Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof.Dr.Hakan Şatıroğlu gebelikten korunma yöntemleriyle ilgili merak edilenleri cevapladı.
1- Prezervatif
Cinsel ilişki öncesinde erkeklerde penise takılan, kadınlarda vaginaya yerleştirilen ince bir kılıftır. Lateks yada sentetik poliüretan’dan imal edilmişlerdir.
Erkek tohum hücrelerinin (spermlerin) vaginaya dökülmesini, dolayısı ile sperm ve yumurtanın (oosit) karşılaşmasını engelleyerek gebeliği önler.
Bir başka ve çok önemli faydası da cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşmasını engeller. (Örn: AIDS, Herpes, Trikomonas, Sifiliz, Bel soğukluğu vs.)
2 - Rahim içi araçlar (Spiraller)
Çeşitli tipleri vardır. En yaygın olanları bakırlı ve progesteron hormonu içerenlerdir. Ülkemizde bakırlı olanlar çok kolay temin edilebilmektedir. Sağlık Bakanlığının yaygın kurumlarında ücretsiz olarak da temin edilerek uygulanmaktadır..
3- Hormonal Yöntemler
Hormonal yöntem kullanmadan önce mutlaka bir muayeneden geçip yöntemin uygunluğu hekim tarafından kararlaştırılmalıdır.
Genellikle östrojen ve progesteron hormonu içerirler, 1959 yılından bu yana kullanılan, tıbbın çok bilgili olduğu, milyonlarca kadın yılı kullanılmış haplardır. Halen 4. kuşak diyebileceğimiz çok gelişmiş ve ihtiyaçlara göre geliştirilmiş haplar yaygın olarak kullanımdadır.
Bu haplarda yer alan östrojen ve progesteron vücudun salgıladığı hormonlarla aynı özellikleri içerir, ancak çok daha az miktarlarda verilir.
Kadın vücudu her ay gebeliğe hazırlanırken çok daha yüksek dozlarda östrojen ve progesteron hormonu salgılar. Haplarda kullanılan östrojen ve progesteron beyindeki yönetim yerine vücutta yeterli hormon olduğunu bildiri ve yumurtalıklıklardan yumurta üretilmesini sağlayan folikül uyarıcı hormonun (FSH) salgılanmasını engeller böylece yumurtlama “hapın kullanıldığı ay için olmaz”.
Östrojen ve progesteron içeren, her ay (30 günde bir) kas içine uygulanan iğnelerdir. Kullanıldığı sürece etkileri devam eder, bırakıldıklarında doğurganlık hemen geri döner. Aylık iğnelerde, haplardan farklı olarak, kanamalar her iğneden 12-15 gün sonra ortaya çıkar.
Bu iğneler yalnız progesteron hormonu içeren iğnelerdir. Üç ayda bir kas içine yapılan enjeksiyonlarla kullanılırlar.
İmplant üst kolun iç yüzünde, deri altına, lokal anestezi kullanılarak yapılan küçük bir kesi ile yerleştirilen, progesteron içeren çubuk şeklinde kapsülden oluşur ve 3 yıllık koruma sağlar. Üç aylık iğnelerle aynı etkileri sağlar, ancak bir kez yerleştirildikten sonra 3 yıl süre ile yeni bir uygulama gerektirmez, çıkarılmak istendiğinde yine küçük bir cerrahi müdahale gerektirir.
5 - Vazektomi
Erkeğin sperm kanallarının cerrahi olarak kapatılması ile sperm geşişi, yani spermlerin testislerden ( erkek yumurtalıkları ) dışarı çıkışı engellenir. Geri dönüşsüzdür. Ancak erkeklik, gücünde yada cinsel ilişkide herhangi bir azalmaya yada değişime neden olmaz.
6 - Tüp ligasyonu
Yumurtanın geçtiği rahim kanallarının kapatılması işlemidir. Böylece sperm ve yumurtanın karşılaşması engellenir. Genellikle genel anestezi gerektiren cerrahi ve pratik olarak geri dönüşü olmayan bir yöntemdir. Herhangi bir şekilde adet bozukluklarına ya da hormonal değişime, cinsel istek azalmasına neden olmaz. Kesinlikle çocuk sahibi olmak istemeyen çiftlerde, kadına uygulanır.