Bazı çocuklar havanın kararması ve uyku saatinin yaklaşmasıyla birlikte huysuzlaşmaya, uyumamak için direnmeye başlar. Bazı çocuklar ise çok kolay uykuya geçmesine rağmen, gece çığlıklar içinde uyanabilir. Eğer çocuklar korkuyla uyanıyor ve kendinde değilmiş gibi davranıyorsa yaşadığı durum uyku terörü olabilir. Bebek ve çocuklarda görülen gece terörü nedir?
Önemli bir uyku problemi olan gece terörü, uykunun ikinci evresinin yani nREM evresinin üçüncü ve dördüncü kısımlarında meydana gelir. Çocuğun uykuya dalmasından yaklaşık 90 dakika sonrasına tekamül eden bu zaman aralığında yaşanır.Kabuslardan sonra en çok karşılaşılan uyku problemidir. Çocuk uyuduktan iki üç saat sonra ağlayarak ve bağırarak korku içinde gözlerini açar bunu yaparken aslında ağır uykudadır. Ancak yaşanan uyku teröründe gözler açık olduğu için ebeveynler onları uyanık zannederler. Çocuk bu sırada uyandırılmaz ve tekrar yatırılırsa sabah bu durumu hatırlamaz.
Gece terörü sırasında çocuklarda görülen davranışlar;
Huzursuz ve taşkın davranışlar,
Çığlık atar,
Baktığı halde görmez,
Korku ve şaşkınlık içindedir,
Çok şiddetli bağırır,
Beceriksizce oturur, koşmaya çalışır,
Nerede olduğunu algılayamaz,
Sabah uyandığında ise olanları hatırlayamaz.
Bebek ve çocuklarda gece terörünün görülme nedenleri;
Çocuğun mizacı,
Anne, baba ve çocuk arasındaki iletişim,
Beslenme,
Hastalık,
Fiziksel koşullar,
Yatma saatleri,
Evlilik çatışması.
Gece terörü ile kabuslar arasındaki farklar nelerdir?
Çocuklarda en sık görülen uyku bozukluklarının başında kabuslar ya da halk arasında bilinen adıyla karabasanlar gelir. Kabuslar genellikle 3 – 5 yaş arasında daha fazlayken tüm yaş gruplarında da meydana gelebilir. Stresli ve kaygılı dönemlerde daha sık kabus görülebilir. Bunun belli bir tedavisi yoktur fakat vakalarda uyaranlar önemlidir mesela çocuklar etkilenebilecekleri çizgi filmler seyrettiklerinde, şiddet içeren oyunlar oynadıklarında veya korku hikayeleri duyduklarında kabuslar artabilir. Gece teröründe ise çocuk uyanır ancak uyandığının farkında olmaz. Ne yaptığının farkında değildir, şaşkındır ve korkmuştur. Gece terörü genellikle 7 yaşından önce başlar, 4-5 yıl kadar sürebilir. Gece terörünün süresi 1,5 dakika arasındadır. Ancak kimi zaman 20 dakika bile sürebilir.
Gece terörü anında ebeveynler ne yapmalıdır?
Anne ve babaların bu konuda bilinçli olması çok önemlidir. İlk yapmaları gereken sakin olmaktır. Bu durumun ciddi bir probleme yol açmayacağını bilmeleri gerekiyor. Çocuğun yaşadığı bu olayı hatırlamayacağı unutulmamalı, çocukta kaygı ve endişeye yol açacak konuşmalar yapılmamalıdır. Çocuğun yatak odası güvenliği sağlanmalı, yaşadığı atak sırasında kendisine zarar vermesini engellemek amacıyla çocuk yavaşça sakinleştirilmelidir. Eğer bu durum çok sık tekrarlanırsa mutlaka uzman bir doktora başvurulmalıdır.
Çocuklarda uyku terörünü önlemek için neler yapılabilir?
Yatağın korunaklı olması,
Yatağa uyanık halde bırakılması ve kendi kendine uyumayı öğrenmesinin sağlanması,
Sallanma ve emme gibi bir araç kullanılmadan uyumanın öğretilmesi,
Odanın çok karanlık olmaması,
Uyku saatlerinden ödün verilmemesi,
Uyuduktan sonra yerinin değiştirilmemesi,
Sevdiği bir oyuncağı ile uyumasına izin verilmesi,
Uykudan önce masal anlatılması veya ninni söylenilmesi,
Yatağa aç olarak yatırılmaması,
Gece uyarıcı özelliği olan besinlerden uzak tutulmasıdır.