Spiral Taktırdıktan Sonra Adet Süremde Uzama Olması Normal mi?

Dr. Hastane.Com.Tr Doktoru Hastane.com.tr

Spiral, dünya genelinde aile planlaması açısından çok önemli bir yere sahiptir; ancak enfeksiyon korkusu nedeniyle, gelişmiş batı ülkelerindeki kullanımı azalmıştır. Bakırlı spiraller, tüplerin bağlanmasına yakın derecede etkili, güvenli ve uzun süreli bir doğum kontrolü olanağı sağlar. Spiraller genel olarak ele alındığında, birinci yıldaki başarısızlık oranı % 2-3, kendiliğinden düşme oranı % 5-10, özellikle kanama ve ağrı nedeniyle çekilme oranı da % 10-15 kadardır. Modern spirallerin deneyimli kişiler tarafından takılması durumunda bu oranlar düşer; örneğin birinci yıldaki başarısızlık oranı % 1'in altına inebilir. Spiral Çeşitleri 1. Saf Spiraller: Herhangi bir metal ya da hormon içermezler. Bir zamanlar bizde yaygın olarak kullanılmaktaydı (Lippes Loop);ancak şimdi kullanımı terkedilmiştir. 2. Bakırlı Spiraller: Bakır içerirler. Nova-T ve Multiload-375 en sık kullanılanlarıdır. 3. Hormon Salgılayan Spiraller: Progesteron hormonu salgılarlar. Adet sırasındaki ağrıyı ve kanamayı azaltıcı etkileri de vardır. Ayrıca bu hastalarda pelvik enfeksiyon riskinde azalma görülür. Yılda bir değiştirilmesi gerekenler (Progestasert) olduğu gibi 7-10 yıl arasında kullanılanları da (LNG-20) bulunur. Yurdumuzda bu türün tek örneği Mirena, henüz piyasaya çıkmıştır. Etki Mekanizması Spiral, spermlerin rahim içerisinden yukarıya (yumurtaya) doğru geçişini engellemek yoluyla etki gösterir. Spermleri öldürme, hareketlerini ve fertilizasyon kapasitesini azaltma etkileri vardır. Rahim içerisinde oluşturduğu reaksiyon ve rahim ağzından salgılanan mukusu koyulaştırıcı etkileri ile spermlerin yumurtaya ulaşmasına engel olurlar. Nadiren, rahim içine yerleşmeyi önleyici özelliği nedeniyle acil doğum kontrolünda da spiralden yararlanılır. Korunmasız ilişki sonrası, ilk 4-5 gün içinde spiral takılması gebeliği önler. Progesteron salgılayan spiraller, spermler üzerindeki etkiye ek olarak rahim iç dokusunda incelme ve bazan da yumurtlamayı engelleme yoluyla etki gösterirler. Dış Gebelik ve Spiral Spiral kullanmak, daha sonra dış gebelik gelişme riskini artırmaz. Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı bir çalışmada, dış gebelik riskinin spiral kullananlarda kullanmayanlara göre yarı yarıya daha az olduğu saptanmıştır. Bu risk, bakırlı spiral kullananlarda daha da (% 90 kadar) azdır. Progesteron salgılayan bazı spiral türlerinde, dış gebeliğe karşı koruyucu bir etki görülmez. Ancak Mirena (progesteron salgılayan bir spiral türü) kullanan kadınlarda, yumurtlama da önlendiği için dış gebeliğe daha az rastlanır. Bu özelliği nedeniyle, daha önce dış gebelik geçirmiş hanımlarda spiral takılması doğum kontrolü yönünden iyi bir seçim olacaktır. Yan Etkiler Spiral, iyi hasta seçimi ve uygun takılma tekniği uygulandığı takdirde, çekildikten sonra kısırlık sorununa yol açmaz. Bir sorun nedeniyle spiral çekilse bile, daha sonraki doğurganlık oranlarının normal olduğu bildirilmektedir. Bu, daha çok tek eşi bulunan kadınlar için geçerlidir. En çok spiral çekilmesini gerektiren şikâyetler, kanama ve adet sancısının artmasıdır. Spiral takılmasını izleyen bir yıl içinde, bu nedenlerle % 5-15 oranda hastanın spirali çekilmektedir. Progesteron salgılayan spirallerde, bu sorun pek görülmez. Bu nedenle, aşırı kanaması ve sancısı olan hastalarda progesteron salgılayan spiraller tercih edilmelidir. Ancak progesteron salgılayan spirallerde, uzun dönemde rahim iç tabakasında incelme olduğu için, bu hastalarda zaman zaman lekelenmeler görülebilir. İlk birkaç ay sancı şikâyetleri biraz daha fazla olduğu için, bu dönemde bir tür ağrı