Yeni Doğan ve Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülnihal Şarman, Acıbadem Maslak Hastanesi’nin kendi deyimiyle “Bebek Geliştirme Ünitesi” nde prematüre doğan veya başka hastalıklarla savaşan bebekleri hayata bağlamak için çalışıyor.
Kendisi de bir anne olan Şarman, doğumdan hemen sonra kızının yoğun bakıma alınmasını hiç unutmuyor.Bu tecrübe, onun ailelerle empati kurmasını sağlıyor. Böylece aileler, bebek yoğun bakım ünitelerine rahatça girebiliyor, bebeklerini görüp, onlara dokunabiliyor. Dr. Gülnihal Şarman, tıp alanındaki gelişmeleri ve hastaların psikolojileri doğrultusunda prematüre bebek bakımındaki 10 hassas noktayı şöyle sıralıyor: 1- İyi bir ekip Yoğun bakım ekibinin eğitimli, deneyimli, çalışkan ve dinamik olmasının yanında, tüm dikkatlerinin de kesintisiz olarak bebekler üzerinde yoğunlaşması gerekmektedir. 2- Anne - babanın bebekten ayrılmaması Anne ve babanın, bebek ne kadar prematüre doğarsa doğsun, ondan hiçbir zaman ayrılmaması gerekiyor. Çünkü dokunma, bebekle anne-baba arasındaki duygusal bağın oluşmasını sağlıyor. Doğumdan sonra bebeğin durumu uygun olur olmaz, anne ve babayla ten teması yaptırıyoruz. Bebek ten temasıyla saatlerce uyuyabiliyor. Böylece annenin de endişeleri azalıyor ve sütü artıyor. Bu uygulamaya “kanguru bakımı” deniliyor. Durumu kritik olan bebekler için anne babaların biraz daha sabırlı davranmaları, beklemeleri gerekiyor. 3- Geniş hizmet yelpazesi Prematüre bebeğin bulunduğu hastanenin gelişmiş bir radyoloji ünitesinin, donanımlı bir laboratuvarının ve 24 saat hizmet veren kan ünitesinin bulunması son derece önemlidir. 4- Eğitim ve kalite seviyesi Yenidoğan bakımı yapacak hemşirelerin, bu alanda uzmanlaşmaları oldukça önemlidir. Yenidoğan bakımının çok önemli olmasına rağmen bu, Türkiye’de hemşirelerin ihtisaslaştığı bir alan değil. Bu yüzden en kısa zamanda üst ihtisas alanı haline getirilmesi gerekiyor. 5- Annenin perinatolojik bakımı Perinatoloji, yüksek risk taşıyan annenin ve bebeğinin doğum öncesi bakımını planlayan bilim dalıdır. Kadın doğum uzmanı doktor, düzenli kontrol yaptıran anne adaylarında, bebek ya da anneyle ilgili bir riski hemen fark eder ve gerekli müdahaleyi yapar.Böyle bir durumda bebek, mümkün olduğunca uzun süre anne karnında tutulmaya çalışılır. 6- Anne sütü Anne sütü prematüre bebekler için kurtarıcıdır. Bebeklerin özellikle sindirim ve bağışıklık sistemlerini güçlendiriyor. Bu yüzden bebeklerin doğar doğmaz anne sütüyle beslenmesi önem taşıyor. 7- Akciğer için özel ilaç Artık prematüre bebeklerde akciğer hastalığından korkulmuyor, çünkü bu durumu önleyecek iki ilaç var. Birincisi, erken doğum riski yüksek olan anneye yapılan kortizon; ikincisi ise, doğumdan sonra bebeğin akciğerine direkt olarak uygulanan biyolojik bir ilaç. 8- Taburcu olurken Prematüre bebeği hastaneden çıkarırken çok ciddi bir planlama yapmak gerekiyor. Bu dönemde anne, bebeğin bakımını ve ilaçlarını öğreniyor. Ayrıca anneye evde acil bir durumda ne yapması gerektiği eğitimlerle pratik yaptırılarak anlatılıyor. 9- Ailelerin gelişim sürecinde desteklenmesi Prematüre bebekler, taburcu olduktan sonra, giderek açılan aralarla kontrol edilmeli ve gelişimleri yakından takip edilmelidir. Ayrıca bebeklere geri kaldıkları alanlarda özel destekler verilmelidir. 10- Prematürenin anne - babası olma süreci Erken doğan bebeği olan aileler, dışarıdan türlü türlü negatif bilgiye maruz kalıyor. Bu ailelere bebeklerinin sağlıklı büyüdüğünü, hastanede geçen zorlu günlerin bittiğini hissettirmek gerekiyor. Bu noktada onlara güzel bir geleceği yansıtmak biz doktorlara düşüyor. Prematüre'nin dereceleri 37 haftalıktan daha küçük doğan bebeklere prematüre deniyor. 34-37 hafta Geç Prematüre 30-34 hafta Ara Prematüre 28-30 hafta Tam Prematüre 26-28 hafta İleri Prematüre 24-26 hafta Yaşamın Sınırında Prematüre