluşturduğu reaksiyonlar sonucunda midenin savunma bariyerlerini bozar. Böylece mide mukozasını asit ve diğer saldırgan faktörlere duyarlı hale getirir. HP enfeksiyonu ülser oluşumunda önde gelen faktörlerden biridir ancak tek suçlu neden değildir. Bakterinin midede varlığı, tanısı Üst GİS endoskopisi yapılarak biyopsi alınması ile üre-nefes testi ve kan ve dışkıda antikor ve antijen aranması gibi testlerle gösterilebilir. Ayrıca aspirin ve antienflamatuar ilaçlarda (bazı ağrı kesici) midenin koruyucu mekanizmaların zayıflamasına yol açarlar. Böylece mide asit ve diğer saldırgan faktörlere karşı duyarlı hale gelir ve hasar oluşmasına (gastrite) neden olurlar. Bağışıklık sistemi bazı durumlarda yanlışlıkla kendi dokularına karşı aktif hale gelebilir ve bu dokularda hasara neden olabilir. Bu hastalarda mide asidinin azalması yanında vücutta demir ve B12 vitamini emilim bozukluğuna bağlı kansızlık (pernisiyöz anemi) görülebilir. Ayrıca bu hastalarda kanser gelişme riski de artmıştır. Alkol ve diğer kimyasal maddelerde mide mukozasında hasarlaşmaya neden olabilir. Hipertrofik gastritis midenin iç yüzünü kaplayan mukozal kıvrımların kabalaşması ve genişlemesinin olduğu gastrite hipertrofik gastrit denilir ( Menetrier hastalığı) Mide mukozasından aşırı protein kaybı sonucunda kanda protein seviyesi düşer ve ödem oluşur. Gastritin belirtileri akut veya kronik oluşuna göre değişir. Akut gastritte karnın üst kısmında ağrı (epigastrik ağrı), gaz, geğirme, yanma, ekşime, bulantı ve kusma gibi bulgular görülür. Kronik gastritte ise ağrı daha az belirgin olup yemek sonrasında şişkinlik ve dolgunluk hissi, erken doyma, bulantı hissi, geğirme, iştahsızlık ve ağızda kötü tat gibi dispeptik yakınmalar daha sık görülür. Kronik gastritte ağrı belirginleştiğinde gastrit zemininde ülser veya başka hastalıkların gelişmiş olabileceği düşünülür.