kesici (nonsteroid antienflamatuvar ) kullanmak yararlı olacaktır. Bakırlı spiraller takıldıktan sonra, adet kanaması yaklaşık % 55 oranda artar. Ayrıca, kanama süresi birkaç gün uzar. Uzun süre spiral kullanan hastalarda, zaman zaman demir ve hemoglobin düzeyi kontrol edilmelidir. Progesteron salgılayan spirallerde ise, kanamanın azalması ile sivilceler ve tüylenme görülebilir. Bazı hastalar vaginal akıntıdan şikâyetçi olabilir. Bu durumda bir enfeksiyon olup olmadığı araştırılarak, spirali çıkarmadan uygun tedaviyi yapmak gerekir. Uzun süre spiral kullananlarda, rahim ve rahim ağzı kanserlerinde azalma görüldüğü saptanmıştır. Muhtemelen bunun nedeni, hücresel tepkileri etkileyen birtakım biyokimyasal düzenlemelerdir. Spirale bağlı enfeksiyon, genellikle iyi takılma tekniği uygulanmayan hastalarda ve daha çok ilk 3-4 ay içerisinde görülen bir durumdur. Bu nedenle, spiral takılmadan 1 saat kadar önce koruyucu antibiyotik kullanımı uygun olabilir. Ancak cinsel yolla bulaşan hastalıklar yönünden düşük risk grubundaki kadınlarda, bunun fazla bir yararı yoktur. Spiral ve Gebelik Spirale rağmen oluşan gebeliklerde bazı riskler söz konusudur. Bu hastalarda, kendiliğinden düşük riskinin % 40-50 olduğu bildirilmektedir. Bu nedenle, böyle hastalarda spiralin ipi görülüyorsa çekilmesi önerilmektedir. Spiral kolayca çekilebilirse, düşük riski normale döner. Bazı spiral türlerinde (örneğin Dalkon Shield) gebelik sırasında enfeksiyon riski artar. Gebeliği ve rahim hassasiyeti bulunan kadınlarda hemen antibiyotik tedavisi başlanmalı ve hastane şartlarında spiral çekilmelidir. Çünkü bu hastalarda septik şok görülebilir. Spiral ile gebe kalan kadınların bebeklerinde herhangi bir doğuştan anormallik saptanmamıştır. Gebeliği spiral ile devam eden hastalarda, erken doğum riskinin dört kat arttığı bildirilmektedir. Kullanımda olan modern spirallerle, gebelik sırasında başka bir komplikasyon gözlenmemiştir. Spiral Takılmaması Gereken Durumlar Gebelik, Yeni geçirilmiş, geçirilmekte olan ya da tekrarlayan pelvik enfeksiyon, Teşhis konulmamış vaginal kanama, Rahim anatomisinde bozukluk, Büyük myomlar, Kronik bağışıklık yetmezliği, Bakır alerjisi (bakır içeren spiraller için), Wilson hastalığı (bakır içeren spiraller için). Spiralin Takılma Zamanı Spiral, doğumdan, düşükten veya kürtajdan hemen sonra ya da gebe olmayanlar için herhangi bir zamanda güvenle takılabilir. Ancak, kendi kendine atılma oranının yüksekliği nedeniyle 3 aydan büyük düşüklerden ve doğumlardan sonra, 1 ay beklemek daha uygun olur. Adetin son günleri, spiral takmak için en çok tercih edilen zamandır. Bunun avantajı, hastanın gebe olmadığından emin olmak, rahim ağzının biraz açılmış olması nedeniyle hastanın acı hissetmemesi ve spirale bağlı kanamanın adet kanaması nedeniyle fark edilmemesidir. Spiral Taktıranlara Önemli Uyarılar İstenmeyen gebeliklere karşı korunma, spiral takıldıktan hemen sonra başlar. Adetler daha uzun ve daha fazla miktarda olabilir; tampon kullanılabilir (progesteron salgılayan spirallerde bu soruna rastlanmaz. Spiral takıldıktan sonraki ilk aylarda pelvik enfeksiyon riski biraz artar. Vajina mukozası yoluyla bulaşan enfeksiyonlara karşı, ayrıca prezervatif kullanmak gerekir. Spiral takılı olanlarda dış gebelik görülebilir. Spiral kendi kendine düşebilir ya da aşağı sarkabilir. Her ay spiralin ipi hasta tarafından kontrol edilmeli ve bir anormallik durumunda doktora başvurulmalıdır. Spiralin süresi dolduğunda, bir sorun yoksa yeni bir spiral hemen takılabilir. Bu tavsiyeler, genel bilgilerdir. Fakat unutmayınız ki, özel rahatsızlığınız için en iyi tavsiye, şikâyetlerinizi dinleyen ve sizi muayene eden doktorunuzun tavsiyesidir.